Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Theo Ibrahim Al-Assil, thành viên cấp cao tại Viện Trung Đông ngày 1/12, trong những ngày cuối nhiệm kỳ, Tổng thống Mỹ Joe Biden đang phải đối mặt với một thách thức ngoại giao và chiến lược phức tạp tại Syria - một quốc gia vẫn chìm trong hỗn loạn và xung đột sau nhiều năm nội chiến.
Cuộc nội chiến kéo dài từ năm 2011 đến 2016 đã biến Syria thành một bàn cờ địa chính trị phức tạp, nơi các cường quốc quốc tế đối đầu. Iran và Nga đứng về phía Tổng thống Bashar al-Assad, trong khi Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ lại ủng hộ các lực lượng nổi dậy.
Hiện tại, Washington dường như đang trong tình thế khó xử. Chính quyền của Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden đã áp dụng một chiến lược thụ động tại Syria, để ngỏ những quyết định then chốt cho chính quyền kế nhiệm. Trọng tâm chú ý của Mỹ đang dồn vào các cuộc xung đột tại Ukraine và Israel, khiến Syria trở thành một "điểm mờ" trong chính sách đối ngoại.
Hiện khoảng 900 quân nhân Mỹ vẫn còn ở Syria, với nhiệm vụ chính là ngăn chặn sự trỗi dậy của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Tuy nhiên, sự hiện diện này đang trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Các chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ sự rút lui hoặc tái triển khai nào của Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) - đồng minh chính của Mỹ - đều có thể tạo cơ hội cho IS tập hợp lại, đặc biệt là ở khu vực Badiya.
Mặc dù Mỹ không quan tâm đến việc can thiệp vào cuộc giao tranh giữa các nhóm vũ trang do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và lực lượng của chính quyền Syria, nhưng ưu tiên của quân đội Mỹ có thể là hỗ trợ đồng minh người Kurd trong việc duy trì quyền kiểm soát Đông Bắc và ngăn chặn IS tái xuất hiện tại đó.
Trong bối cảnh này, vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Nhiều nhóm phiến quân tham gia vào cuộc tấn công của nhóm thánh chiến Hayat Tahrir al-Sham (HTS) được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn. Nhưng Ankara khó có thể lường trước được quy mô – và những hậu quả tiềm tàng – của cuộc tấn công. Các quan chức gọi đây là “cuộc tấn công hạn chế”, một điều có vẻ gần như không đúng khi các nhóm phiến quân lan rộng khắp Syria.
Tuy nhiên, sự thận trọng của Thổ Nhĩ Kỳ là dễ hiểu. Nếu HTS bám trụ ở Aleppo và chính quyền Syria phát động một cuộc phản công được hỗ trợ bởi không quân Nga, điều này có thể gây ra một làn sóng người tị nạn mới hướng về biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, làm suy yếu nhiều năm nỗ lực đẩy người di cư theo hướng ngược lại.
Có thể nói tình hình Syria tiếp tục là một thử thách ngoại giao phức tạp. Quyết định của Tổng thống Biden trong những ngày cuối nhiệm kỳ sẽ không chỉ định hình Syria mà còn có thể ảnh hưởng sâu sắc đến toàn bộ khu vực Trung Đông trong những năm tới.