Khu bán hàng may mặc trong một cửa hàng của chuỗi bán lẻ Costco tại Wheaton, tiểu bang Maryland (Mỹ). Ảnh: TTXVN
Tuy nhiên, theo đánh giá từ đài Sputnik và nhiều chuyên gia, chiến lược “cứng rắn” của Mỹ lần này có thể không còn hiệu quả như trước.
Người tiêu dùng Mỹ sẽ chịu thiệt hại
Thực tế cho thấy các biện pháp thuế quan nhắm vào Trung Quốc thường dẫn đến giá cả tăng cao tại Mỹ. Báo cáo tháng 9 của Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) cho thấy giá nhiều mặt hàng – từ hàng may mặc, đồ điện tử đến đồ chơi – đã tăng từ 0,3% đến 0,8% chỉ trong một tháng.
Một số sản phẩm thậm chí ghi nhận mức tăng giá hai con số trong vài tháng gần đây. Điều này cho thấy người tiêu dùng Mỹ, chứ không phải Trung Quốc, đang phải gánh chịu phần lớn chi phí từ các cuộc chiến thuế quan.
Ngành công nghiệp chiến lược đứng trước nguy cơ
Trước đây, các biện pháp đáp trả của Trung Quốc thường gây gián đoạn chuỗi cung ứng, đẩy chi phí sản xuất linh kiện công nghệ cao và hàng hóa trung gian tăng mạnh.
Tập đoàn ASML – nhà sản xuất duy nhất trên thế giới sở hữu công nghệ chế tạo máy in thạch bản tiên tiến để sản xuất chip bán dẫn – cảnh báo rằng các hạn chế mới về đất hiếm từ Trung Quốc có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh.
Tương tự, ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ cũng đang đối mặt với rủi ro lớn. Trung Quốc chiếm 70% sản lượng khai thác và 90% công suất chế biến đất hiếm toàn cầu, khiến Mỹ gần như không có lựa chọn thay thế khả thi nếu nguồn cung này bị gián đoạn.
Từ lạm phát đến nguy cơ đình lạm
Trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump, lạm phát tại Mỹ dao động quanh mức 2,3% – 2,9%. Tuy nhiên, một số chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng nếu cuộc chiến thuế quan tiếp diễn, nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào tình trạng “đình lạm” – tức lạm phát cao đi kèm với thất nghiệp gia tăng và tăng trưởng kinh tế trì trệ.
Mỹ đang mất dần đòn bẩy kinh tế
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Chiến lược “Chimerica” mà Mỹ theo đuổi trong suốt 40 năm qua – tập trung đầu tư và chuyển sản xuất sang Trung Quốc nhằm tạo sự gắn kết kinh tế và kỳ vọng dẫn đến đồng thuận chính trị – đã không đạt được kết quả như mong đợi.
Việc cân bằng cán cân thương mại, phục hồi năng lực sản xuất trong nước và củng cố khả năng tự chủ kinh tế là những mục tiêu hợp lý. Tuy nhiên, tổng thể, Mỹ hiện không còn đủ năng lực – từ hệ sinh thái nhà cung cấp đến nguồn lao động lành nghề – để thực hiện thành công các mục tiêu này.
Từ hàng tiêu dùng, linh kiện, máy móc sản xuất cho đến đất hiếm và công nghệ, Mỹ vẫn đang phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc hơn là ngược lại. Trong khi Mỹ gia tăng sức ép, Trung Quốc lại đẩy mạnh hợp tác với nhóm BRICS+ và các quốc gia đang phát triển, dần hình thành một trật tự kinh tế mới, trong đó vai trò của Mỹ có thể bị suy giảm đáng kể.
Trong động thái mới nhất, ngày 12/10, Tổng thống Trump khẳng định nước này “muốn giúp Trung Quốc, chứ không phải gây tổn hại”, thể hiện giọng điệu hòa giải chỉ vài ngày sau khi đe dọa áp thêm mức thuế quan 100% đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Ông Trump trấn an: “Đừng lo lắng về Trung Quốc, mọi chuyện sẽ ổn thôi”.
Theo nhà lãnh đạo Mỹ, Washington muốn giúp Trung Quốc, không phải gây làm hại Trung Quốc, đồng thời cho biết thêm rằng Chủ tịch Tập Cận Bình “không muốn nước mình rơi vào Suy thoái và tôi cũng vậy”.
Về phần mình, Trung Quốc khẳng định sẽ không nhượng bộ trước tuyên bố áp thuế mới nhất của Mỹ, đồng thời kêu gọi Mỹ tìm kiếm giải pháp thương lượng thay vì làm leo thang căng thẳng.
Trong tuyên bố chính thức ngày 12/10, Bộ Thương mại Trung Quốc nói: “Lập trường của Trung Quốc về cuộc chiến thương mại là nhất quán: chúng tôi không muốn, nhưng cũng không sợ… Những lời đe dọa tùy tiện về mức thuế cao không phải là cách đúng đắn để hợp tác với Trung Quốc. Nếu Mỹ nhất quyết đi sai đường, Trung Quốc chắc chắn sẽ có biện pháp kiên quyết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình”.