Dòng máy bay Mirage-2000 do tập đoàn Dassault Aviation của Pháp sản xuất. Ảnh: dassault-aviation.com
Theo trang tin RBC-Ukraine (newsukraine.rbc.ua) ngày 3/10, Mỹ và NATO đang gia tăng áp lực lên Hy Lạp, hối thúc Athens bán một phần phi đội máy bay chiến đấu Mirage 2000-5 cho Ukraine theo sáng kiến PURL (danh sách ưu tiên nhu cầu của Ukraine). Tuy nhiên, Hy Lạp vẫn ưu tiên cung cấp thiết bị lỗi thời và không vội vàng chuyển giao máy bay công nghệ cao.
Cụ thể, trang tin Kathimerini của Hy Lạp cho biết, các đồng minh và đối tác của Ukraine ở châu Âu và NATO đang gây sức ép đáng kể lên chính phủ Hy Lạp để đẩy nhanh việc chuyển giao một phần máy bay chiến đấu Mirage 2000-5 cho Kiev thông qua sáng kiến PURL, với kỳ vọng việc bán lại các hệ thống vũ khí quan trọng có thể tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine chống lại lực lượng Nga.
Athens trước đây đã từng phải đối mặt với những yêu cầu tương tự, nhưng lần này áp lực đặc biệt lớn từ Mỹ, Pháp và các nước Đông Âu, những nước đang thúc ép Hy Lạp có những đóng góp hữu hình bằng cách cung cấp một phần phi đội chiến đấu hiện đại của mình.
Nếu Hy Lạp đồng ý với các yêu cầu trên, một phần phi đội máy bay Mirage 2000-5 của họ có thể được bán cho các nước thứ ba như Mỹ, Pháp, Đức, Cộng hòa Séc hoặc Estonia. Các bên trung gian này sau đó có thể bán lại máy bay cho Ukraine hoặc cung cấp các hệ thống vũ khí tương tự.
Tuy nhiên, chính phủ Hy Lạp không muốn bàn giao máy bay hiện đại, công nghệ cao cho Ukraine. Thay vào đó, Athens đã đề xuất cung cấp 60 pháo tự hành M-110 cỡ nòng 203mm, loại vũ khí có từ những năm 1960.
Việc hỗ trợ kỹ thuật cho phi đội Mirage 2000-5 dự kiến sẽ kết thúc vào năm 2027. Điều này thúc đẩy Hy Lạp thay thế chúng bằng máy bay phản lực Rafale mới hơn mua từ Pháp, khiến Athens càng không vội vàng chuyển giao máy bay công nghệ cao này.
Cơ chế PURL, do Mỹ và NATO thiết lập, nhằm mục đích đẩy nhanh việc cung cấp vũ khí quan trọng cho Ukraine thông qua các đóng góp phối hợp của các đối tác - khiến áp lực lên Hy Lạp trở thành một phần của nỗ lực rộng lớn hơn nhằm duy trì khả năng phòng thủ của Ukraine.
Trước đó, 6 quốc gia NATO đã cam kết hỗ trợ quốc phòng hơn 2 tỷ USD cho Ukraine theo chương trình PURL. Đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg gần đây cũng đã gặp Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia và Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov tại Kiev để thảo luận về các đảm bảo an ninh và việc thực hiện sáng kiến PURL.