Nhân dịp này, phóng viên TTXVN tại Jakarta đã có cuộc phỏng vấn với Đại sứ Việt Nam tại Indonesia Tạ Văn Thông về tiềm năng hợp tác giữa hai nước, ý nghĩa và tầm quan trọng của chuyến thăm, cũng như nội dung cuộc họp JCBC. Dưới đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
Đại sứ Việt Nam tại Indonesia Tạ Văn Thông (thứ nhất từ phải sang) có cuộc gặp xã giao và làm việc với Phó Tổng Thư ký Hạ viện Sumariyandono, Indonesia. Ảnh tư liệu: ĐSQ Việt Nam tại Indonesia
Trước hết, xin Đại sứ đánh giá tổng quát về tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Indonesia?
Việt Nam và Indonesia có quan hệ hữu nghị truyền thống, được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno cùng nhiều thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp. Việc nâng cấp lên thành Quan hệ Đối tác chiến lược năm 2013 là nền tảng và động lực quan trọng để tiếp tục thúc đẩy quan hệ song phương ngày càng phát triển, đi vào chiều sâu trên các lĩnh vực.
Về chính trị - ngoại giao, hai nước duy trì quan hệ hữu nghị tốt đẹp, chia sẻ nhiều điểm đồng lợi ích về mặt chiến lược, trong đó có việc duy trì hòa bình, ổn định bền vững ở châu Á - Thái Bình Dương và trên toàn thế giới; đều là thành viên tích cực của các tổ chức, diễn đàn quốc tế, khu vực chủ chốt như ASEAN, Liên hợp quốc, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Phong trào Không liên kết… Việt Nam và Indonesia đều thực hiện chính sách đối ngoại hòa bình, độc lập tự chủ và tích cực nhằm thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế.
Về quốc phòng - an ninh, hai bên đã thiết lập và đang phát huy tốt cơ chế hợp tác song phương như Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng, giao lưu giữa các binh chủng, trao đổi đoàn các cấp; đồng thời phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM), ADMM mở rộng (ADMM+), Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol), Hiệp hội cảnh sát các nước ASEAN (ASEANAPOL).
Về kinh tế, thương mại hai chiều đã tăng hơn gấp đôi kể từ khi thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược và còn nhiều dư địa để tiếp tục phát triển với thị trường gần 100 triệu dân của Việt Nam và 275 triệu dân của Indonesia. Indonesia là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á, hiện là thành viên Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và về lâu dài có thể nằm trong số các nền kinh tế hàng đầu thế giới; còn Việt Nam là nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh và hướng đến mục tiêu trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam và Tầm nhìn Indonesia 2045 sẽ tạo ra nhiều cơ hội hợp tác giữa hai bên. Nhiều lĩnh vực mới hai bên đều có tiềm năng hợp tác như như năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, kinh tế số, chuyển đổi số nông nghiệp...
Về văn hóa, xã hội và giao lưu nhân dân luôn có sự gần gũi trên cơ sở nhiều điểm tương đồng về văn hóa, lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và cùng trong đại gia đình Cộng đồng ASEAN; một số địa phương hai nước đã ký thỏa thuận kết nghĩa và đang phát huy hiệu quả tốt; sau khi đại dịch COVID-19 được kiểm soát hợp tác giáo dục, đào tạo, du lịch sẽ được phục hồi.
Với các tiềm năng và lợi thế đó, quan hệ hợp tác giữa hai nước đã đạt được những kết quả nổi bật gì trong thời gian qua, đặc biệt trong hơn 2 năm đại dịch vừa qua?
Bất chấp những khó khăn và thách thức chưa từng có do đại dịch COVID-19, hợp tác song phương kể từ Kỳ họp JCBC lần thứ 3 tại Hà Nội vào tháng 4/2018 đến nay đã có nhiều kết quả thực chất, nổi bật là:
Thứ nhất, tiếp tục tăng cường hoạt động trao đổi đoàn cấp cao giữa hai nước, trong đó có chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Indonesia Joko Widodo tới Việt Nam tháng 9/2018 và chuyến thăm chính thức Indonesia của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 4/2021; Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc điện đàm với Tổng thống Joko Widodo tháng 2/2020 và tháng 7/2021; cuộc gặp song phương giữa Chủ tịch Hạ viện Indonesia Puan Maharani và Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ bên lề Hội nghị Chủ tịch Nghị viện Thế giới lần thứ 5 (WCSP) tại Vienna (Áo) vào tháng 9/2021…
Hai bên sẽ tiếp tục thúc đẩy các chuyến thăm của Lãnh đạo cấp cao hai nước trong thời gian tới. Hai nước đã phối hợp chặt chẽ trong năm 2020 khi Việt Nam là Chủ tịch ASEAN và hai nước cùng là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.
Hai là, quan hệ kinh tế, đầu tư, thương mại đạt được những bước tiến quan trọng. Thương mại hai chiều đã tăng từ 5,6 tỷ USD năm 2014 lên hơn 11 tỷ USD trong năm 2021, vượt mục tiêu kim ngạch 10 tỷ USD đã đặt ra trong Kế hoạch hành động 2019-2023. Đây là điểm nổi bật về hợp tác kinh tế song phương dù bị hai nước đều ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 trong những năm vừa qua.
