Giới chuyên gia gợi ý những điều quan trọng Ukraine cần làm để lật ngược thế trận

TRẤN GIỮ, XÂY DỰNG VÀ TẤN CÔNG

Theo tờ Business Insider, kế hoạch trấn giữ, xây dựng và tấn công sẽ nhằm mục đích làm suy yếu lực lượng của Nga và xây dựng lại lực lượng Ukraine.

Các nhà quan sát cho rằng Ukraine vẫn có thể giành chiến thắng trước Nga nếu nước này ưu tiên phòng thủ, xây dựng lại năng lực chiến đấu và tấn công Nga vào nơi mà Moskva dễ bị tổn thương nhất khi hai nước đã bước sang năm thứ ba của cuộc xung đột.

Michael Kofman, một thành viên cấp cao tại Quỹ tài trợ Carnegie vì Hoà bình quốc tế, cho biết ngày 20/2: “Nếu có một tầm nhìn cho năm tới mà tôi nghĩ có thể được cung cấp nguồn lực và có lý thuyết thành công đằng sau nó, thì đó là một cách tiếp cận được xây dựng theo nguyên tắc giữ, xây dựng và tấn công”.

Trong giai đoạn "giữ", Ukraine sẽ đào sâu và bảo vệ tiền tuyến đủ để khiến lực lượng Nga kiệt sức. Theo ông Kofman, nếu Ukraine liên tục phòng thủ được trước Nga, điều này sẽ khiến Nga rơi vào thế yếu do bị tiêu hao.

Trong khi giữ vững phòng tuyến, Ukraine có thể "xây dựng" lại quân đội của mình thông qua việc tái thiết, huấn luyện và mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng cũng như sự hỗ trợ từ các đối tác phương Tây. Yếu tố “tấn công” ở giai đoạn này chỉ là đánh vào những điểm yếu của Nga để làm suy giảm năng lực và tạo cơ hội cho Ukraine hoạt động tấn công sau này.

Trong một bài báo trên trang “War on the Rocks” về cách tiếp cận chiến lược này, được viết cùng với hai chuyên gia khác, ông Kofman viết rằng "việc đạt được lợi thế cần thiết để đạt được điều này là khả thi vào năm 2025" nhưng điều đó "phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ bền vững của phương Tây và những lựa chọn được đưa ra ngay bây giờ."

Ukraine đã thực hiện nhiều cuộc tấn công thành công vào Hạm đội Biển Đen của Nga bằng cách sử dụng phương tiện không người lái, đặc biệt là các xuồng không người lái mang theo chất nổ. Kiev cho rằng 1/3 Hạm đội Biển Đen của Nga đã chịu tổn thất và Ukraine có thể phát huy những thành công đó.

“Trong trường hợp tốt nhất, Ukraine có thể giành lại thế chủ động vào năm tới”, chuyên gia Kofman nói hôm 20/2, “và trong trường hợp xấu nhất, Kiev vẫn có thể cầm cự một cách hiệu quả, và Nga sẽ không đi đúng hướng để hiện thực hóa các mục tiêu chiến dịch của mình vào 2025 hoặc 2026."

Cho rằng Ukraine thiếu năng lực thực hiện các hoạt động tấn công, Emma Ashford, thành viên cấp cao tại Trung tâm Henry L. Stimson, nêu ý kiến rằng Ukraine nên chú trọng đến một hệ thống phòng thủ vững chắc để ngăn chặn Nga chiếm thêm lãnh thổ.

Bà nói trong cuộc thảo luận hôm 20/2: “Chúng ta không thể cho phép Ukraine lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình, nhưng chúng ta có thể cho phép Ukraine ngăn chặn những lợi ích tiếp theo của Nga”.

Bà Ashford nói thêm: “Chúng tôi ủng hộ việc tăng cường các công sự cố định, đào sâu phòng tuyến của Ukraine, sử dụng mìn sát thương, mìn chống tăng – tất cả những điều mà người Nga đã làm trong năm qua đã giúp họ phòng thủ khá hiệu quả”.

Nữ chuyên gia  lưu ý rằng việc tập trung vào quốc phòng có thể mang lại lợi ích chính trị cho các đối tác phương Tây, vì châu Âu có thể hỗ trợ Ukraine trụ vững trong lúc nguồn viện trợ quan trọng của Mỹ dành cho nước này vẫn ở tình trạng bế tắc trong tương lai gần.

