Từ trái sang, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Mark Milley, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách Các vấn đề an ninh quốc tế Celeste Wallander dự cuộc họp trực tuyến với Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, tại Lầu Năm Góc ở Washington DC., ngày 15/3/2023. Ảnh: Reuters
Theo hãng tin Reuters, phát ngôn viên Nhà Trắng John Kirby ngày 15/3 cho biết, chiếc máy bay không người lái giám sát MQ-9 Reaper đã rơi xuống Biển Đen có thể không bao giờ được thu hồi sau sự cố chạm trán giữa chiếc UAV của Mỹ với máy bay chiến đấu Nga.
Vụ việc xảy ra ngày 14/3 được hai bên thông tin khác nhau. Lầu Năm Góc cho biết, các máy bay phản lực Su-27 của Nga đã va vào cánh quạt của máy bay không người lái MQ-9, khiến nó không thể hoạt động. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga đổ lỗi rằng "sự cơ động đột ngột" của chiếc máy bay không người lái đã gây ra vụ tai nạn và khẳng định các máy bay phản lực của họ không mang theo vũ khí, cũng không tiếp xúc, va chạm gì với UAV Mỹ.
"Nó vẫn chưa được thu hồi", ông Kirby nói trong một cuộc phỏng vấn với CNN. "Và tôi không chắc rằng chúng tôi có thể thu hồi nó. Nơi máy bay rơi xuống ở Biển Đen - vùng nước rất, rất sâu. Vì vậy, chúng tôi vẫn đang đánh giá liệu có thể có bất kỳ nỗ lực thu hồi nào hay không. Có thể là không."
Ông Kirby nói với kênh ABC rằng nếu người Nga thu giữ được chiếc máy bay, chính quyền Mỹ đã thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo rằng khả năng thu thập thông tin tình báo hữu ích của họ sẽ bị hạn chế.
"Đó là tài sản của chúng tôi", Kirby nói và cho biết thêm, các nhà chức trách Mỹ sẽ tiếp tục tìm hiểu thêm các lựa chọn thu hồi.
Sự cố trên vùng biển quốc tế hôm 14/3 là một lời nhắc nhở về nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Mỹ và Nga trong bối cảnh cuộc xung đột ở Ukraine, nơi Nga đang tiến hành chiến dịch quân sự và là nơi phương Tây đang rót vũ khí cũng như hỗ trợ tình báo.
Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 14/3 đã triệu tập Đại sứ Nga tại Washington DC., Anatoly Antonov, để bày tỏ quan ngại về vụ việc. "Thông điệp mà chúng tôi gửi tới Đại sứ Nga là họ cần cẩn thận hơn khi bay trong không phận quốc tế gần tài sản của Mỹ, bay theo những cách hoàn toàn hợp pháp, thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ lợi ích an ninh quốc gia của chúng tôi", ông Kirby nói trên CNN. "Họ là những người cần phải cẩn thận hơn".
"Thông điệp là: Đừng làm điều này nữa", ông Kirby nói thêm sau đó trên đài ABC.
Trong khi đó, Đại sứ Antonov sau cuộc họp nói rằng máy bay không người lái của Mỹ "có chủ ý và khiêu khích đang di chuyển về phía lãnh thổ Nga với bộ phát đáp bị tắt".
Máy bay MQ-9 Reaper của Mỹ. Ảnh: TASS
MQ-9 Reaper nặng 5 tấn, được thiết kế để thay thế MQ-1 Predator, được coi là máy bay không người lái đa chức năng nhất của Mỹ. Phương tiện này có động cơ tua-bin cánh quạt cho phép chúng đạt tốc độ hơn 400 km/h và độ cao 13.000 mét, cũng như ở trên không trong 24 giờ. Đây là những máy bay không người lái trinh sát và tấn công không chỉ có thể tiến hành trinh sát mà còn có khả năng mang theo kho vũ khí tên lửa và bom, bao gồm tên lửa Hellfire, bom dẫn đường bằng laser trên không GBU-12 Paveway II và bom dẫn đường bằng vệ tinh GBU-38. Ngoài ra quân đội Mỹ còn có kế hoạch trang bị cho máy bay không người lái tên lửa không đối không. Máy bay không người lái này sẽ có thể sử dụng chúng không chỉ để tự vệ mà còn tấn công các phương tiện trên không khác.
Theo hãng tin TASS, nhà sử học quân sự Nga Dmitry Boltenkov chỉ ra rằng ngay cả trước khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Nga đã phản ứng khá mạnh mẽ trước các hoạt động của máy bay NATO gần Crimea. Tuy nhiên, theo ông hành vi như vậy là hoàn toàn hợp lý vì các phương tiện trên không của Liên minh Bắc Đại Tây Dương đôi khi hành động theo cách rất khiêu khích.
"Chỉ cần nhớ rằng hành động của máy bay giám sát Artemis của Mỹ suýt gây ra một vụ tai nạn máy bay trên Biển Đen hai năm trước", chuyên gia này lưu ý. "Bây giờ, tình hình đã leo thang. Các máy bay không người lái của Mỹ vẫn lảng vảng quanh Crimea. Chắc chắn chúng tiến hành do thám vì lợi ích của Kiev", ông Boltenkov nhấn mạnh.