Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan (giữa) chủ trì cuộc đàm phán thứ hai giữa Nga và Ukraine tại Istanbul ngày 2/6/2025. Ảnh minh họa: AA/TTXVN
Đây là nhận định của nhà bình luận chính trị người Mỹ Steve Gill trong cuộc phỏng vấn với hãng tin TASS ngày 28/7.
Ông Steve Gill - từng giữ chức Giám đốc phụ trách các vấn đề liên chính phủ tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ dưới thời Tổng thống George H. W. Bush và Bill Clinton - cho rằng ba yếu tố chính có thể thúc đẩy tiến trình hòa bình là đà tiến quân vững chắc của quân đội Nga trên chiến trường, sự suy yếu quyền lực của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và cam kết của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong việc chấm dứt xung đột.
Theo ông, sự kết hợp giữa các yếu tố trên đang tạo ra điều kiện thuận lợi để các cuộc đàm phán đạt được thỏa thuận, nhiều khả năng trước khi năm 2025 kết thúc, dù khó có thể diễn ra sớm hơn.
Chuyên gia này cũng lưu ý rằng Tổng thống Trump hiện đang đặt ra yêu cầu kiểm toán cụ thể đối với hàng trăm tỷ USD viện trợ quân sự và tài chính mà Mỹ đã chuyển cho Ukraine. Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều nghị sĩ và cơ quan truyền thông Mỹ bắt đầu đặt câu hỏi về tính minh bạch trong việc sử dụng các khoản viện trợ này.
Ngoài ra, ông Gill cảnh báo rằng liên minh các quốc gia châu Âu từng tích cực hỗ trợ Ukraine đang dần suy yếu. Một số quốc gia, dù đã cam kết tài trợ cho các gói viện trợ quân sự, hiện đang trì hoãn việc thực hiện nghĩa vụ tài chính. Ông cho rằng đây là dấu hiệu cho thấy tâm lý mệt mỏi về cả chính trị và kinh tế đang lan rộng tại phương Tây. Truyền thông phương Tây cũng bắt đầu thừa nhận những thách thức trong nước mà chính quyền Tổng thống Zelensky đang phải đối mặt, bao gồm cả sự suy giảm ủng hộ chính trị.
Liên quan đến tiến trình hòa đàm, ba vòng đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraine đã được tổ chức tại Istanbul từ tháng 5 đến tháng 7/2025. Trong vòng đàm phán đầu tiên (ngày 16/5), hai bên đạt thỏa thuận trao đổi tù binh theo tỷ lệ 1.000 đổi 1.000 và cùng đệ trình các bản ghi nhớ về giải pháp khủng hoảng. Vòng thứ hai (ngày 2/6) ghi nhận việc hai bên trao đổi điều kiện hòa bình, thỏa thuận hồi hương thi thể binh sĩ tử trận và trả tù binh bị thương nặng. Vòng đàm phán thứ ba (ngày 23/7) mở đầu bằng cuộc gặp song phương giữa Trợ lý Tổng thống Nga Vladimir Medinsky và Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, trước khi tiến hành phiên họp tập thể kéo dài 40 phút nhằm tiếp tục thảo luận các nội dung trong dự thảo ghi nhớ.
Mặc dù vẫn còn nhiều khác biệt cần thu hẹp, các chuyên gia đánh giá rằng việc hai bên duy trì đối thoại trực tiếp là tín hiệu tích cực trong bối cảnh địa chính trị khu vực đang biến động. Tổng thống Trump nhiều lần khẳng định mong muốn chấm dứt xung đột, trong khi dư luận Mỹ ngày càng phản đối việc chi tiêu quá mức cho xung đột ở nước ngoài. Giới phân tích cho rằng những yếu tố này có thể tạo ra động lực mới cho tiến trình hòa bình, với khả năng đạt được thỏa thuận quan trọng trong nửa cuối năm 2025.