Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: CNN
Kênh CNN dẫn lời Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 5/2 cho biết ông đang xem xét thay thế nhiều lãnh đạo Ukraine, bao gồm cả người đứng đầu quân đội, để “khởi động lại” con đường hướng tới tương lai, sau gần hai năm kể từ khi cuộc xung đột với Nga nổ ra.
Trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin RAI của Italy, Tổng thống Zelensky nói rằng “một khởi đầu mới là cần thiết”. Ông Zelensky nêu rõ: “Khi nói về điều này, ý tôi là sự thay thế một loạt lãnh đạo nhà nước, không chỉ trong một lĩnh vực duy nhất như quân đội”.
Tổng thống Zelensky không đưa ra thông tin rõ ràng ai sẽ bị thay thế, nhưng bình luận của nhà lãnh đạo Ukraine được đưa ra trong bối cảnh có nhiều đồn đoán về tương lai của Tư lệnh quân đội nước này, Tướng Valerii Zaluzhnyi. CNN lưu ý, bất đồng giữa hai người đã âm ỉ trong nhiều tháng nhưng dường như ngày càng gia tăng vào cuối năm ngoái.
Vào tháng 11/2023, Tướng Zaluzhnyi gọi tình hình trên chiến trường là “bế tắc”, khiến Phó Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine chỉ trích gay gắt, cho rằng bình luận như vậy về cuộc chiến chỉ có lợi cho Nga.
Gần đây hơn, hai nhà lãnh đạo đã bất đồng về việc liệu Ukraine có cần huy động thêm lực lượng hay không. Người đứng đầu quân đội Ukraine đã gợi ý rằng cần phải điều động thêm tới nửa triệu quân, nhưng Tổng thống Zelensky đã phản đối.
Cuộc phản công bắt đầu của Ukraine vào tháng 6 năm ngoái nhằm mục đích đẩy lùi lực lượng Nga khỏi các vùng lãnh thổ mà họ đang kiểm soát, đặc biệt là ở phía Nam Ukraine. Các lực lượng Ukraine đã đặt mục tiêu tiến về phía Nam từ thị trấn Orikhiv tới Biển Azov, chia cắt lực lượng của Moskva và phong tỏa cây cầu nối Nga với Crimea.
Tuy nhiên, thành tựu của Kiev rất khiêm tốn và sự thiếu tiến bộ đó đã dẫn đến lời kêu gọi từ Tướng Zaluzhnyi và một số chỉ huy quân sự Ukraine vào cuối tháng 12 vừa qua về một nỗ lực huy động quy mô lớn. Đề nghị này hiện đang được đưa ra trước Quốc hội Ukraine.
Khi ngày kỷ niệm hai năm nổ ra xung đột đang đến gần, Ukraine đang phải vật lộn trên nhiều mặt trận để duy trì hoạt động. Quân đội Nga đang tấn công lại các lực lượng Ukraine ở tiền tuyến, vốn đã chuyển sang thế phòng thủ, trong khi các gói viện trợ vũ khí và tài chính của phương Tây đang cạn dần. Quân đội Ukraine cũng ngày càng thua kém về quân số và vũ khí.
Trong một bài bình luận độc quyền cho kênh CNN, được xuất bản vào tuần trước khi có các thông tin xoay quanh việc bị sa thải dự kiến, Tướng Zaluzhnyi thừa nhận rằng Ukraine phải thích ứng với việc cắt giảm viện trợ quân sự từ các đồng minh chủ chốt của mình khi họ đang “vật lộn với những căng thẳng chính trị của chính mình”. Ông Zaluzhnyi cũng lưu ý rằng những diễn biến ở Trung Đông kể từ tháng 10 năm ngoái đã thu hút sự chú ý của quốc tế về những nơi khác.
Bài bình luận cũng mô tả tình hình trên mặt trận của Ukraine như một cuộc chiến giành kiểm soát vị trí - một cuộc chiến được đặc trưng bởi sự tiêu hao và cơ động hạn chế trên chiến trường. Tuy nhiên, bài viết không đề cập đến mối quan hệ của ông Zaluzhnyi với Tổng thống Zelensky.
Tổng thống Zelensky dự kiến sẽ tuyên bố sa thải Tướng Zazhnyi trong những ngày tới, mặc dù phát ngôn viên của Tổng thống Ukraine, Serhiy Nykyforov nói với CNN và các hãng tin khác vào tuần trước rằng tin đồn về việc Tư lệnh quân đội Ukraine sắp bị sa thải là sai sự thật.
Ông Zelensky đã thay thế bộ trưởng quốc phòng và một số thứ trưởng quốc phòng, nhưng việc để Tướng Zazhhnyi ra đi sẽ đánh dấu cuộc cải tổ quân sự lớn nhất kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022.
Theo CNN, việc sa thải ông Zazhnyi cũng sẽ là một động thái mạo hiểm về mặt chính trị đối với Tổng thống Zelensky. Một cuộc thăm dò do Viện Xã hội học Kiev công bố vào tháng 12 vừa qua cho thấy 88% người Ukraine ủng hộ Tướng Zazhnyi so với 62% ủng hộ Tổng thống Zelensky.