Đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác cảnh vệ
Theo Tờ trình của Chính phủ, Luật Cảnh vệ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2018. Qua 5 năm triển khai thi hành Luật đã xuất hiện một số vướng mắc, bất cập cần phải được xem xét sửa đổi, bổ sung, tập trung ở các nhóm vấn đề: Đối tượng cảnh vệ; biện pháp, chế độ cảnh vệ; nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng Cảnh vệ.
Liên quan đến đối tượng cảnh vệ, pháp luật hiện hành quy định 3 nhóm đối tượng cảnh vệ, đó là: Nhóm đối tượng cảnh vệ là con người, nhóm đối tượng cảnh vệ là khu vực trọng yếu và nhóm đối tượng cảnh vệ là các sự kiện đặc biệt quan trọng.
Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, về đối tượng cảnh vệ là con người, qua tổng kết 5 năm thực hiện Luật Cảnh vệ và tình hình thực tiễn hiện nay cần thiết bổ sung đối tượng cảnh vệ là Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới, đại diện cơ quan thẩm tra, cho biết: Thường trực Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật nhằm thể chế hóa các chủ trương của Đảng trong thời gian gần đây, nhất là thể chế Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 và Kết luận số 35-KL/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị; tiếp tục cụ thể hóa quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân; khắc phục những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn công tác cảnh vệ thời gian qua, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác cảnh vệ trong tình hình mới.
Thường trực Ủy ban nhất trí với việc bổ sung đối tượng cảnh vệ là Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhằm thể chế kịp thời quy định của Đảng và đảm bảo tính thống nhất, công bằng, minh bạch về chức danh, chức vụ, chế độ, chính sách đối với các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã được xác định trong Kết luận số 35-KL/TW của Bộ Chính trị. Việc bổ sung ba chức danh, chức vụ nêu trên là phù hợp với tính chất, tầm quan trọng của các vị trí này trong hệ thống chính trị.
Dự thảo Luật đã thu hẹp diện đối tượng cảnh vệ là hội nghị, lễ hội theo hướng áp dụng đối với hội nghị, lễ hội do Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước, Quốc hội, Chính phủ tổ chức và hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam có lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước tham dự. Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với việc thu hẹp như dự thảo Luật.
Một số ý kiến đề nghị đối với đối tượng cảnh vệ là "đại hội đại biểu toàn quốc do tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương tổ chức" cũng cần thu hẹp theo hướng chỉ khi có lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước tham dự. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị giữ nguyên các đối tượng cảnh vệ trên như quy định hiện hành và trong trường hợp cần thiết thì có thể bổ sung lực lượng, phương tiện thực hiện công tác cảnh vệ.
Rà soát các quy định liên quan đến quyền con người, quyền công dân
Qua thảo luận, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ thống nhất với Tờ trình và Báo cáo thẩm tra, đánh giá hồ sơ dự án Luật đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, công phu; đáp ứng được yêu cầu, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp tới.
Về nội dung các chính sách cụ thể của dự án Luật, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường tán thành với việc bổ sung đối tượng cảnh vệ là Thường trực Ban Bí thư, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; bổ sung quy định về thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp cảnh vệ trong trường hợp cấp thiết đối với đối tượng không thuộc trường hợp quy định tại Điều 10 Luật Cảnh vệ để phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.
Tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật Cảnh vệ, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật theo quy trình một kỳ họp là kịp thời, khẩn trương. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cũng thống nhất với việc bổ sung 3 chức danh vào diện đối tượng cảnh vệ như đề xuất của Chính phủ đồng thời đề nghị rà soát các chức danh được quy định trong Luật với Kết luận số 35-KL/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về danh mục chức danh, chức vụ lãnh đạo và tương đương của hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở để đảm bảo thống nhất.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật và cho rằng dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, hợp hiến, đảm bảo tính thống nhất.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị rà soát lại các quy định, nhất là các nội dung liên quan đến quyền con người, quyền công dân; rà soát các quy định liên quan đến Luật Công an nhân dân, Luật Cảnh sát cơ động, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và một số luật khác để đảm bảo tính thống nhất của dự thảo Luật.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà cho biết, qua thực tế công tác đối ngoại, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cảnh vệ là cần thiết. Bày tỏ nhất trí với việc mở rộng đối tượng cảnh vệ, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại cho rằng, về việc đảm bảo nguyên tắc "có đi có lại" trong hoạt động đối ngoại, ở nước ngoài có một số vị trí rất quan trọng và đóng vai trò rất cao trong bộ máy nhà nước, tuy nhiên ở nước ta lại có vị trí nhất định, vì vậy cần linh hoạt, chủ động trong công tác này.
Ngoài ra, nước ta đang có vị trí, vai trò ngày càng cao trên trường quốc tế, là nơi tổ chức nhiều hoạt động quan trọng trong đối ngoại quốc tế mà không nhất thiết phải có sự tham gia của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Vì vậy, cần bổ sung quy định về công tác cảnh vệ trong các hội nghị quốc tế tổ chức tại nước ta mà không phải do ta chủ trì, để đảm bảo bao quát đầy đủ thực tiễn.