Bò sữa được nuôi tại trang trại ở Froideville, Thụy Sĩ. Ảnh (tư liệu): THX/TTXVN
Trong tuyên bố ngày 22/12, người phát ngôn về vấn đề thương mại của Ủy ban châu Âu (EC), ông Olof Gill, nêu rõ EU cho rằng cơ sở của cuộc điều tra mà Trung Quốc tiến hành đối với các sản phẩm sữa có nguồn gốc từ EU “chưa thực sự thuyết phục, do đó các biện pháp được áp dụng là không phù hợp”. Ủy ban châu Âu cho biết đã có hành động tại Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) sau khi Trung Quốc khởi xướng cuộc điều tra về ngành sữa của EU và sẽ đánh giá các bước đi mới nhất dựa trên các quy định của WTO.
Một số hiệp hội ngành hàng tại châu Âu cũng bày tỏ quan ngại trước động thái này. Hiệp hội quốc gia ngành công nghiệp sữa của Pháp (FNIL) cho rằng đây là diễn biến gây bất ngờ.
Trong khi đó, người phát ngôn Hiệp hội ngành công nghiệp sữa của Đức nhận định biện pháp trên sẽ tác động đáng kể tới các doanh nghiệp liên quan, đồng thời kêu gọi các bên không đưa các sản phẩm sữa vào những tranh chấp thương mại không liên quan.
Những quan ngại trên được đưa ra sau khi Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 22/12 thông báo áp thuế chống trợ cấp đối với một số sản phẩm sữa nhập khẩu từ EU với mức thuế dao động từ 21,9 - 42,7%, có hiệu lực từ ngày 23/12 và mang tính tạm thời. Đại diện Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định Bắc Kinh đã thực hiện các biện pháp thương mại một cách "thận trọng và kiềm chế". Bộ này cũng nêu rõ quyết định áp thuế được đưa ra dựa trên kết quả điều tra sơ bộ cho thấy các sản phẩm sữa có nguồn gốc từ EU đang được trợ cấp, gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất nội địa của Trung Quốc. Cuộc điều tra được tiến hành từ ngày 21/8/2024 theo đơn đề nghị của Hiệp hội Sữa và Hiệp hội Công nghiệp sữa Trung Quốc.
Theo giới quan sát, những động thái mới nói trên cho thấy xung đột thương mại giữa EU và Trung Quốc vẫn căng thẳng. Mâu thuẫn khởi phát từ năm 2023 khi Ủy ban châu Âu mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện (EV) sản xuất tại Trung Quốc. Đáp lại, từ đầu năm 2024, Bắc Kinh liên tiếp khởi xướng các cuộc điều tra phòng vệ thương mại nhắm vào rượu brandy(rượu mạnh), thịt lợn và sau đó là các sản phẩm sữa của châu Âu.
Số liệu hải quan cho thấy EU hiện là nguồn cung cấp sản phẩm sữa lớn thứ hai cho thị trường Trung Quốc, chỉ sau New Zealand. Các mặt hàng chủ lực gồm sữa bột tách béo, bơ và sữa bột nguyên kem. Theo Ủy ban châu Âu, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm sữa của EU sang Trung Quốc năm 2024 đạt hơn 1,6 tỷ euro (1,9 tỷ USD), giảm so với mức kỷ lục hơn 2 tỷ euro của năm 2022.