Con tàu Cảnh sát biển 4039 rẽ sóng ra khơi trong mùa biển động. Dọc đường tuần tra trên khu vực biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan, Việt Nam - Malaysia tiếng loa phát thanh trên tàu liên tục nhắc nhở các tàu cá ngư dân đang khai thác thủy sản ở vùng đánh cá chung nghiêm túc thực hiện việc khai thác IUU.
Trung tướng Bùi Quốc Oai - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam phát tờ rơi tuyên truyền IUU cho các ngư dân tại cảng cá Bến Đầm, huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Nâng cao nhận thức cho ngư dân
Chúng tôi đang ngây ngất bởi những cơn say sóng, nhưng khi nghe giọng sang sảng của Thượng úy Nguyễn Huy Anh - Chính trị viên tàu CSB 4039 truyền qua loa phát thanh trên tàu vang lên làm tôi bừng tỉnh.
“Chúng tôi là lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam (CSBVN) thông báo: Hiện nay, Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đang triển khai đợt cao điểm về chống khai thác IUU trên phạm vi toàn quốc, với quyết tâm gỡ bỏ thẻ vàng của Ủy ban châu Âu (EC) đối với ngành thủy sản Việt Nam. Do vậy, CSBVN yêu cầu tất cả các tàu cá chấp hành và thực hiện nghiêm túc các quy định về khai thác IUU”, Thượng úy Nguyễn Huy Anh nhắc nhở các tàu cá. Đây chỉ là một trong những công việc thường nhật của lực lượng CSBVN, biên đội tàu trực trên biển chống khai thác IUU mà các tàu CSB, Kiểm ngư, Hải quân đã và đang làm trong suốt thời gian qua.
Trên ca bin buồng lái, Đại úy Lê Anh Tuấn - Thuyền trưởng tàu CSB 4039 cho biết: Qua hệ thống ra đa, khi xác định được mục tiêu tàu cá của bà con ngư dân có thể vi phạm vượt biên giới sang vùng biển nước ngoài, thông qua hệ thống máy liên lạc nghề cá và hệ thống thông tin liên lạc, tàu CSB sẽ tổ chức tuyên truyền, kêu gọi các tàu cá quay trở lại vùng biển Việt Nam.
“Có những trường hợp cố tình lẩn tránh, chúng tôi đã phải di chuyển đến gần để tiến hành tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh để ngư dân nắm bắt được thông tin, khai thác đúng vùng biển quy định”, Đại úy Lê Anh Tuấn cho hay.
Cập mạn tàu cá CM 92967-TS trên cảng cá xã đảo Thổ Châu (Kiên Giang) để kiểm tra và tuyên truyền về chống khai thác IUU, ngư dân Nguyễn Tiến Thành, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau cho biết: “Tôi cùng anh em thuyền viên đội tàu tỉnh Cà Mau khai thác ở vùng biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan luôn chấp hành mọi quy định, quy chế của Nhà nước đưa ra. Tôi cũng tuyên truyền hướng dẫn anh em ở ngoài biển nắm được pháp luật vùng biển của mình, hỗ trợ lẫn nhau không xâm phạm, vi phạm vùng biển nước ngoài. Mang theo đầy đủ giấy phép hoạt động khai thác, nhật ký hành trình, phổ biến cho thuyền trưởng ghi đầy đủ. Từ thời điểm lắp đặt giám sát hành trình (VMS) đến nay, tàu của tôi chưa vi phạm vùng biển nước ngoài”.
Video Lực lượng Cảnh sát biển tuần tra, kiểm tra, kiểm soát chống khai thác IUU:
Đại tá Trần Nguyên Lai - Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng BTL Vùng CSB 4 cho biết, từ tháng 7/2021, BTL Vùng CSB 4 được giao nhiệm vụ chủ trì tuần tra, kiểm soát, phòng chống khai thác IUU ở khu vực biển giáp ranh Việt Nam - Thái Lan, Việt Nam - Malaysia. Mặc dù gặp không ít khó khăn do gió to, nhiều ngày có sóng cấp 6 - 7, nhưng dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy, Thủ trưởng BTL Vùng, cán bộ, chiến sĩ an tâm tư tưởng công tác, đoàn kết thống nhất khắc phục khó khăn, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Không chỉ trên biển mà ngay cả trên đất liền và tại các xã đảo, cảng cá… lực lượng CSB đã tập trung mời bà con đến để động viên, tuyên truyền, phát tờ rơi, tặng áo phao, cờ Tổ quốc... cũng như giáo dục cho các thuyền trưởng, thuyền viên không đưa tàu ra vùng biển nước ngoài, dễ dẫn đến vi phạm.
