Quang cảnh phiên tòa giả định về phòng chống khai thác IUU tại Cần Thơ.
Phiên tòa thu hút sự theo dõi của khoảng 300 ngư dân, người dân của phường Vĩnh Châu, xã Lai Hòa, xã Vĩnh Hải, nơi có hoạt động khai thác hải sản thường xuyên của thành phố Cần Thơ.
Phiên tòa giả định xét xử chủ tàu Trần Văn Khánh và thuyền trưởng Dương Minh Hiền. Theo cáo trạng, Khánh chủ mưu và phân công Hiền tổ chức đưa hai tàu cá cùng 6 ngư phủ sang nước “C” khai thác thủy sản trái phép. Để che giấu hành vi, Khánh chỉ đạo Hiền xóa số hiệu tàu và tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình (VMS), gửi cho tàu khác giữ nhằm tạo tín hiệu giả. Các bị cáo còn cho ngư phủ ứng tiền để tham gia chuyến đi. Hậu quả, cả hai tàu bị lực lượng nước “C” bắt giữ và tịch thu phương tiện.
Tại phiên tòa giả định, Hội đồng xét xử khẳng định hành vi tháo thiết bị giám sát hành trình trong 5 ngày 3 giờ đã cấu thành tội “Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử”, cản trở nghiêm trọng công tác quản lý nhà nước và vi phạm quy định IUU. Việc tổ chức cho 6 ngư phủ rời Việt Nam trái phép cấu thành tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”, xâm phạm an ninh quốc gia.
Ngư dân đặt câu hỏi liên quan đến hành vi bị xử lý hình sự trong vi phạm khai thác IUU.
Trong vụ án giả định này, các bị cáo phạm tội thuộc trường hợp có tổ chức. Hội đồng xét xử xác định Khánh là chủ mưu, Hiền là người thực hành tích cực. Kết thúc phiên tòa, Trần Văn Khánh bị tuyên tổng cộng 10 năm tù, Dương Minh Hiền bị tuyên tổng cộng 8 năm tù cho cả hai tội danh.
Thông qua việc mô phỏng sát thực tế quá trình tố tụng, từ lúc xét hỏi, tranh luận đến khi tuyên án, người dân, đặc biệt là các ngư dân, đã có cái nhìn trực quan và nhận thức sâu sắc về hậu quả pháp lý nghiêm trọng của hành vi tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình và đưa tàu đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài. Đây không chỉ là một vụ án giả định, mà còn là lời cảnh tỉnh đanh thép, cho thấy sự quyết liệt của các cơ quan chức năng Việt Nam trong việc xử lý các vi phạm IUU, góp phần vào nỗ lực chung của cả nước nhằm gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu.
Dịp này, đại diện của Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 đã phối hợp với lãnh đạo các cơ quan chức năng của Tòa án nhân dân, Sở Tư pháp Cần Thơ thực hiện tọa đàm, giải đáp nhiều thắc mắc của ngư dân liên quan đến quy định pháp luật về chống khai thác IUU, thông qua đó thống nhất nhận thức và hành động, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho ngư dân.
Ban tổ chức tặng ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc và túi thuốc cho ngư dân có hoàn cảnh khó khăn tại sự kiện.
“Phiên tòa giả định” là hình thức tuyên truyền chống khai thác IUU trực quan, sinh động, đã được Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 phối hợp với Báo Công lý và các cơ quan chức năng triển khai hiệu quả từ tháng 8/2025 đến nay tại các tỉnh, thành phố thuộc phạm vi quản lý của đơn vị.
Song song với hoạt động tuyên truyền trực tiếp, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 4 còn tổ chức phát hàng trăm tờ rơi, tài liệu. Đặc biệt, Bộ Tư lệnh đã tích cực ứng dụng chuyển đổi số trong công tác tuyên truyền bằng các mã QR tra cứu quy định pháp luật về chống khai thác IUU để giới thiệu, cung cấp cho ngư dân tại các “Phiên tòa giả định” cũng như được tích hợp trên hệ thống pano, khẩu hiệu tuyên truyền bố trí tại các cảng cá trọng điểm ở nhiều tỉnh, thành phố có hoạt động khai thác thủy sản trọng điểm; qua đó, tạo sự nhất quán, thường xuyên, liên tục trong công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cộng đồng.