Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu. Ảnh: TTXVN phát
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài chủ trì chương trình.
Lượng kiều hối về Việt Nam năm 2021 ước đạt 18,1 tỷ USD
Thông tin về tình hình cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Hiệu cho biết, hiện có khoảng 5,3 triệu người, sinh sống, làm việc và học tập tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Năm 2021, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục chịu tác động mạnh bởi dịch COVID-19 nhưng bà con đã có nhiều nỗ lực nhằm thích ứng và phục hồi cuộc sống, công việc, học tập ở sở tại, đồng thời hoạt động thiết thực đóng góp cho đất nước.
Chia sẻ về một số điểm nổi bật, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong xã hội sở tại tiếp tục được củng cố và tăng cường. Chính quyền sở tại ngày càng coi trọng vai trò của cộng đồng người Việt; các chính trị gia gốc Việt gia tăng ảnh hưởng trên chính trường sở tại, góp thêm tiếng nói nhằm bảo vệ quyền, lợi ích và đáp ứng tốt hơn nhu cầu ngày càng đa dạng của cộng đồng. Cộng đồng có nhiều nỗ lực thích ứng với tình hình dịch bệnh, phục hồi công việc làm ăn, kinh doanh; nhiều tài năng trẻ người Việt gặt hái thành công, khẳng định tên tuổi trên trường quốc tế.
Cùng với đó, kiều bào ngày càng trở thành nguồn lực quan trọng đóng góp cho sự phát triển của đất nước, cả về nguồn lực kinh tế, tri thức và nguồn lực “mềm”, nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Hưởng ứng lời kêu gọi của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc, phát huy truyền thống đoàn kết và tương thân tương ái, đồng bào ta ở nước ngoài đã đồng lòng, sát cánh và chia sẻ với đồng bào trong nước, đã đóng góp rất thiết thực và hiệu quả cho phòng, chống dịch COVID-19.
Năm 2021, kiều bào đã quyên góp số tiền lên tới hơn 80 tỷ đồng, cùng nhiều trang thiết bị, vật tư y tế ủng hộ Quỹ vaccine phòng COVID-19 và công tác phòng, chống dịch trong nước. Nhiều kiều bào tích cực hợp tác chuyển giao công nghệ nghiên cứu, thử nghiệm vaccine; chia sẻ kinh nghiệm phòng, chống dịch với trong nước, thậm chí dành cả cơ sở vật chất của mình ở Việt Nam phục vụ chống dịch; tình nguyện về nước tham gia tuyến đầu chống dịch. Kiều bào ở nhiều nước đã tích cực phối hợp với các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài triển khai ngoại giao vaccine, vận động sở tại hỗ trợ vaccine, vật phẩm y tế cho Việt Nam.
Mặc dù chịu tác động bởi đại dịch COVID-19, nhưng lượng kiều hối về Việt Nam năm 2021 vẫn tăng 5,2% so với năm 2020 - ước đạt 18,1 tỷ USD (theo số liệu Ngân hàng Thế giới). Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia, trí thức Việt Nam đã tập hợp, thành lập các Mạng lưới Đổi mới sáng tạo ở sở tại và đẩy mạnh hoạt động về trong nước như Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, châu Âu... Bên cạnh đó, một số hội nhóm được thành lập mới như Liên hiệp các Hội Thanh niên, sinh viên Việt Nam tại châu Âu (tháng 9/2021); Mạng lưới các Hội trí thức kiều bào hỗ trợ đổi mới sáng tạo và thương mại hóa công nghệ (ra mắt tháng 12/2021). Kiều bào có nhiều sáng kiến, hoạt động trong lĩnh vực công nghệ cao, đổi mới sáng tạo đóng góp cho đất nước.
Thứ trưởng Phạm Quang Hiệu cho biết thêm, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng tin tưởng và thể hiện rõ mong muốn được đồng hành, đóng góp vào vào sự phát triển của đất nước. Kiều bào bày tỏ phấn khởi, tự hào trước những thành tựu phát triển kinh tế - xã hội và vị thế ngày càng cao của đất nước, thành công của Đại hội Đảng lần thứ XIII, kết quả bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; mong muốn được đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Đặc biệt, kiều bào hoan nghênh và đánh giá cao việc Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 12-KL/TW ngày 12/8/2021 về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới; phản ánh đúng và trúng những nguyện vọng, mong muốn của bà con.
