Các diễn giả tham gia thảo luận tại hội thảo. Ảnh: Đặng Huyền/TTXVN
Tham dự hội thảo “Việt Nam - Mỹ: Hướng tới hợp tác chiến lược”, về phía Việt Nam có Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Hà Kim Ngọc, Tiến sĩ Tô Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Biển Đông, Học viện Ngoại giao. Phía Mỹ có sự tham dự của Trợ lý Bộ trưởng Quốc Phòng phụ trách vấn đề an ninh khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Randall G. Schriver, cùng một số nhà ngoại giao, nhà phụ trách kế hoạch chiến lược và chính sách của Mỹ thuộc khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và học giả từ các viện nghiên cứu và trường đại học Georgetown của Mỹ.
Phát biểu tại hội thảo, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Randall G. Schriver nhấn mạnh mối quan hệ quốc phòng ngày càng tốt đẹp giữa giữa Mỹ và Việt Nam trong hai năm gần đây. Điều này được thể hiện qua nhiều dấu mốc quan trọng, trong đó có chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của tàu sân bay USS Carl Vinson vào tháng 3 năm ngoái. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một hàng không mẫu hạm Mỹ đến Việt Nam kể từ khi cuộc chiến kết thúc vào năm 1975. Ông Schriver cũng cho biết Mỹ hy vọng có thể đạt được thỏa thuận với Việt Nam về chuyến thăm Việt Nam của một hàng không mẫu hạm Mỹ trong năm nay.
Ngoài ra, ông Schriver đề cập tới nhiều lĩnh vực hợp tác giữa hai bên, trong đó có dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại Sân bay Biên Hòa, giúp thúc đẩy quan hệ quốc phòng giữa hai nước trong mối quan hệ song phương.
Ông Schriver cũng bày tỏ quan ngại đối với mối đe dọa của Trung Quốc trong khu vực Biển Đông.
Tại hội thảo, Đại sứ Hà Kim Ngọc khẳng định trong quá trình xây dựng mối quan hệ Việt Nam và Mỹ gần 25 năm qua, hợp tác quốc phòng và an ninh là một trong những điểm nổi bật của Quan hệ đối tác toàn diện, giúp xây dựng lòng tin lẫn nhau. Hợp tác để giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh là một trong những nỗ lực chung hiệu quả nhất để mở đường cho mối quan hệ mới, gác lại quá khứ hướng tới tương lai.
Hợp tác an ninh và quốc phòng giữa Việt Nam và Mỹ không chỉ bao gồm các vấn đề song phương, mà còn có cả sự phối hợp trong các thể chế đa phương và khu vực, bao gồm Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ - ASEAN, Đối thoại Shangri-La.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cho rằng trong thời gian tới, hai bên cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện thực các lĩnh vực hợp tác quốc phòng đã được thống nhất trong Bản ghi nhớ 2011 và Tuyên bố Tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2015 cũng như Kế hoạch hành động hợp tác quốc phòng năm 2018-2020. Hai bên cần một kế hoạch tổng thể để thực hiện hiệu quả hợp tác quốc phòng và an ninh.
Đại sứ Hà Kim Ngọc cũng nhấn mạnh mối quan hệ đối tác toàn diện Việt Nam - Mỹ ổn định là một yếu tố quan trọng đóng góp vào sự duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác trong khu vực. Mỹ và Việt Nam đang hướng tới kỷ niệm 25 năm thiết lập mối quan hệ ngoại giao, với thiện chí và nỗ lực xây dựng lòng tin giữa hai nước, Việt Nam và Mỹ đang mở ra những trang mới cho quan hệ hợp tác thực chất và sâu sắc cho 25 năm tiếp theo. Hiện còn có rất nhiều cơ hội cho hai bên mở rộng và củng cố hợp tác trên lĩnh vực kinh tế, quốc phòng an ninh và cả những vấn đề khu vực và trên thế giới.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Đặng Huyền/TTXVN
Chia sẻ quan điểm tại hội thảo, cựu Đại sứ tại Việt Nam David B. Shear cho biết Mỹ và Việt Nam trong những năm qua đã hợp tác tốt trong nhiều lĩnh vực, trong đó có việc giải quyết hậu quả chiến tranh như tìm kiếm quân nhân mất tích trong chiến tranh, tẩy độc những khu vực nhiễm dioxin, trợ giúp những người khuyết tật. Tuy nhiên, quá trình xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa hai nước vẫn còn những thách thức và trở ngại, trong đó có ba vấn đề là xây dựng lòng tin.
Tại hội thảo, diễn giả Việt Nam Tô Anh Tuấn cho biết Việt Nam coi Mỹ là một trong những nước có vai trò quan trọng nhất trong việc giúp duy trì hệ thống quốc tế từ năm 1945. Việt Nam và Mỹ đã cùng phải trải qua chiến tranh mà hậu quả của nó giờ hai nước vẫn đang phải gánh chịu. Ngoài ra, hai nước còn có rất nhiều điểm để có thể chia sẻ và cả hai đều muốn gác lại quá khứ hướng tới một tương lai hòa bình, an ninh và thịnh vượng. Cả hai bên hiện đang nỗ lực hợp tác cùng nhau giải quyết hậu quả chiến tranh và thúc đẩy mối quan hệ hòa bình.
Về hướng phát triển mối quan hệ quốc phòng và an ninh giữa hai nước, Tiến sĩ Tô Anh Tuấn cho rằng hai nước cần hiểu rằng hợp tác an ninh và quốc phòng giữa hai bên là vì hòa bình và thịnh vượng, để giải quyết di sản chiến tranh như tiếp tục tăng cường những nỗ lực trong tìm kiếm quân nhân mất tích, xử lý chất độc dioxin, tăng cường và tìm ra các lĩnh vực hợp tác song phương như sự hỗ trợ của Mỹ đối với đóng góp của Việt Nam đối với nhiệm vụ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (LHQ), và hai nước tăng cường hợp tác trong cơ chế đa phương như ASEAN - Mỹ, Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS), ADMM+ và LHQ.
Năm 2020 đánh dấu 25 năm bình thường hóa quan hệ giữa hai nước, Việt Nam lại là chủ tịch của ASEAN và nếu được bầu, Việt Nam sẽ trở thành một thành viên không thường trực của Hội đồng An ninh LHQ, vì vậy đây là cơ hội quan trọng cho Việt Nam và cho Mỹ nhằm thúc đẩy hợp tác an ninh ở các cấp song phương, khu vực và quốc tế.