Người dân mua xăng tại cửa hàng xăng dầu. Ảnh: TTXVN
Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), trong hoạt động kinh doanh, mức chiết khấu là khoản doanh nghiệp bán giảm giá cho khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.
Cụ thể, mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu là mức giảm giá của doanh nghiệp bán xăng dầu cho doanh nghiệp mua xăng dầu so với giá bán lẻ xăng dầu. Mức chiết khấu được các doanh nghiệp bán xăng dầu điều chỉnh linh hoạt (phản ánh tính thị trường), phụ thuộc vào biến động của cung cầu, giá cả trên thị trường thế giới và trong nước.
Theo đại diện Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước, hiện các quy định của pháp luật hiện hành về kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam đều không quy định về mức chiết khấu. Nhà nước chỉ tạo môi trường, quản lý, điều hành và quy định mức giá trần giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu (để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và điều hành kinh tế vĩ mô), không quy định mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu của các doanh nghiệp. Việc chiết khấu cao hay thấp phụ thuộc vào mối quan hệ kinh doanh của doanh nghiệp, hợp đồng kinh doanh giữa các doanh nghiệp với nhau.
Nghị định 80/2023/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi một số điều của Nghị định 95/2021/NĐ-CP và Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu đã cho phép các đại lý bán lẻ xăng dầu được ký hợp đồng làm đại lý cho 3 thương nhân đầu mối hoặc thương nhân phân phối xăng dầu cũng đã mở ra cho các đại lý bán lẻ xăng dầu nhiều lựa chọn nguồn hàng cung cấp hơn. Các đại lý bán lẻ xăng dầu sẽ lựa chọn các thương nhân cung cấp hàng cho mình với mức chiết khấu hợp lý.
Quy định hiện hành về kinh doanh xăng dầu hiện nay đang từng bước theo cơ chế thị trường và tiến tới áp dụng giá xăng dầu hoàn toàn theo cơ chế thị trường theo tinh thần Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và chỉ đạo của Thường trực Chính phủ tại Văn bản số 175/TB-VPCP ngày 13/4/2025.
Theo đó, trong 2 tuần vừa qua, thị trường xăng dầu thế giới có sự biến động do xung đột ở khu vực Trung Đông khiến giá xăng dầu thế giới tăng cao, nguy cơ gián đoạn nguồn cung, nhiều thương nhân đầu mối đã giảm mức chiết khấu xăng dầu cho đại lý xuống còn 500 đồng, hoặc còn 100 - 200 đồng. Tuy nhiên, đến ngày 25/6/2025, do có những tín hiệu tích cực từ việc đàm phán ở khu vực Trung Đông, giá xăng dầu đã giảm, nguy cơ thiếu hụt nguồn cung cũng đã giảm, do vậy chiết khấu của các doanh nghiệp đầu mối cũng đã tăng trở lại.
Mức chiết khấu xăng dầu của một số doanh nghiệp đầu mối ngày 30/6/2025 như: Công ty Phúc Lâm là 2.600 đồng; Tổng Công ty xăng dầu Quân đội là 1.800 - 2.300 đồng (tùy từng vùng); Tổng công ty Dầu Việt Nam là 2.300 - 2.400 đồng; Saigon Petro mức xăng là 1.600 đồng, dầu là 1.400 đồng; Petrolimex có mức 1700 - 1900 đồng (tùy mặt hàng).
Như vậy, các đại lý và cửa hàng bán lẻ xăng dầu khi tham gia kinh doanh trên thị trường cần phải chấp nhận quy luật của thị trường, chịu sự điều tiết của thị trường (cung, cầu, giá cả), do vậy cần phải có kế hoạch kinh doanh của mình để ứng phó khi thị trường có biến động. Đơn cử như khi giá xăng dầu thế giới thấp, nguồn cung dồi dào, các doanh nghiệp đầu mối và phân phối có thể để mức chiết khấu cho các công ty bán lẻ ở mức cao.
Tuy nhiên, khi giá dầu thế giới tăng hoặc dự báo tăng cao, nguồn cung trở nên khan hiếm hơn thì các công ty bán lẻ có thể phải chấp nhận mức chiết khấu thấp, thậm chí có thể là chiết khấu âm nhưng vẫn phải nhập hàng để duy trì hoạt động kinh doanh, bù lại khi được hưởng mức chiết khấu cao.