Tuy nhiên, cuộc sống của một bộ phận bà con vẫn gặp khó khăn, địa vị pháp lý chưa vững chắc. Tình hình phạm tội trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tại một số địa bàn có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, ảnh hưởng tới hình ảnh Việt Nam ở sở tại…
Phát huy nguồn lực kiều bào, phục vụ phát triển đất nước
Về kết quả công tác người Việt Nam ở nước ngoài năm 2021, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho biết, công tác người Việt Nam ở nước ngoài đã được triển khai toàn diện và mạnh mẽ theo tinh thần của Nghị quyết Đại hội Đảng XIII, trong đó có một số kết quả nổi bật như công tác tham mưu, kiến nghị những chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng, Nhà nước về công tác người Việt Nam ở nước ngoài được nâng tầm, phù hợp với tình hình mới.
“Đặc biệt, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 169/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021-2026. Đây là Nghị quyết về Chương trình hành động của Chính phủ tương đối lớn, đồ sộ, yêu cầu tất cả các cấp, ngành cùng tham gia thực hiện. Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài kỳ vọng, sau 5 năm thực hiện, Nghị quyết sẽ tạo ra bước chuyển thực sự về chất cho công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới”, Thứ trưởng Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, công tác vận động người Việt Nam ở nước ngoài được triển khai tích cực với nhiều hình thức linh hoạt phù hợp với tình hình dịch bệnh, qua đó tăng cường gắn kết kiều bào với quê hương. Tiêu biểu, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài chủ trì, phối hợp tổ chức các cuộc gặp gỡ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước với đồng bào ở nước ngoài trong các chuyến công tác. Các cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí thân mật, xúc động, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước tới đồng bào Việt Nam ở nước ngoài, để lại ấn tượng tốt đẹp, tạo dư luận tích cực trong cộng đồng, khơi dậy mạnh mẽ niềm tự hào dân tộc, tinh thần đại đoàn kết và tăng cường sự gắn kết giữa kiều bào với quê hương.
Tiêu biểu, trước tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài đã kịp thời phân bố kinh phí hỗ trợ kiều bào có hoàn cảnh khó khăn phòng, chống dịch tại 9 địa bàn: Lào, Campuchia, Malaysia, Thái Lan, Ấn Độ, Myanmar, Angola, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Bên cạnh đó, Ủy ban đã tích cực huy động các doanh nghiệp và địa phương hỗ trợ vật tư y tế cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Về phương hướng, trọng tâm công tác người Việt Nam ở nước ngoài năm 2022, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, nhằm triển khai toàn diện và mạnh mẽ hơn nữa công tác người Việt Nam ở nước ngoài theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng XIII, năm 2022, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ tập trung triển khai 2 đột phá: Công tác đại đoàn kết dân tộc đối với người Việt Nam ở nước ngoài; phát huy nguồn lực kiều bào, phục vụ phát triển đất nước.
Ngoài ra, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ triển khai 7 trọng tâm. Theo đó, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài triển khai Chương trình hành động của Chính phủ về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021-2026 và Chương trình hành động của Bộ Ngoại giao thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ về công tác người Việt Nam ở nước ngoài giai đoạn 2021-2026.
Tăng cường đại đoàn kết dân tộc, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ xây dựng và triển khai Đề án tiếp tục đẩy mạnh vận động người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, đồng thời đổi mới, đa dạng hóa hình thức, linh hoạt trong biện pháp triển khai vận động.
Phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài sẽ xây dựng và triển khai Đề án tăng cường thu hút nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài; phối hợp với các cơ quan liên quan sớm hoàn thiện cơ chế tiếp nhận, xử lý, phản hồi, vận dụng và phát huy hiệu quả các sáng kiến, ý kiến đóng góp của các chuyên gia, đội ngũ trí thức, cộng đồng doanh nhân; hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài…
Bên cạnh đó, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ bà con về địa vị pháp lý và ổn định cuộc sống; phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường các biện pháp tổng thể, đặc biệt ở những địa bàn khó khăn nhằm thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo cho bà con ta ở nước ngoài.
Đồng thời, triển khai hỗ trợ cộng đồng trong việc dạy và học tiếng Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức công tác dạy và học tiếng Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, giải quyết kịp thời các vấn đề liên quan đến nhu cầu về tâm linh, tín ngưỡng, tôn giáo của cộng đồng.
Tăng cường công tác thông tin đối với người Việt Nam ở nước ngoài, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục đổi mới nội dung, đa dạng hóa phương thức chuyển tải thông tin, chủ động đưa thông tin về tình hình đất nước và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước tới cộng đồng; phát huy hiệu quả kênh các truyền thông của kiều bào.
Đồng thời, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục tăng cường cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong và ngoài nước, kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác người Việt Nam ở nước ngoài.