Ba là, các chuyến thăm và hoạt động hợp tác giữa các Bộ, Ngành của hai bên được duy trì, trong đó có chuyến thăm làm việc của Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Retno L.P. Marsudi tháng 12/2019, chuyến thăm chính thức của Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia Prabowo Subianto tháng 5/2022; Đối thoại Chính sách Quốc phòng lần thứ hai cấp Thứ trưởng tháng 10/2021, giao lưu hải quân tháng 12/2021; ký MOU về hợp tác giữa Cảnh sát biển hai nước tháng 12/2021;
Đối thoại Chính sách thường niên cấp Vụ trưởng hai Bộ Ngoại giao. Ngoài ra, hai bên đã phối hợp tổ chức nhiều hoạt động hợp tác như chương trình đào tạo về Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), tội phạm mạng, buôn bán người và an ninh hàng hải, phòng chống tội phạm ma túy, chống khủng bố và các cơ chế trong ASEAN...
Bốn là, hợp tác văn hóa, giao lưu nhân dân có điểm khởi sắc thông qua chuỗi hoạt động kỷ niệm 60 năm chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến Indonesia và chuyến thăm của Tổng thống Sukarno tới Việt Nam (1959-2019) như hội thảo, triển lãm ảnh trực tuyến và trực tiếp tại Jakarta, Bali và Yoyakarta; các hoạt động kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Các đường bay thẳng giữa Hà Nội - Bali, Thành phố Hồ Chí Minh - Jakarta, Thành phố Hồ Chí Minh - Bali đã thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động du lịch, kinh doanh giữa hai bên và sẽ được nối lại trong thời gian tới; đồng thời nghiên cứu mở đường bay thẳng Hà Nội - Jakarta. Trong đại dịch, các lực lượng chức năng hai bên đã phối hợp, hồi hương hơn 1.000 công dân Việt Nam từ Indonesia về nước an toàn.
Bên cạnh các kết quả nêu trên, quan hệ Việt Nam - Indonesia vẫn còn một số khó khăn, thách thức do tác động tiêu cực của dịch bệnh COVID-19, cần có biện pháp đảm bảo cân bằng hơn về thương mại, các chuyến bay thẳng chưa được khôi phục hoàn toàn, số lượng sinh viên, khách du lịch hai nước chưa phục hồi như trước đại dịch... Các vấn đề này, hai bên sẽ thường xuyên duy trì trao đổi qua nhiều kênh nhằm tìm kiếm các biện pháp tháo gỡ.
Xin Đại sứ đánh giá ý nghĩa chuyến thăm chính thức của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đến Indonesia lần này?
Chuyến thăm của Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đến Indonesia và đồng chủ trì JCBC lần thứ 4 diễn ra trong bối cảnh tình hình quốc tế, khu vực diễn biến phức tạp, dịch bệnh COVID-19, xung đột Nga – Ukraine đã và đang tác động tiêu cực đến quan hệ chính trị, kinh tế toàn cầu, trong đó có cả Việt Nam và Indonesia. Do đó, chuyến thăm Indonesia lần này của Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn có ý nghĩa rất quan trọng trên các khía cạnh:
Một là, thể hiện quyết tâm cao của hai bên trong việc duy trì trao đổi đoàn và các cơ chế hợp tác song phương, góp phần tăng cường hơn nữa quan hệ hai nước; nhất là sau 2 năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.
Hai là, đánh giá việc triển khai kết quả Kỳ họp lần thứ 3 Ủy ban Hợp tác Song phương Việt Nam - Indonesia (4/2018) đến nay, thảo luận các phương hướng lớn và biện pháp cụ thể để tiếp tục thúc đẩy hợp tác song phương trong tất cả các lĩnh vực, nhất là các hoạt động kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược trong năm 2023.
Ba là, thể hiện sự coi trọng của Việt Nam phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác chiến lược với Indonesia, thể hiện sự ủng hộ của Việt Nam đối với Indonesia trên cương vị nước Chủ tịch G20 năm nay cũng như Chủ tịch ASEAN năm 2023.
Cuối cùng, xin Đại sứ cho biết những nội dung chính sẽ được hai bên bàn bạc trong cuộc họp JCBC lần thứ 4 này?
Bộ trưởng Ngoại giao hai nước sẽ đồng chủ trì cuộc họp nhằm đánh giá tổng thể kết quả hợp tác trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao, quốc phòng, an ninh, kinh tế - thương mại, văn hóa xã hội, giao lưu nhân dân; trao đổi các vấn đề quốc tế, khu vực hai bên cùng quan tâm. Hai bên sẽ thảo luận kỹ về các điểm tồn tại, đưa ra các định hướng lớn và biện pháp cụ thể để tiếp tục thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Indonesia trong thời gian tới cả về song phương cũng như trong khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế.
Trên cơ sở quan hệ hữu nghị truyền thống 67 năm qua, tôi tin tưởng rằng Kỳ họp JCBC lần thứ 4 sắp tới sẽ củng cố và tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Indonesia phù hợp lợi ích lâu dài của hai nước và hai dân tộc, góp phần duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác ở khu vực và trên thế giới. Qua đó, sẽ tạo đà và động lực mạnh mẽ để phát huy hơn nữa tiềm năng, thế mạnh vốn có để quyết tâm đưa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Indonesia lên tầm cao mới.
Xin cảm ơn Đại sứ về nội dung cuộc phỏng vấn.