Công tác tuyên truyền cho các tàu cá, ngư dân trên biển đã dần di vào chiều sâu; không còn tình trạng tàu cá, ngư dân chống đối hoặc không chấp hành hiệu lệnh của tàu hoặc tổ tuần tra, kiểm soát. Các hành vị cố tinh vi phạm về khai thác IUU giảm đáng kể, nhất là các vi phạm về thiếu bằng cấp chuyên môn, giấy tờ tùy thân của thuyền trưởng, thuyền viên tàu cả giảm rõ rệt.
Hoạt động khai thác thủy sản trên biển đã đi vào nề nếp, góp phần vào mục tiêu của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, quân đội và các cấp chính quyền địa phương, các lực lượng trong việc chấm dứt các hoạt động khai thác IUU trong lĩnh vực thủy sản.
Tàu cá của ngư dân neo đậu trên vùng biển huyện Côn Đảo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Ý nghĩa của việc lắp đặt giám sát hành trình
Trung tướng Bùi Quốc Oai - Bí thư Đảng ủy, Chính ủy CSBVN cho biết: Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát chống khai thác IUU, BTL CSBVN đã kết hợp với lực lượng biên phòng, kiểm ngư, hải quân và các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tuyên truyền cho bà con ngư dân nắm chắc về tác dụng của việc lắp đặt giám sát hành trình (VMS).
Hiểu rõ tác dụng của việc lắp đặt VMS nên bà con tự giác lắp đặt, giám sát để trong quá trình đi biển, khai thác thủy sản đúng khu vực, vùng biển đánh bắt. Đặc biệt trong quá trình khai thác thủy sản, nếu gặp sự cố trên biển thì VMS có tác tác dụng giúp bà con ngư dân xác định được vị trí tàu bị nạn, để từ đó cơ quan chức năng đến hỗ trợ, cứu giúp ngư dân.
Ông Lê Văn Sử - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết: Tỉnh Cà Mau quy định bắt buộc tàu cá phải lắp đặt thiết bị VMS trước khi ra khơi. “Chúng tôi còn chỉ đạo, phân quyền cho cấp huyện, cấp xã phối hợp với ngành thủy sản để kiểm tra, theo dõi trên hệ thống theo dõi, giám sát tàu cá mà Tổng cục Thủy sản quản lý. Từ đó địa phương sẽ nắm được tàu cá nào vi phạm, kiên quyết xử lý”, ông Lê Văn Sử cho hay.
Hiện nay Hải đoàn 42, BTL Vùng CSB 4 đang phối hợp tốt với UBND tỉnh Cà Mau theo dõi, quản lý chặt chẽ, đảm bảo tàu cá phải duy trì hoạt động của thiết bị VMS khi tham gia khai thác thủy sản trên biển. Xử lý dứt điểm các tàu cá còn lại chưa lắp đặt thiết bị VMS. Kiên quyết không để tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác, xử phạt nghiêm minh các tàu cá vi phạm quy định khi rời cảng hoạt động khai thác trên biển và cập cảng bốc dỡ sản phẩm. Kiên quyết xử lý các cảng cá không đủ điều kiện hoạt động, và tàu cá bốc gỡ sản phẩm tại nơi không đúng quy định.
Thiếu tướng Lê Quang Đạo - Tư lệnh CSBVN cho biết: Lực lượng CSBVN sẽ phối hợp đồng bộ các biện pháp để cùng với các lực lượng như Hải quân, Kiểm ngư và Bộ đội Biên phòng kiểm soát tốt việc khai thác IUU. “Chúng tôi sẽ quyết tâm ngăn chặn, hạn chế tối đa tiến tới ngăn chặn tuyệt đối tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài, khai thác hải sản bất hợp pháp không khai báo, không theo quy định IUU”, Thiếu tướng Lê Quang Đạo khẳng định.
Thời gian qua, Cảnh sát biển đã tuyên truyền các quy định về phòng, chống khai thác IUU cho 8.313 lượt tàu cá Việt Nam (trực tiếp trên biển 3.343 tàu, qua máy liên lạc nghề cả 4.506 tàu, tại bến 469 tàu), phát 126.591 tờ rơi, 51.160 cờ Tổ quốc, 1.260 ảnh Bác Hồ, 10.540 cuốn sách pháp luật, 4.220 áo phao.
Trao tặng 7.457 suất quà, trị giá từ 500.000 - 1.000.000 đồng/suất, 448 xe đạp... cho các hộ ngư dân nghèo, gia đình chính sách và các cháu học sinh nghèo vượt khó học giỏi.
Huấn luyện 150 ngư dân sử dụng trang thiết bị cứu hộ cứu nạn, tổ chức cho chủ tàu cá có nguy cơ vi phạm cao ký cam kết không vi phạm IUU trên địa bàn các tỉnh, thành phố ven biển.