Tro bụi phun lên từ núi lửa Semeru ở Lumajang, Đông Java, Indonesia. Ảnh: THX/TTXVN
Thống đốc Đông Java, ông Khofifah Indar Parawansa, cho biết hoạt động được tiến hành từ ngày 26 đến 30/11, với sự phối hợp của Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia (BNPB), Cơ quan Khí tượng, Khí hậu và Địa vật lý (BMKG) và Trung tâm Hàng không Hải quân Indonesia (Puspenerbal) Juanda.
Chiến dịch đã thực hiện 9 chuyến bay bằng máy bay Cessna Caravan C208, sử dụng tổng cộng 9 tấn vật liệu gieo mây, gồm 3 tấn natri clorua (NaCl) và 6 tấn canxi oxit (CaO). Các khu vực mục tiêu gồm Đông Nam Java, Nam và Tây Malang cùng nhiều hướng sườn núi Semeru. Thống đốc Khofifah kêu gọi người dân cảnh giác trước hiện tượng thời tiết cực đoan trong mùa mưa.
Bên cạnh đó, chính quyền huyện Bangkalan đã điều một đội tình nguyện tới Lumajang để hỗ trợ cứu trợ, bao gồm thu thập dữ liệu nạn nhân, phân phối hàng cứu trợ, dọn dẹp tro bụi núi lửa, thiết lập bếp ăn công cộng và hỗ trợ tâm lý cho người dân.
Nhà nghiên cứu núi lửa Mirzam Abdurrachman, Viện Công nghệ Bandung, cảnh báo lượng mưa lớn hiện nay không chỉ gây ra dòng bùn tro núi lửa (lahar) mà còn làm gia tăng áp lực phun trào do lớp tro bụi trên miệng núi bị rửa trôi, khiến magma thoát ra mạnh hơn. Ông khuyến cáo người dân sử dụng khẩu trang ướt khi di chuyển trong khu vực có tro bụi.
Vụ phun trào Semeru ngày 19/11 đã buộc cơ quan chức năng nâng cảnh báo lên mức IV – mức cao nhất. Ít nhất 3 người bị thương nặng, hơn 500 cư dân phải sơ tán, với khoảng 204 ha đất nông nghiệp, 21 ngôi nhà và một số cơ sở giáo dục, y tế, hạ tầng kỹ thuật bị hư hại.
Cùng ngày, một cá thể voi Sumatra (Elephas maximus sumatranus) được phát hiện đã chết sau trận lũ quét nghiêm trọng tại huyện Pidie Jaya, tỉnh Aceh, Indonesia.
Xác voi được người dân địa phương tìm thấy tại làng Meunasah Lhok, huyện Meureudu, trong khu vực bị cô lập do lũ lớn từ sông Meureudu. Khu vực này hiện chỉ có thể tiếp cận bằng cách đi bộ mất khoảng 2 giờ, vì hệ thống giao thông đã bị tê liệt. Một phần thân con voi với phần đầu chúi xuống dưới, bị chôn vùi trong lớp đất bùn và gỗ rừng do dòng lũ cuốn trôi.
Một người dân địa phương, ông Muhammad Yunus, cho biết đây là lần đầu tiên người dân trong làng nhìn thấy voi chết do thiên tai, do trước đây loài vật này chỉ sinh sống sâu trong rừng. Ông cho biết địa hình hiểm trở và thiếu phương tiện khiến người dân không thể di dời xác voi. Theo nhận định ban đầu, con vật nhiều khả năng bị nước lũ cuốn từ khu rừng thượng nguồn sông Meureudu xuống khu dân cư.
Phó Thị trưởng Pidie Jaya, ông Hasan Basri, xác nhận đã nhận được báo cáo về vụ việc. Ông thừa nhận lượng lớn gỗ rừng bị cuốn theo dòng nước đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà cửa, trường học và các công trình công cộng trong khu vực.
Việc phát hiện xác voi trong bùn và gỗ trôi dạt cho thấy lũ không chỉ gây hại cho người dân mà còn khiến động vật hoang dã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, phản ánh mối liên quan giữa thiên tai và các hoạt động phá rừng gây tổn thương cho môi trường và hệ sinh thái.
Voi Sumatra là phân loài nhỏ nhất của voi châu Á, chỉ sinh sống trên đảo Sumatra của Indonesia. Đây là loài đặc hữu và được xếp vào nhóm cực kỳ nguy cấp theo danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Trong vài thập kỷ qua, quần thể voi Sumatra suy giảm mạnh do mất môi trường sống, phá rừng để trồng cọ dầu, khai thác gỗ và mở rộng nông nghiệp, dẫn đến xung đột giữa người và voi. Ước tính hiện chỉ còn khoảng 1.500 cá thể tồn tại trong tự nhiên.
Trong khi đó, Sri Lanka ban bố tình trạng khẩn cấp sau cơn bão Ditwah khiến lũ lụt và lở đất làm 153 người thiệt mạng, 191 người mất tích, hơn 108.000 người phải tới nơi trú ẩn tạm thời và gần 800.000 người cần được hỗ trợ. Hơn 20.000 ngôi nhà bị phá hủy, nhiều khu vực mất điện, nước sinh hoạt và kết nối Internet.
Ngập lụt do mưa lớn tại Colombo, Sri Lanka ngày 28/11/2025. Ảnh: THX/TTXVN
Quân đội và các tình nguyện viên đã triển khai cứu hộ, giải cứu người dân mắc kẹt, trong đó có 69 hành khách xe buýt, và hỗ trợ lương thực, nước uống. Chính phủ Sri Lanka kêu gọi viện trợ quốc tế, trong đó Ấn Độ đã gửi máy bay chở hàng cứu trợ, trực thăng và đội cứu hộ, đồng thời chuẩn bị gửi thêm viện trợ.
Nhà chức trách cảnh báo lũ lụt tại các vùng trũng và khu vực dọc sông Kelani vẫn tiềm ẩn nguy cơ, bất chấp mưa đã giảm tại nhiều khu vực. Đây được đánh giá là thảm họa thiên nhiên chết chóc nhất ở Sri Lanka kể từ năm 2017.