Mặc dù tỷ lệ nhiễm và tử vong do HIV/AIDS đã giảm ở mức ổn định trong suốt thập kỷ qua, song khu vực trên vẫn chiếm tới 22% số ca tử vong liên quan đến căn bệnh này trong năm 2020. Các dữ liệu của Chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) cho thấy riêng trong năm ngoái, đã có thêm khoảng 200.000 người nhiễm HIV tại Tây và Trung Phi trong tổng số 1,5 triệu người mắc trên toàn cầu.
Số ca nhiễm mới đang tăng nhanh trong số các nhóm dễ bị tổn thương bao gồm bé gái, phụ nữ, người đồng tính, lao động tình dục, đối tượng sử dụng ma túy và các tù nhân. Đây là những người thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các biện pháp phòng ngừa và điều trị.
Giám đốc điều hành UNAIDS Winnie Byanyima đã bày tỏ lo ngại rằng khi thu thập đủ dữ liệu cho năm 2021, thế giới sẽ ghi nhận số ca nhiễm mới tăng vọt và trong vài năm tới số ca tử vong do HIV/AIDS sẽ tăng thêm. Tại nhiều nước, số người được tiếp cận các biện pháp phòng ngừa, xét nghiệm HIV/AIDS giảm dần, trong khi số người không được điều trị lại tăng lên
Dịch COVID-19 đã khiến các hệ thống y tế bị quá tải, buộc các chính phủ phải chuyển các nguồn lực eo hẹp sang ứng phó với đại dịch, trong khi các biện pháp ngăn dịch lây lan như lệnh phong tỏa, lại hạn chế việc tiếp cận các dịch vụ phòng và điều trị HIV/AIDS.
Tháng 7/2020, UNAIDS cảnh báo cuộc chiến toàn cầu chống AIDS đã bị suy yếu kể cả trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, và đại dịch đang có nguy cơ khiến thành quả đạt được trong cuộc chiến chống HIV/AIDS bị thụt lùi tới 10 năm hoặc hơn thế.
Trước tình hình này, bà Byanyima đã hối thúc các nhà lãnh đạo noi gương Tổng thống Senegal Macky Sall trong việc tăng ngân sách của Bộ Y tế để chống HIV. Trước đó, Tổng thống Sall đã chỉ thị cho Bộ trưởng Y tế Senegal chi thêm 3,5 triệu USD cho ngân sách chống HIV/AIDS của nước này trong tài khóa 2021-2022.