Khơi lại mạch nguồn văn minh lúa nước Đồng bằng sông Cửu Long

Sáng 3/12, tại Đường sách Nguyễn Văn Bình (TP Hồ Chí Minh), Quỹ Hoa Sen - Thư viện số Nguyễn An Ninh phối hợp cùng Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam (Vietrisa), TIM Corp và Mekong HUB x DOC đã khai mạc chuỗi hoạt động trực tiếp - trực tuyến "Văn minh lúa nước Đồng bằng sông Cửu Long". 

Sự kiện đánh dấu điểm khởi đầu cho hành trình sáu ngày khám phá cây lúa, văn hóa, lịch sử và đời sống tinh thần của cư dân miền Tây Nam Bộ trong bối cảnh hiện đại, đồng thời đưa công chúng trở về với phù sa, với hạt lúa và với những ký ức bền bỉ nuôi dưỡng tâm hồn bao thế hệ ở vùng châu thổ trù phú.

Tại lễ khai mạc, dự án Tủ sách Văn minh lúa nước Đồng bằng sông Cửu Long chính thức được giới thiệu, hướng đến xây dựng một nguồn tư liệu mở phục vụ nông dân, học sinh, các nhà nghiên cứu và đông đảo độc giả quan tâm đến bản sắc văn hóa Đồng bằng sông Cửu Long. Dự án được vận hành theo mô hình xã hội hóa, huy động sinh viên tình nguyện cùng sự tham gia của các trường đại học và doanh nghiệp công nghệ.

Theo TS. Quách Thu Nguyệt, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Hoa Sen, chiến lược dài hạn này dựa vào việc số hóa tài liệu, xuất bản truyện tranh, sách kỹ năng và phát triển ứng dụng di động nhằm đưa tri thức đến gần hơn với cộng đồng.

“Đồng bằng sông Cửu Long đang đối diện nhiều thách thức về giáo dục và văn hóa đọc. Chúng tôi làm dự án này để tri thức đến được với bà con dễ hơn, từ sách, audiobook, video cho đến ứng dụng di động”, TS. Nguyệt nói

Tại sự kiện, nhóm văn nghệ Trường Đại học Trà Vinh cũng đã thể hiện tiết mục hòa tấu nhạc Rô Băm Giai điệu Ream-kêr. TS. Sơn Cao Thắng, Phó trưởng khoa Ngôn ngữ - Văn hoá - Nghệ thuật Khmer Nam Bộ, Trường Đại học Trà Vinh cho biết, tiết mục là kết quả của nhiều chuyến thực địa nhằm bảo tồn 3 loại hình sân khấu Khmer Nam Bộ gồm Rô Băm, Dù Kê và Dì Kê.

Một điểm nhấn khác của sự kiện là hoạt động làm socola từ cacao vùng Đồng bằng sông Cửu Long, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia đạt danh hiệu 2 sao Michelin – Olivier Nicod (Meilleur Ouvrier de France). Khách mời được trực tiếp trải nghiệm quy trình biến cacao thành socola, để rồi cảm nhận tinh tế hương vị cacao miền Tây qua cả xúc giác lẫn vị giác.

Song song các hoạt động biểu diễn và trải nghiệm, chuỗi triển lãm song ngữ Việt - Anh giới thiệu những lát cắt đặc sắc về Đồng bằng sông Cửu Long từ tiềm năng, thách thức trong phát triển giống lúa mới, các mô hình ghe xuồng truyền thống, nông cụ từ truyền thống đến hiện đại, đến hình ảnh các loài chim phương Nam trong tác phẩm của họa sĩ Đào Văn Hoàng.

Trong khuôn khổ của ngày hội, các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam cũng trưng bày các giống lúa lai tạo, sản phẩm gạo và tài liệu khuyến nông dưới dạng sách, video. Ngoài ra, từ ngày 4 - 8/12, chuỗi tọa đàm chuyên đề được tổ chức với các nội dung trải rộng từ “Văn minh sông nước Đồng bằng sông Cửu Long”, “Lúa mùa trong đời sống văn hóa cư dân Đồng bằng sông Cửu Long”, đến “Lịch sử, sinh thái, sinh kế và văn hóa vùng châu thổ Cửu Long”… cùng nhiều hoạt động ý nghĩa như “Đem sách đổi kem”, trình diễn nghệ thuật truyền thống và nhiều trải nghiệm dành cho người trẻ.

Chuỗi sự kiện không chỉ tái hiện hành trình của cây lúa từ quá khứ đến hiện tại, mà còn mời gọi cộng đồng cùng khai mở “hành trình khẩn hoang mới”. Nhờ đó, di sản văn hóa nông nghiệp vùng đồng bằng Sông Cửu Long có cơ hội được bảo tồn và lan tỏa, giúp vùng đất này tiếp tục vững vàng là vựa lúa, vựa văn hóa và niềm tự hào của tương lai.