Đáng lưu ý, đây là dự án bị nghiệm thu “khống” các hạng mục công trình để rút vốn của Nhà nước, nhưng hơn 10 năm sau mới bị phát hiện, xử lý.
Tuyến kênh N2-10 tại xã Buôn Triết, huyện Lắk không được thi công bằng tấm lát bê tông nhưng bị nghiệm thu “khống” để thanh toán trên “giấy”.
Để triển khai dự án, nghiệm thu, vận hành công trình có sự tham gia, giám sát của nhiều bên liên quan với những quy định chặt chẽ, nhưng hơn 10 năm sau, vụ việc mới bị “lộ tẩy” như “Con voi suýt chui lọt lỗ kim”.
Dự án Kiên cố hóa kênh và công trình trên kênh thủy lợi Buôn Triết - huyện Lắk (giai đoạn II) được khởi công xây dựng theo Quyết định phê duyệt số 1788/QĐ-UB ngày 9/2/2002 của UBND tỉnh Đắk Lắk do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên quản lý công trình thủy lợi Đắk Lắk làm chủ đầu tư với tổng mức đầu tư hơn 31 tỷ đồng từ nguồn trái phiếu chính phủ (theo Quyết định số 1515/QĐ-UBND ngày 15/6/2009 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án), thời gian thi công từ tháng 1/2010 đến tháng 12/2012.
Theo thông tin từ Công an tỉnh Đắk Lắk, qua công tác xử lý tin báo về tội phạm, Công an tỉnh phát hiện, trong quá trình thi công Dự án, các đơn vị có liên quan đã thực hiện hành vi nghiệm thu khi công việc chưa thực hiện; nghiệm thu nhiều hơn công việc thực tế thực hiện tại công trình; nghiệm thu thanh toán một số hạng mục không hiện hữu tại công trình.
Căn cứ kết quả điều tra ban đầu, kết luận giám định của cơ quan chức năng xác định có việc nâng khống khối lượng thi công để nghiệm thu, thanh toán rút vốn của Nhà nước, dẫn đến khối lượng hiện hữu tại công trình thấp hơn giá trị nghiệm thu thanh toán hơn 7 tỷ đồng.
Trong đó, tại các tuyến kênh N2-10, N2-13 và CTTK, nhà quản lý công trình và trang thiết bị kèm theo đã thi công thực tế tại công trình nhỏ hơn giá trị khối lượng đã nghiệm thu thanh toán gần 2,5 tỷ. Giá trị khối lượng nghiệm thu thanh toán kênh nhánh N2-5, N2-6, N2-7, N2-8, N2-11 và CTTK không hiện hữu tại công trình là hơn 5 tỷ đồng.
Tuyến kênh N2-10 tại xã Buôn Triết, huyện Lắk không được thi công bằng tấm lát bê tông nhưng bị nghiệm thu “khống” để thanh toán trên “giấy”.
Kết quả xác minh có căn cứ xác định có việc nâng khống khối lượng thi công để nghiệm thu, thanh toán rút vốn của Nhà nước, vi phạm quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 80, Luật Xây dựng năm 2003. Đây cũng là hành vi có dấu hiệu của tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.
Do đó, ngày 16/2/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Đắk Lắk đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại khoản 3, Điều 224, Bộ luật Hình sự năm 2015. Vụ án đang được điều tra, xác minh để làm rõ hành vi vi phạm của các cá nhân, tổ chức có liên quan theo đúng quy định của pháp luật.
Ghi nhận của phóng viên vào giữa tháng 4/2024, tại tuyến kênh N2-10 (xã Buôn Triết, huyện Lắk), thay vì một tuyến kênh N2-10 được bê tông kiên cố đúng với dự án đã được nghiệm thu, thanh toán thì tuyến kênh hiện tại chỉ được bê tông cốt thép tấm lát đoạn đầu kênh với khoảng 500 mét, phần còn lại của tuyến kênh vẫn là kênh đất. Điều này không chỉ làm thất thoát nguồn nước sản xuất, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu mà còn làm tăng chi phí sản xuất của nhân dân khi phải dùng máy bơm để bơm nước từ kênh vào đồng ruộng thay vì có hệ thống kênh dẫn nước.
Chủ tịch UBND xã Buôn Triết Bùi Mạnh Hải cho biết, theo dự án, tuyến kênh N2-10 có chiều dài trên 2 km, dẫn nước từ đập Buôn Triết tưới cho khoảng 500 ha lúa của nhân dân trong xã. Tuy nhiên, hiện tại chỉ được thi công đưa vào vận hành khoảng 500 mét. Về phía chính quyền địa phương là đơn vị thụ hưởng, chỉ nắm được thông tin công trình thi công phải dừng lại là do vướng mắc liên quan đến giải phóng mặt bằng chứ không hề biết đến việc nâng "khống" khối lượng thi công để nghiệm thu, thanh toán công trình. Gần đây khi cơ quan cảnh sát điều tra liên hệ làm việc, chính quyền địa phương mới biết về hành vi nâng "khống" khối lượng công trình để thanh toán.
Cũng theo ông Bùi Mạnh Hải, qua tìm hiểu, có rất nhiều tấm bê tông cốt thép để lát kênh mương được doanh nghiệp thi công đúc hoàn thành, tập kết trên địa bàn xã, tuy nhiên khi dự án dừng lại thì công tác bảo quản không được đảm bảo trong thời gian dài nên bị mất gần như toàn bộ. Đây cũng là tổn thất lớn đối với kinh phí đầu tư của Nhà nước.
Theo ông Nay Y Phú, Chủ tịch UBND huyện Lắk, Dự án Kiên cố hóa kênh và công trình trên kênh thủy lợi Buôn Triết - huyện Lắk được thực hiện để đảm bảo nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp, góp phần mở rộng diện tích trồng trọt, nâng cao chất lượng nông sản trên địa bàn huyện Lắk. Ông Nay Y Phú đề nghị các cơ quan chức năng, nhất là Công an tiếp tục điều tra, xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật. Đồng thời, có giải pháp hoàn thiện dự án để người dân có được hệ thống kênh mương phục vụ nhu cầu sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân.
Rõ ràng, theo quy định việc nghiệm thu một dự án phải có sự tham gia, giám sát của nhiều tổ chức, cá nhân từ chủ đầu tư, các đơn vị thi công đến cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương… Tuy nhiên, không rõ vì sao mà những tổ chức, cá nhân ngang nhiên thực hiện hành vi nâng "khống" khối lượng thi công để nghiệm thu, thanh toán rút vốn của Nhà nước bất chấp các quy định của pháp luật.
Đáng nói, những hạng mục công trình bị kê “khống” để nghiệm thu, thanh toán vẫn hiện hữu ngay trong đời sống sản xuất của nhân dân, dưới sự quản lý nhà nước của chính quyền địa phương và sự vận hành của đơn vị quản lý thủy lợi… nhưng hơn 10 năm sau sự việc mới được “đưa ra ánh sáng”. Nếu vụ việc không được phát hiện, xử lý thì chắc hẳn “Con voi đã chui lọt lỗ kim” và những cá nhân, tổ chức liên quan đến vụ việc vẫn “ung dung” ngoài vòng pháp luật.