.jpg)
Người biểu tình phản đối vai trò của Rwanda trong cuộc xung đột ở miền Đông CHDC Congo, tại Brussels, vào ngày 7/3. Ảnh: Getty Images.
Thông tin trên được Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế của Rwanda đăng tải trên mạng xã hội X. Cơ quan này cho biết quyết định này "phản ánh cam kết của Rwanda trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và phẩm giá của người dân Rwanda". Theo thông báo, tất cả các nhà ngoại giao Bỉ được yêu cầu rời khỏi đất nước trong vòng 48 giờ.
Vào tháng trước, chính phủ Bỉ cho biết cộng đồng quốc tế đang dần đạt được sự đồng thuận cao về việc trừng phạt chính quyền Rwanda vì vai trò của nước này trong cuộc xung đột. Khi đó, Mỹ cũng đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với một bộ trưởng Rwanda vì bị cáo buộc ủng hộ chiến tranh ở CHDC Congo.
Cũng trong tháng trước, Bộ Ngoại giao Anh cho biết nước này sẽ đình chỉ hầu hết viện trợ tài chính cho Rwanda vì nước này ủng hộ phiến quân chiếm giữ lãnh thổ ở nước láng giềng Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo.
Chính phủ Anh cáo buộc binh lính của Rwanda và lực lượng M23 có liên quan đến "hành vi vi phạm không thể chấp nhận được đối với chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của CHDC Congo, và vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc". Anh cũng cho biết nước này cũng sẽ phối hợp với các đối tác áp đặt các lệnh trừng phạt tiềm tàng với Rwanda.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Rwanda cho biết trong một bài đăng trên X rằng các biện pháp này cho thấy Anh đã chọn một bên là đáng tiếc . "Thật vô lý khi mong đợi Rwanda thỏa hiệp với an ninh quốc gia và sự an toàn của người dân Rwanda. Các biện pháp này không giúp ích gì cho CHDC Congo, cũng không góp phần đạt được giải pháp chính trị bền vững cho cuộc xung đột ở miền Đông CHDC Congo", Bộ Ngoại giao Rwanda thông báo.
Rwanda đang phải đối mặt với sự lên án ngày càng tăng vì ủng hộ nhóm phiến quân M23 đã chiếm giữ những vùng lãnh thổ rộng lớn giàu khoáng sản ở miền Đông CHDC Congo - những cáo buộc mà chính phủ của Tổng thống Paul Kagame đã nhiều lần phủ nhận.
Lệnh đình chỉ viện trợ của Anh diễn ra chỉ một tuần sau khi Rwanda quyết định dừng hợp tác phát triển với Bỉ, cáo buộc Brussels cố tình “phá hoại” khả năng tiếp cận nguồn tài chính của nước này trong bối cảnh bất đồng về vai trò của Rwanda trong cuộc xung đột tại CHDC Congo. Brussels khi đó tuyên bố rằng Rwanda đã hành động trước khi có kết quả đánh giá chính thức đang được tiến hành.
Theo đánh giá của S&P Global Ratings, việc cắt giảm viện trợ có thể gây rủi ro cho nền kinh tế Rwanda vốn đang tăng trưởng nhanh, nhưng chưa đến mức có tác động nghiêm trọng.
“Chúng tôi không nghĩ rằng điều này sẽ làm thay đổi cán cân ngay lập tức”, chuyên gia phân tích Ravi Bhatia nhận định về quyết định của Anh trong một hội thảo trực tuyến trong tháng 2. Ông cho biết mức độ ảnh hưởng sẽ phụ thuộc vào việc có bao nhiêu nhà tài trợ khác sẽ cùng Anh cắt viện trợ cho Rwanda.
Liên quan đến cuộc xung đột tại CHDC Congo, vào ngày 15/3, Tổng thống Angola và hiện là Chủ tịch Liên minh châu Phi (AU) Joao Lourenco, đã kêu gọi tất cả các bên liên quan đến cuộc xung đột ở miền Đông CHDC Congo ngừng giao tranh bắt đầu từ 0 giờ (giờ địa phương) ngày 16/3.
Tuyên bố do Phủ Tổng thống Angola đưa ra nhấn mạnh rằng lệnh ngừng bắn là điều cần thiết để tạo ra bầu không khí hạ nhiệt căng thẳng có lợi cho các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới giữa Chính phủ CHDC Congo và phiến quân Phong trào M23, dự kiến diễn ra tại thủ đô Luanda của Angola.
Ông Lourenco cho biết: "lệnh ngừng bắn phải bao gồm chấm dứt mọi hành động thù địch chống lại dân thường và mọi nỗ lực chiếm giữ các vị trí mới trong khu vực xung đột".
Trước đó, hôm 12/3, Angola thông báo sẽ tổ chức các cuộc đàm phán hòa bình trực tiếp giữa chính phủ CHDC Congo và phiến quân M23 tại Luanda vào ngày 18/3.
Chính phủ CHDC Congo vẫn chưa chính thức xác nhận sự tham gia của mình trong khi phía M23 bày tỏ hoan nghênh sáng kiến của Angola, nhưng kêu gọi Tổng thống CHDC Congo Felix Tshisekedi công khai cam kết đàm phán trực tiếp với nhóm này.
Giao tranh giữa chính phủ CHDC Congo và M23 đã leo thang trong những tháng gần đây, với việc phiến quân phát động các cuộc tấn công lớn ở các tỉnh Bắc Kivu và Nam Kivu, chiếm giữ một số thị trấn quan trọng.
Bạo lực đang diễn ra đã khiến hàng nghìn người phải di dời, làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo ở miền Đông CHDC Congo. Bất chấp các nỗ lực ngoại giao và quân sự, cuộc xung đột vẫn đang tiếp diễn.