Người dân tham quan Tử Cấm Thành tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Cam kết này được công bố tại Hội nghị An sinh Y tế toàn quốc tổ chức tại Bắc Kinh ngày 13/12. Chính sách đặt mục tiêu tiến tới việc không còn chi phí tự chi trả đối với các ca sinh nở, đồng thời mở rộng phạm vi bảo hiểm cho khám thai định kỳ và các dịch vụ giảm đau trong quá trình sinh.
Ông Zhang Ke, Cục trưởng Cục An sinh Y tế Quốc gia, cho biết việc giảm gánh nặng tài chính liên quan đến sinh con sẽ là trọng tâm của gói chính sách khuyến sinh quy mô lớn mà Bắc Kinh đang xây dựng, trong bối cảnh tỷ lệ sinh tiếp tục lao dốc và gây sức ép ngày càng lớn lên triển vọng tăng trưởng dài hạn.
Cụ thể, Trung Quốc sẽ nâng mức chi trả cho các chi phí y tế trước sinh, hướng tới triển khai trên toàn quốc cơ chế sinh con không phải tự thanh toán. Song song với đó, bảo hiểm y tế sẽ bao phủ tốt hơn các khoản chi cho khám thai và đưa một số dịch vụ giảm đau khi chuyển dạ vào danh mục được thanh toán.
Trong những năm gần đây, Bắc Kinh đã liên tục tung ra các biện pháp khuyến sinh, tập trung vào việc hạ thấp chi phí sinh nở, nuôi con và giáo dục. Tuy nhiên, tác động của các chính sách này đến quyết định sinh con của các gia đình vẫn còn hạn chế, khi áp lực tài chính và tâm lý ngại sinh con tiếp tục gia tăng, đặc biệt tại các đô thị lớn.
Bảy địa phương, trong đó có Cát Lâm, Giang Tô và Sơn Đông, đã được lựa chọn làm địa phương thí điểm mở rộng bảo hiểm chi trả chi phí sinh con nội trú, trước khi chính sách được triển khai trên phạm vi toàn quốc.
Chương trình bảo hiểm thai sản hiện bao phủ khoảng 255 triệu người. Tại hội nghị, ông Zhang cũng cam kết mở rộng đối tượng thụ hưởng sang cả nhóm lao động thời vụ, lao động nhập cư và nhóm làm việc linh hoạt, vốn thường nằm ngoài mạng lưới an sinh xã hội truyền thống.
Động thái này diễn ra ngay sau hội nghị công tác kinh tế trung ương, nơi lãnh đạo cấp cao Trung Quốc khẳng định mục tiêu ổn định quy mô trẻ sơ sinh trong năm 2026. Chính sách cũng phù hợp với các khuyến nghị được Đảng Cộng sản Trung Quốc đưa ra hồi tháng 10, trong khuôn khổ định hướng xây dựng kế hoạch 5 năm lần thứ 15 cho giai đoạn 2026-2030.
Theo các khuyến nghị này, Bắc Kinh đặt mục tiêu thúc đẩy quan điểm tích cực về hôn nhân và sinh con, hoàn thiện các chính sách khuyến khích sinh nở, đồng thời cắt giảm hiệu quả chi phí sinh con, nuôi dạy trẻ và giáo dục thông qua trợ cấp chăm sóc trẻ em và ưu đãi thuế thu nhập cá nhân. Các biện pháp cải thiện bảo hiểm thai sản, thực thi tốt hơn chế độ nghỉ phép cho cha mẹ và nâng cao dịch vụ dành cho phụ nữ trong giai đoạn đầu làm mẹ cũng được nhấn mạnh.
Ông Cai Fang, thành viên Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc, cảnh báo dân số Trung Quốc có thể lần đầu tiên sụt giảm về quy mô trong vòng 5 năm tới do quá trình già hóa nhanh, kéo theo hệ quả tiêu cực đối với tăng trưởng nhu cầu nội địa.
Trong một bài viết đăng trên tạp chí lý luận Qiushi hồi tháng 1, ông Cai Fang cho biết số trẻ sinh hàng năm tại Trung Quốc đã giảm mạnh từ 21,19 triệu năm 1992 xuống còn 9,02 triệu vào năm 2023, mức thấp nhất kể từ khi nước này bắt đầu thống kê dân số năm 1949. Số trẻ em dưới 14 tuổi cũng giảm từ 323 triệu xuống còn 231 triệu trong cùng giai đoạn.
Dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp trong năm 2024, khi số ca tử vong vượt mức tăng khiêm tốn của số trẻ sinh. Tỷ suất sinh năm 2022 được ước tính ở mức 1,09 con trên mỗi phụ nữ, thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì quy mô dân số.