Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/ TTXVN
Trả lời vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết: NHNN đang thực hiện giải pháp tăng nguồn cung cho thị trường nên chưa đặt vấn đề mua lại. Các ngân hàng thương mại Nhà nước trong giai đoạn này chủ yếu thực hiện giải pháp tăng cung vàng. Hiện nay, hệ thống kinh doanh mua bán vàng miếng đã có 22 tổ chức tín dụng và có 16 doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng. "Ngân hàng và các doanh nghiệp này vẫn được mua bán vàng bình thường. Chuyện doanh nghiệp mà không mua vàng của cá nhân có thể vì cần cân đối tiền hoặc trong thời điểm, giá vàng đang iến động lớn", bà Nguyễn Thị Hồng trả lời.
Tranh luận, đại biểu Phạm Văn Hòa nói vấn đề ngân hàng bán vàng miếng mà không mua lại từ người dân là "vấn đề hệ trọng". Thị trường vàng, các doanh nghiệp không mua, dẫn đến người dân phải bán “chợ đen”.
Trả lời chất vấn của đại biểu Phạm Văn Hòa, Thống đốc cho biết: Các TCTD mua bán vàng theo chỉ đạo NHNN về bình ổn thị trường. Tuy nhiên, mặt hàng vàng không như ngoại tệ.
“Để kiểm định chất lượng, hàm lượng vàng rất phức tạp, các TCTD muốn mua lại vàng phải đầu tư trang thiết bị, con người để nhận biết, tránh rủi ro khi tham gia bình ổn lại gặp rủi ro về chất lượng vàng", bà Nguyễn Thị Hồng trả lời.
Tuy nhiên hiện nay theo lãnh đạo NHNN, 22 TCTD và 16 doanh nghiệp vẫn có chi nhánh mua bán và địa điểm giao dịch vàng. Việc không mua vàng của người dân có thể do biến động của thị trường vàng rất cao. Giá vàng thế giới tăng cao lại xuống, doanh nghiệp phải cân nhắc để phòng ngừa rủi ro. "Mua giá vàng của người dân ở mức này nhưng đến lúc xuống lại rủi ro. NHNN luôn khuyến cáo thị trường vàng biến động rất khó lường phức tạp, nhà đầu tư sẽ chịu rủi ro", bà Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.
Trả lời thêm câu hỏi chất vấn từ phía đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp là vì sao việc bán vàng chỉ thực hiện ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, Thống đốc cho rằng, NHNN chỉ cấp phép với doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng, không có quy định bắt buộc là phải ở địa điểm nào? phía doanh nghiệp và các TCTD sẽ tự xem xét, đánh giá trên nhu cầu ở các tỉnh, thành và mở các địa điểm mua bán vàng miếng.
"Qua tổng hợp từ chi nhánh ngân hàng các tỉnh, thành phố, nhu cầu mua bán vàng chủ yếu là ở Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và đô thị lớn. Tại các tỉnh thành khác hầu như không có hiện tượng giữ vàng hoặc xếp hàng mua vàng", bà Nguyễn Thị Hồng chia sẻ thêm.
Sẽ nghiên cứu việc lập Sàn giao dịch vàng
Đại biểu Đỗ Huy Khánh (đoàn Đồng Nai) nêu vấn đề, hiện có nhiều nước trên thế giới cho phép lập Sàn giao dịch vàng, thu hút nguồn lực vàng, mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong nước. “NHNN có kế hoạch đề xuất Chính phủ lập sàn giao dịch vàng hay không”, đại biểu nêu câu hỏi
Trả lời vấn đề này, Thống đốc NHNN cho biết, ưu điểm của sàn vàng là giao dịch minh bạch, nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp, chủ thể sẽ thuận lợi hơn.
Hiện nay có một số nước đã thành lập Sàn giao dịch vàng như Trung Quốc có sàn vàng lớn tại Thượng Hải. Tuy nhiên cũng những có nước không có Sàn giao dịch vàng. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Hồng, để lập Sàn vàng đòi hỏi phải đầu tư về cơ sở hạ tầng. Việt Nam không phải là sản xuất vàng. Vậy nên khi vàng giao dịch giữa các chủ thể trên thị trường cũng phải nhập từ thị trường vàng quốc tế. Để lập Sàn giao dịch vàng, NHNN sẽ cùng với các bộ ngành nghiên cứu, đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất Chính phủ ở thời điểm phù hợp và phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
Theo NHNN, thị trường vàng của Việt Nam biến động phù hợp diễn biến chung thế giới. Từ năm 2014 đến năm 2019, thị trường vàng tương đối ổn định và nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Song bắt đầu từ năm 2021, giá vàng thế giới tăng cao và cũng khiến giá trong nước tăng theo.
Từ tháng 6/2024, giá vàng của quốc tế lập đỉnh. Lúc trước khi can thiệp, giá vàng dao động 2.300 -2.400 USD/ounce. Việc chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế cao khiến Chính phủ phải chỉ đạo quyết liệt. Ngân hàng Nhà nước cũng đã căn cứ trên cơ sở pháp luật hiện hành và tổ chức đấu thầu. Qua đấu thầu 9 phiên cho thấy, đây là giải pháp khá hiệu quả trong năm 2013. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, giá vàng thế giới liên tục lập đỉnh, tâm lý kỳ vọng của thị trường khá cao.
Để thực hiện thu hẹp nhanh khoảng cách giữa giá vàng trong nước và quốc tế, NHNN đã chuyển sang bán trực tiếp qua 4 ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước và SJC. Nhờ vậy, chênh lệch giá vàng của trong nước và quốc tế từ mức khoảng 15 - 18 triệu đồng/lượng thì nay còn 3 – 4 triệu đồng/lượng.
Theo NHNN, thị trường vàng còn diễn biến khó lường, Việt Nam không sản xuất vàng, Thống đốc cho rằng, việc can thiệp thì hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu vàng của quốc tế.
"NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến để đưa ra các cái chính sách ổn định thị trường vàng", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết.