Người Yemen tuần hành trên xe máy ở thủ đô Sanaa để ủng hộ người Palestine vào ngày 29/2/2024. Ảnh: Sputnik
Chiến dịch tấn công bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái của lực lượng phiến quân Yemen nhắm vào các tàu buôn ở Biển Đỏ và Biển Arab đã khiến hoạt động vận chuyển của nhiều quốc gia ở vùng biển chiến lược này rơi vào tình trạng bế tắc. Công ty môi giới tàu Clarksons vào tháng 4 tính toán rằng trọng tải thương mại ở khu vực Vịnh Aden đã giảm 69% kể từ tháng 12 năm ngoái.
Ông Allama Muhammad Muftah, quan chức cố vấn cho chiến dịch ủng hộ Palestine của Houthi đã cảnh báo rằng việc Israel tấn công vào thành phố Rafah ở phía Nam Dải Gaza sẽ gây ra một đợt leo thang mới, bao gồm cả nỗ lực của lực lượng phiến quân Yemen nhắm vào các tàu Israel ở bất cứ nơi nào họ có thể tiếp cận.
Ông Muftah nói với đài truyền hình Al-Masirah TV của Yemen: “Sự leo thang của Israel ở Dải Gaza và Bờ Tây cũng như mối đe dọa chiếm Rafah của họ sẽ vấp phải phản ứng của Yemen và đợt leo thang tấn công thứ tư”.
Ông cảnh báo: “Trong trường hợp có bất kỳ sự leo thang nào [ở Rafah], quyết định của lực lượng vũ trang Yemen [Houthi] là rõ ràng và một cuộc leo thang sâu rộng hơn có thể xảy ra”.
Bình luận của quan chức này được đưa ra trước tuyên bố của người phát ngôn quân đội Houthi Yahya Saree cảnh báo rằng cuộc xâm chiếm Rafah của Israel sẽ khiến người Houthi nhắm mục tiêu vào “tất cả” các tàu đang tìm đường đến các cảng của Israel “ở bất kỳ khu vực nào trên Địa Trung Hải trong tầm với của chúng tôi”.
Nhận xét của giới chức Houthi, lực lượng phiến quân còn có tên là Ansar Allah ("Những người ủng hộ Chúa"), đi kèm với một loạt các cuộc tấn công bằng thiết bị bay không người lái và tên lửa ở Vịnh Aden. Trong đợt tấn công vào sáng 8/5 (giờ địa phương), Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ (CENTCOM) phát hiện có bốn quả đạn – gồm 3 thiết bị bay không người lái và một tên lửa chống hạm, được Houthi triển khai. Một chiếc UAV đã bị tàu chiến Mỹ bắn hạ, chiếc còn lại được cho là đã bị "tàu liên minh" (không xác định quốc gia) phá hủy.
CENTCOM cho biết: “Người ta xác định rằng những vũ khí này là mối đe dọa tiềm tàng đối với cả lực lượng liên minh và tàu buôn trong khu vực”.
Trong một diễn biến liên quan, người đứng đầu Hội đồng Chính trị Tối cao Houthi Mahdi Al-Mashat xác nhận báo cáo trên các phương tiện truyền thông UAE từ tuần trước cho thấy Mỹ đã kín đáo đề nghị cung cấp cho Houthi một số ưu đãi vật chất nếu họ tạm dừng các cuộc tấn công ở Biển Đỏ.
Ông Al-Mashat tuyên bố hôm 7/5: “Chúng tôi sẽ tiếp tục cho đến khi toàn bộ lãnh thổ quốc gia của chúng tôi được giải phóng, lệnh phong tỏa và sự bất công đối với người của chúng tôi ở Gaza được dỡ bỏ”.
Tàu cao tốc của người Houthi. Ảnh: Sputnik
Mối đe dọa từ năng lực mới của Houthi
Trong khi đó, Trung tâm An ninh Hàng hải Quốc tế (CIMSEC) - một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Maryland (Mỹ) được cho là có liên kết với tình báo và quân đội Mỹ, đã công bố một báo cáo đáng báo động hôm 8/5 cảnh báo rằng sự leo thang tiếp theo của mối đe dọa Houthi đối với hoạt động vận tải Biển Đỏ có thể đến dưới hình thức phương tiện không người lái dưới nước (UUV) giá rẻ.
“Phạm vi hoạt động và khả năng tải trọng của UUV Houthi hiện chưa rõ. Tuy nhiên, ngay cả một phạm vi khiêm tốn, tính bằng hàng chục kilomet, cũng có thể cho phép chúng nhắm mục tiêu vào hoạt động vận chuyển thương mại trong Biển Đỏ. Tải trọng tiềm năng của chúng có thể bao gồm mìn, ngư lôi hoặc chất nổ được đóng trong thân tàu, có thể đủ để gây thiệt hại đáng kể cho các tàu thương mại”, một bài viết của CIMSEC đưa ra cảnh báo.
“Các UUV của Houthi có thể thiếu hệ thống dẫn đường và nhắm mục tiêu phức tạp so với các phương tiện không người lái dưới biển cấp quân sự. Chúng có thể dựa vào GPS cơ bản hoặc các tuyến đường được lập trình sẵn hay hướng dẫn hữu tuyến. Tuy nhiên, sự đơn giản này cũng có thể khiến UUV khó bị phát hiện và loại bỏ trước khi chúng đạt được mục tiêu”, bài báo cho biết thêm.
“Tác động của UUV của Houthi vượt xa khả năng gây thiệt hại cho từng tàu. Chúng có thể gây rối loạn, do khả năng tàng hình của các nền tảng dưới biển sẽ tăng cường tác động từ chúng cũng như khả năng xác định rõ hành vi của mục tiêu”, bài viết lưu ý và cho rằng, “ngay cả những gián đoạn nhỏ trong hoạt động vận chuyển ở Biển Đỏ” cũng có thể tác động tới nền kinh tế toàn cầu.
Đối phó với mối đe dọa này sẽ đòi hỏi phải triển khai các tàu chiến chống mìn và điều chỉnh khả năng tác chiến chống tàu ngầm để chống lại UUV, bao gồm từ phao siêu âm, sonar mảng kéo, sonar nhúng cho đến cảm biến sóng địa chấn. Tuy nhiên, chuyên gia Prasanga cảnh báo rằng những khả năng giám sát tinh vi dưới đáy biển này “có thể không tối ưu để phát hiện các UUV của Houthi vốn có tín hiệu thấp, đặc biệt là trong môi trường âm thanh của Biển Đỏ”, khi các tàu lớn di chuyển trong khu vực sẽ làm phức tạp thêm việc tìm kiếm.
Việc Houthi leo thang tấn công diễn ra sau một thời gian tạm lắng ngắn ngủi giữa bầu không khí thù địch. Việc Israel từ chối đề xuất ngừng bắn mà Hamas đã chấp nhận, khiến lực lượng Houthi, cũng như Hezbollah ở Liban và các lực lượng dân quân Iraq, tăng cường các hoạt động nhắm vào lợi ích của Israel và đồng minh.
Houthi đã nhiều lần tuyên bố rằng họ sẽ dừng chiến dịch tấn công gây thiệt hại hàng tỷ USD cho các nền kinh tế ở châu Âu và châu Á ngay khi Israel ngừng hoạt động quân sự ở Gaza.