Tại cuộc họp ở Cairo ngày 21/3 (giờ địa phương), các quan chức cấp cao của 5 quốc gia Arab đã nhấn mạnh sự cấp thiết phải đảm bảo một lệnh ngừng bắn ngay lập tức và toàn diện ở Dải Gaza, tăng cường tiếp cận viện trợ nhân đạo và mở tất cả các cửa khẩu biên giới giữa Israel và Gaza.
Ai Cập là quốc gia Arab đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Israel vào năm 1979 sau Hiệp ước Trại David. Nhưng xung đột Israel - Hamas ở Gaza đã khiến mối quan hệ giữa hai nước trở nên căng thẳng.
Một số quốc gia Arab, bao gồm Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), đã hạn chế Mỹ sử dụng các cơ sở quân sự trên lãnh thổ của họ để tiến hành các cuộc không kích trả đũa các lực lượng thân Iran.
Tình hình nhân đạo ở Gaza cũng như sự phẫn nộ của công chúng trong nước đang gây áp lực lên các nhà lãnh đạo Arab để có hành động với Israel. Một số biện pháp đã được đề xuất như lệnh cấm vận dầu mỏ. Vậy các quốc gia Arab thực sự có những lựa chọn nào?
Trung Đông đang trở thành một đấu trường đối đầu địa chính trị mới giữa Nga và Mỹ. Trong khi đó, Nga tăng cường quan hệ với các quốc gia Arab để giảm bớt áp lực của phương Tây.
Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell thông báo ông đã mời ngoại trưởng các quốc gia Arab và Israel, cùng người đứng đầu Liên đoàn Arab (AL) tới Brussels (Bỉ) để tham gia các cuộc thảo luận về Dải Gaza, bên lề cuộc họp Hội đồng Đối ngoại EU, dự kiến diễn ra vào ngày 22/1 tới.
Giao tranh giữa Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và các tay súng Hamas ở Gaza đang trở thành một trong những cuộc xung đột đẫm máu nhất giữa quốc gia Arab và Israel trong lịch sử 75 năm của Tel Aviv.
Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, báo Ahram Online của Ai Cập ngày 7/12 dẫn các nguồn thông tin cho biết, một dự thảo nghị quyết do các quốc gia Arab-Hồi giáo soạn thảo kêu gọi ngừng bắn hoàn toàn ở Dải Gaza sẽ được đệ trình tại phiên họp ngày 8/12 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ).
Các nguồn tin Ai Cập và trong khu vực cho biết Israel đã thông báo cho một số quốc gia Arab rằng họ muốn thiết lập một vùng đệm trong Dải Gaza để ngăn chặn các cuộc tấn công trong tương lai.
Việc Israel vắng mặt tại hội nghị EU- Địa Trung Hải sẽ thử thách hơn nữa chính sách ngoại giao Trung Đông của châu Âu, với việc các quốc gia Arab và các nước EU gặp nhau trong bối cảnh lệnh ngừng bắn không ổn định ở Dải Gaza.
Các quốc gia Arab và Hồi giáo khác đang có chung một tiếng nói: họ muốn Mỹ chấm dứt xung đột.
Ngày 10/11, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock kêu gọi Israel không bỏ lỡ “cơ hội lịch sử” để đạt được hòa bình với các quốc gia Arab, trong bối cảnh xung đột leo thang giữa nước này và Phong trào Hồi giáo Hamas kiểm soát Dải Gaza.
Giới chuyên gia cho rằng cuộc xung đột ở Gaza đang gây tổn hại đáng kể tới mối quan hệ giữa Israel và các quốc gia Arab.
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, trong tuyên bố chung ngày 26/10, Bộ trưởng Ngoại giao 9 quốc gia Arab đã kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) yêu cầu tất cả các bên liên quan trong xung đột tại Dải Gaza "ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài", trong bối cảnh căng thẳng tiếp tục leo thang ở dải đất ven biển bị phong tỏa này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã hy vọng kết thúc nhiệm kỳ bằng một thỏa thuận hòa bình lịch sử giữa Israel và Saudi Arabia, nhưng điều đó giờ đây dường như khó xảy ra. Xung đột Israel - Hamas cũng sẽ buộc các quốc gia Arab khác xem xét lại các quyết định gần đây về bình thường hóa quan hệ với Israel.
Ngày 7/10, Saudi Arabia đã kêu gọi chấm dứt ngay lập tức tình trạng leo thang xung đột giữa người Palestine và Israel sau khi Phong trào Hamas bắn hàng nghìn quả rocket từ Dải Gaza vào các thành phố Israel rạng sáng cùng ngày.
Sau khi ‘gặt hái’ được đơn đặt hàng vũ khí lớn nhất từ trước đến nay từ các quốc gia Arab trong năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ hiện tìm cách mở rộng thị trường ra ngoài Trung Đông và muốn cạnh tranh với Hàn Quốc trong cuộc đua bán vũ khí cho châu Á.
Nhiều quốc gia Arab đã công nhận chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad tại Syria và muốn các mối quan hệ trở lại bình thường.
Chiều 23/4, Đại sứ quán Vương quốc Saudi Arabia phối hợp với Đại sứ quán một số quốc gia Arab và Hồi giáo tại Việt Nam như Ai Cập, Palestine, Algeria, Maroc, Indonesia, Pakistan, Brunei, Iran, Bangladesh tổ chức lễ Eid Al-Fitr.
Những diễn biến mới gần đây cho thấy mối quan hệ giữa các nước Arab và Syria đang dần cải thiện. Syria sẽ mở đại sứ quán tại Tunisia trong khi quan chức ngoại giao hàng đầu Syria cũng đến thăm Saudi Arabia để khôi phục mối quan hệ vốn trúc trắc trong hơn một thập niên.