Nga kiểm soát Chasov Yar, tình hình tiền tuyến Ukraine thay đổi thế nào?

Theo các phương tiện truyền thông Nga (TASS, Izvestia) ngày 1/8, chiến sự tại Donbass một lần nữa chứng kiến bước ngoặt quan trọng khi Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã hoàn toàn kiểm soát thành phố Chasov Yar thuộc vùng Donetsk. Cuộc chiến giành quyền kiểm soát thành phố chiến lược này đã kéo dài hơn một năm do địa hình hiểm trở và hệ thống cơ sở hạ tầng được Ukraine biến thành một trong những thành trì vững chắc nhất. Việc Chasov Yar thất thủ không chỉ là một tổn thất về lãnh thổ mà còn được các chuyên gia quân sự nhận định là một bước lùi chiến thuật, có khả năng thay đổi đáng kể cục diện chiến trường Donbass trong thời gian tới.

Diễn biến và kết quả của một trận chiến khốc liệt

Cuộc tấn công của Nga vào Chasov Yar bắt đầu từ tháng 4/2024, với sự tham gia của các lực lượng lính dù tinh nhuệ đến từ Ivanovo, Kostroma và Yaroslavl. Theo Bộ Quốc phòng Nga, trong suốt chiến dịch, các đơn vị lính dù đã tiến được hơn 20 km dưới làn hỏa lực dữ dội và các cuộc tấn công liên tục bằng thiết bị bay không người lái (UAV) của Ukraine. Trận chiến diễn ra đặc biệt cam go khi lực lượng Nga phải dọn sạch hơn 4.200 tòa nhà trong thành phố để loại bỏ các cứ điểm phòng thủ của quân đội Ukraine. Kết quả, khoảng 50 binh sĩ Ukraine đã bị bắt làm tù binh.

Một quan chức an ninh cấp cao của Nga nói với TASS rằng lực lượng Ukraine bị đánh bại ở Chasov Yar là nhóm lớn nhất kể từ khi chiến dịch quân sự đặc biệt của Moskva bắt đầu. Vị trí địa lý trên đỉnh một cao nguyên cùng với hệ thống công sự phức tạp đã biến thành phố này thành một pháo đài gần như bất khả xâm phạm. Tuy nhiên, việc thành phố thất thủ được nhận định là đã phá vỡ hệ thống phòng thủ kiên cố mà quân đội Ukraine đã dày công xây dựng tại khu vực này.

Tầm quan trọng chiến lược và nhận định của giới chuyên gia Nga

Theo ông Igor Kimakovsky, cố vấn của lãnh đạo Donetsk, sau khi Chasov Yar thất thủ, hệ thống phòng thủ của Ukraine tại khu vực Konstantinovka đã sụp đổ. Nhận định này được chuyên gia quân sự Nga Andrey Marochko đồng tình, cho rằng đây là một "thảm họa" đối với quân đội Ukraine vì Kiev đã đặt nhiều kỳ vọng vào việc biến Chasov Yar thành một cứ điểm kiên cố tương tự như Bakhmut. Việc kiểm soát được thành phố này đã mở ra những cơ hội tác chiến rộng lớn cho lực lượng Nga để tiến công theo ba hướng: Tây Bắc, Tây và Tây Nam.

Trung tướng Apty Alaudinov, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quân sự-Chính trị của Lực lượng vũ trang Nga, khẳng định toàn bộ hệ thống phòng thủ của quân đội Ukraine trong khu vực đã bị phá hủy, tạo điều kiện cho Nga giành được chỗ đứng vững chắc để tiến xa hơn. Đồng quan điểm, Trung tá Nga Roman Shkurlatov nhấn mạnh rằng sau khi Chasov Yar được "giải phóng", con đường tiến vào Konstantinovka, Druzhkovka và Kramatorsk sẽ rộng mở. Ông cũng chỉ ra rằng việc tiến quân từ Chasov Yar và Ocheretino có thể giúp lực lượng Nga thâm nhập vào hậu phương của toàn bộ khu vực Kramatorsk—Slavyansk, tránh một cuộc tấn công trực diện vào các công sự đã được chuẩn bị kỹ lưỡng từ phía Đông.

Đáng chú ý, Chasov Yar không chỉ là một cứ điểm phòng thủ mà còn là một trung tâm vận tải trọng yếu. Chuyên gia quân sự Nga Viktor Litovkin khẳng định, đây là một ngã tư đường cao tốc và đường sắt quan trọng, có vai trò quyết định đến sự ổn định của các khu vực tiền tuyến lân cận. Vì lý do này, quân tiếp viện và một số đơn vị Ukraine được huấn luyện tốt nhất đã luôn được điều động đến đây. Việc kiểm soát được trung tâm vận tải này sẽ làm tê liệt khả năng phòng thủ của Ukraine và tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc tiến công tiếp theo.

Với việc Chasov Yar thất thủ, khả năng phòng thủ của lực lượng Ukraine tại Donbass đã bị suy yếu đáng kể. Chuyên gia Roman Kovalenko nhận định với tờ Izvestia rằng, việc mất thành phố này sẽ mở đường trực tiếp cho việc giải phóng Konstantinovka và tạo điều kiện bao vây các trung tâm nằm phía sau.

Tuy nhiên, nhóm tác chiến Khortytsia của Ukraine bảo vệ khu vực trên cho biết lực lượng Kiev vẫn đang giữ vững khu vực này. Viktor Trehubov, người phát ngôn của Khortytsia, nói với tờ Kyiv Post (Ukraine) ngày 1/8: “Tình hình ở thành phối này gần đây vẫn không thay đổi, bất chấp những tuyên bố của Nga”.

Chasiv Yar, với dân số trước xung đột khoảng 12.000 người, nằm trên vùng đất cao, mang lại cho lực lượng Kiev lợi thế chiến thuật. Nơi này cách Bakhmut, một cứ điểm khác bị quân đội Nga chiếm giữ vào tháng 5/2023, khoảng 12 km. Tờ Kyiv Post cũng nhận định việc mất Chasiv Yar có thể cho phép quân đội Nga hành quân về phía Kostiantynivka, một trung tâm hậu cần quan trọng của Kiev, và sau đó tiến xa hơn đến Druzhkivka và Kramatorsk, hai thành phố quan trọng để kiểm soát khu vực Donetsk.