Bà nói: "Cách tiếp cận này rẻ hơn, nhưng hiệu quả hơn. Nó giúp giải quyết các vấn đề về nhân lực vì phòng thủ dễ sử dụng nhân lực hơn là tấn công... Ngay cả khi không có nguồn tài trợ của Mỹ, cách này cho phép các quốc gia châu Âu thực sự có thể đóng góp một khoản hợp lý”.

Theo bà Ashford, mặc dù sự hỗ trợ của Mỹ rất quan trọng ở một số loại đạn dược và vật tư then chốt, nhưng việc ưu tiên phòng thủ sẽ không nhất thiết đòi hỏi hàng tỷ đô la viện trợ cho Ukraine mà Mỹ đang tranh luận tại Quốc hội.

ĐỊNH NGHĨA LẠI CHIẾN THẮNG

Nhận định chiến thắng dành cho Ukraine sẽ như thế nào, bà Ashford cho rằng Ukraine đã giành chiến thắng trong cuộc chiến theo một nghĩa nào đó vì nước này đã thành công trong việc chống lại các lực lượng đối phương quá vượt trội.

Ông Kofman cũng bình luận rằng chiến thắng không nhất thiết là giành lại hết các vùng lãnh thổ đã mất kiểm soát, mà là tạo ra đủ đòn bẩy để có thể đàm phán một nền hòa bình lâu dài với Nga từ vị thế mạnh.

Kofman nói: “Mục tiêu ngày nay vẫn không phải là cho phép Ukraine lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình. Tôi hiểu chính sách chính thức này của Ukraine, nhưng tôi không nghĩ đó là lý thuyết chiến thắng”.

"Mục tiêu là đặt Ukraine vào vị thế có thể đạt được đòn bẩy quyết định để đàm phán với Nga về việc chấm dứt chiến tranh, từ vị trí thuận lợi và sau đó đạt được một nền hòa bình lâu dài."

Bất chấp những lập luận như vậy, không phải người nào theo dõi cuộc chiến cũng đều nhìn thấy con đường dẫn đến chiến thắng cho người Ukraine, ít nhất là không thông qua các hành động trên chiến trường. Ông Daniel Davis tại Defense Priorities cho biết hôm 20/2 rằng Ukraine không thể giành chiến thắng về mặt quân sự.

Theo ông Davis, Ukraine cần nỗ lực đàm phán với Nga càng sớm càng tốt để chấm dứt chiến tranh. Thông qua đàm phán, Ukraine có thể tận dụng thời gian để củng cố lại năng lực công nghiệp và an ninh quốc gia.

Chuyên gia quốc phòng này nhận xét: “Ukraine không thể giành chiến thắng trong cuộc chiến quân sự này vào bất kỳ thời điểm nào”, đồng thời nói thêm: “Cho dù họ có nhận được 60 tỷ USD từ Mỹ hay không, nếu họ nhận được nguồn tài trợ bền vững trong thời gian dài thì điều đó cũng sẽ không thành vấn đề bởi vì những nền tảng cơ bản để xây dựng sức mạnh chiến đấu và sức mạnh quân sự quốc gia chắc chắn vẫn là ưu tiên của Nga".

Hơn nữa lực lượng Ukraine hiện đang phải vật lộn với tình trạng thiếu đạn dược và các nguồn cung cấp quan trọng khác, khiến khả năng phòng thủ của họ trở nên căng thẳng.

Người Nga đã thể hiện năng lực vượt trội, và khi Moskva chiếm được Avdiivka, lực lượng không quân của họ đã có thể hỗ trợ tầm gần cho lực lượng bộ binh đang tiến công, cho thấy ưu thế trên không ở một mức độ nhất định. Các chuyên gia quân sự cho rằng, nếu điều này mở rộng, nó có thể gây thiệt hại nặng nề cho Ukraine.

Tuy nhiên, hiện tại Ukraine vẫn đang tham chiến và hai bên vẫn đang chịu tổn thất. Giới quan sát đánh giá tương lai của cuộc chiến thực sự rất bất định.