Thiết kế đúng, vận hành tàu tốt sẽ tạo tâm lý an toàn cho du khách khi đi tham quan vịnh Hạ Long

Sự cố tàu du lịch Vịnh Xanh 58 bị lật trên vịnh Hạ Long (Quảng Ninh) khiến 36 người thiệt mạng và 3 người mất tích (tính đến sáng 21/7) tạo ra tâm lý lo sợ cho du khách mỗi khi đi tham quan vịnh Hạ Long nói riêng và đi tàu trên sông, biển nói chung.

Một chủ tàu chia sẻ, cần có thay đổi tư duy không đổ lỗi do khách quan, cho thiên tai mỗi khi sự việc tai nạn tàu xảy ra, mà cần thẳng thắn nhìn nhận vào các nguyên nhân chủ quan từ đó có để có điều chỉnh hành vi đúng đắn trong việc đóng tàu và kinh doanh tàu du lịch trên vịnh Hạ Long. Từ đó, tạo tâm lý an toàn cho khách du lịch khi đến với Quảng Ninh.

Một kỹ sư thiết kế tàu khẳng định, tàu được thiết kế và vận hành đúng tính năng thì luôn đảm bảo an toàn cho khách dù gặp tình huống thời tiết bất lợi, bởi trong thiết kế tàu đều được tính đến khả năng này. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành nếu tàu bị cơi nới, lắp đặt các đồ vật làm mất cân bằng, làm gia tăng sức cản gió, hoặc không dằn tàu đủ trọng tải sẽ gây mất cân bằng, làm gia tăng rủi ro gặp nạn khi gặp tình huống thời tiết bất lợi.

Những năm qua, trên vịnh Hạ Long vẫn xảy ra những vụ tai nạn về tàu du lịch, gây thiệt hại nặng nề về tính mạng và tài sản của người dân. Anh B.Đ., một chủ tàu du lịch có kinh nghiệm kinh doanh trên vịnh Hạ Long hơn 20 năm chia sẻ, phần lớn những vụ tai nạn tàu du lịch trên vịnh Hạ Long là do dông lốc bất thường và khó dự đoán trước. Ngoài những bất lợi về thời tiết, thì chất lượng tàu, hay kinh nghiệm của đội ngũ thuyền trưởng, thuyền viên cũng góp phần làm tăng hoặc giảm rủi ro xảy ra tai nạn.

Một kỹ sư thiết kế tàu có kinh nghiệm trên 20 năm hành nghề chia sẻ, tàu phải được dằn (vật nặng ở dưới khoang đáy tàu để cân bằng và ổn định cho tàu) đủ trọng lượng để đảm bảo tính ổn định khi vận hành. Khi tàu dằn đủ trọng tải, tính chống lật và độ ổn định sẽ cao hơn. Tuy nhiên, khi tàu được dằn đủ thì việc vận hành sẽ tốn nhiên liệu hơn, do vậy nhiều tàu không được dằn đủ nên nguy cơ bị lật cao hơn khi gặp dông lốc.

Thêm vào đó, thiết kế tàu phải giảm thiểu được sức cản của gió, chiều cao toàn tàu phải phù hợp với chiều chìm tàu để đảm bảo sự ổn định khi vận hành. Việc lắp đặt thêm những thiết bị và đồ đạc ngoài thiết kế (bể bơi, sân khấu, loa đài…) và tập trung đông người cùng lúc trên bong tàu hoặc thượng tầng sẽ khiến tàu mất cân bằng, nguy cơ bị lật gia tăng, nhất là khi gặp dông lốc.

Theo kinh nghiệm của nhiều thuyền trưởng thì khi cơn dông lốc ập tới, việc đầu tiên là phải quay mũi tàu về đối diện hướng gió. Thả neo mũi và hướng mũi tàu về hướng gió, dùng máy hỗ trợ neo chống bò neo (chống neo tàu bị dịch chuyển dưới đáy biển) và chống trôi dạt. Hướng dẫn khách mặc áo phao và xuống hết khu vực tầng 1. Ngồi cân tàu, tránh dồn sang một mạn. Chờ cho cơn giông lốc trôi qua mới tiếp tục hành trình, theo kinh nghiệm, mỗi cơn dông lốc chỉ kéo dài khoảng 20 phút đến 60 phút.

Một chủ tàu chia sẻ, nhằm khắc phục và giảm thiểu rủi ro, giảm thiểu số vụ tai nạn về tàu du lịch trên vịnh Hạ Long trong tương lai, chính quyền địa phương cần giữ quy hoạch số lượng tàu du lịch như hiện nay. Nhanh chóng thay thế những con tàu có thiết kế hiện đại hơn, an toàn hơn, thay thế cho nhóm tàu đã cũ; đồng thời, ngừng lắp đặt thêm những thiết bị và đồ đạc ngoài thiết kế trên sundeck, boong dạo, thượng tầng làm tăng sức cản gió và gây mất cân bằng tàu. Những tàu có đáy bằng và mớn nước thấp thì cần đưa thêm những vật nặng xuống khoang trống để đối trọng (tránh việc “nặng bồng nhẹ tếch” - nặng mũi tàu, nhẹ phía lái gây mất cân bằng); Nâng cao chuyên môn và phổ biến những kỹ năng xử lý tình huống cho thuyền trưởng, thuyền viên khi gặp dông lốc.

Liên quan đến vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 trên vịnh Hạ Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ninh Bùi Hồng Minh cho biết, 100% tàu du lịch trên vịnh Hạ Long có chất lượng an toàn đảm bảo cao hơn tiêu chuẩn quy định. Đơn cử, tàu Vịnh Xanh 58 đạt tiêu chuẩn về hệ số an toàn và ổn định là 2,3 (trong khi tiêu chuẩn của đăng kiểm là hơn 1). Tàu có vật liệu vỏ thép; chiều dài thiết kế 20,8m, chiều dài lớn nhất là 24,04m; chiều rộng thiết kế 5,91m, chiều rộng lớn nhất là 6m; chiều cao mạn 1,7m, chiều chìm 1,2m.

Tàu có công dụng là tàu du lịch, được phép chở là 48 hành khách. Tuy nhiên, các thông số về độ dằn tàu, mớn nước khi vận hành cũng như chiều cao toàn tàu chưa được cơ quan chức năng công bố. Theo đánh giá của một số chủ tàu, tàu Vịnh Xanh 58 có chiều cao toàn tàu từ mạn khô lên thượng tầng cả cabin lái được ước tính khoảng 6 - 7m.

Hiện nguyên nhân gây ra sự cố trên vẫn đang được cơ quan chức năng điều tra, làm rõ.