Xây dựng nông thôn mới nơi vùng cao biên giới Nậm Nhùn

Vượt khó để phát triển

Huyện vùng cao biên giới Nậm Nhùn - một trong 56 huyện nghèo của cả nước theo Nghị quyết 30a của Chính Phủ. Toàn huyện có 11 dân tộc chung sống; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 95%. Đặc biệt, Nậm Nhùn là huyện mới thành lập vào năm 2012, sau khi chia tách từ huyện Mường Tè và huyện Sìn Hồ (Lai Châu).

Do đó, bắt tay xây dựng nông thôn mới năm 2013, Nậm Nhùn gặp không ít khó khăn, trở ngại với 9/10 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn; trong đó, khó khăn lớn nhất là đời sống của nhân dân còn nhiều thiếu thốn, hạ tầng giao thông và các công trình phúc lợi phục vụ sinh hoạt, sản xuất chưa được đầu tư. Vì vậy, việc huy động sức dân trong xây dựng nông thôn mới của huyện Nậm Nhùn gặp nhiều hạn chế.

Mặt khác, một số chính quyền địa phương và người dân chưa nhận thức đầy đủ về việc xây dựng nông thôn mới, còn lúng túng trong chỉ đạo, chưa mạnh dạn tham gia.

Ông Nguyễn Quang Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Nậm Nhùn cho biết, đứng trước những khó khăn, trở ngại, huyện Nậm Nhùn đã rà soát lại quy hoạch, nắm thực trạng về các tiêu chí trên địa bàn. Từ đó, lập kế hoạch nghị quyết, quy hoạch xây dựng nông thôn mới, xác định các vùng sản xuất, các công trình hạ tầng cần đầu tư, sắp xếp lại dân cư.

Đồng thời, huyện Nậm Nhùn thành lập Ban Chỉ đạo nông thôn mới từ huyện đến xã. Trên cơ sở đó, xây dựng lộ trình triển khai cho cả giai đoạn và từng năm, đảm bảo sát với tình hình thực tiến của địa phương; trong đó, xác định mốc thời gian và quy mô phấn đấu xây dựng nông thôn mới của huyện.

Ngoài ra, Nậm Nhùn còn lồng ghép các chương trình, dự án nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Rà soát tiềm năng, lợi thế của từng vùng, thôn, bản, để xác định các cây trồng, vật nuôi phù hợp.

Một trong những yếu tố không thể thiếu trong xây dựng nông thôn mới là vai trò chủ thể của người dân. Xác định điều này, huyện Nậm Nhùn đã đẩy mạnh tuyên truyền người dân các xã, bản nhận thức rõ hơn về chương trình xây dựng nông thôn mới. Qua đó, người dân tích cực phát huy vai trò, chủ động chỉnh trang nhà cửa, dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm, hiến đất, góp công sức làm đường giao thông, nhà văn hóa. Không dừng lại ở đó, bà con nông dân trong huyện còn thi đua phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập.

Đến nay, phong trào xây dựng nông thôn mới ở huyện Nậm Nhùn đã tạo sự lan tỏa rộng khắp trên các xã, bản làng của huyện. Bộ mặt nông thôn mới có nhiều đổi thay, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc được cải thiện.

Đơn cử như xã Mường Mô - một trong 3 xã đầu tiên của huyện Nậm Nhùn đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2016. Toàn xã có 7 dân tộc sinh sống, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 99%; trong đó, người Thái và Khơ Mú chiếm đa số.

Trước khi xây dựng nông thôn mới, đời sống kinh tế, thu nhập của nhân dân chủ yếu là từ sản xuất nông nghiệp, chưa có nhiều mô hình phát triển sản xuất; tỷ lệ hộ nghèo còn cao.

Hệ thống cơ sở hạ tầng, đường giao thông, chợ, trạm y tế, nhà văn hóa thôn ở các xã gần như chưa có... Được sự quan tâm đầu tư xây dựng của Đảng, nhà nước và nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền xã, nhất là sự đồng lòng của người dân mà xã đã hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới.

Ông Trần Anh Đôn, Chủ tịch UBND xã Mường Mô nhấn mạnh, Chương trình xây dựng nông thôn mới đã giúp người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi kém hiệu quả sang cây, con có giá trị kinh tế; trong đó, xã tập trung chăn nuôi đại gia súc và hướng đến phát triển rộng mô hình nuôi cá lồng trên lòng hồ thủy điện. Từ đó, tạo chuyển biến trong sản xuất nông nghiệp, giúp người dân tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững. Năm 2020, thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn xã đạt 26,3 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 9,04%.

Đổi thay bộ mặt nông thôn

Sau hơn 8 năm xây dựng nông thôn mới, bộ mặt nông thôn huyện vùng cao biên giới Nậm Nhùn ngày được khởi sắc. Hệ thống cơ sở vật chất được đầu tư xây dựng khang trang, đường giao thông nông thôn bê tông hóa, người dân ngày được tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản.

Ông Đỗ Văn Thắng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Nậm Nhùn cho hay, toàn huyện hiện có 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 3 xã đạt 10 - 14 tiêu chí, 4 xã đạt 5 - 9 tiêu chí, không còn xã nào dưới 5 tiêu chí. Thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 28 triệu đồng, tăng 2,1 lần so với năm 2015; tỷ lệ giảm nghèo giảm từ hơn 40% năm 2015 xuống còn 19,6% năm 2020. Đây là tỷ lệ hộ nghèo giảm khá cao so với mặt bằng chung của các huyện nghèo.

Bên cạnh đó, Nậm Nhùn cũng đã xây dựng vùng cây ăn quả hơn 200 ha; 100 ha lúa chất lượng cao; 63 ha cây mắc-ca. Tập trung phát triển các cây trồng mới như chanh leo, dứa, lê, trám, gỗ tếch, dược liệu; hình thành và phát triển 240 lồng cá trên lòng hồ thủy điện, sản lượng hàng năm đạt trên 150 tấn.

Cơ sở hạ tầng nông thôn cũng được đầu tư nâng cấp, 100% các xã có đường ô tô và được bê tông hóa, nhựa hóa đến trung tâm huyện. Hạ tầng giao thông nông thôn của huyện đang từng bước được hoàn thiện. Các công trình thủy lợi, chợ trung tâm xã, trường học, nhà văn hóa… trên địa bàn được kiên cố hóa, đảm bảo phục vụ cho giao lưu buôn bán, phát triển kinh tế - xã hội.

Có được kết quả trên là nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, nhà nước và UBND tỉnh Lai Châu. Đặc biệt, sự đồng lòng, cố gắng, nỗ lực không ngừng vượt qua gian khó của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Nậm Nhùn trong việc chung tay xây dựng nông thôn mới. Điển hình xã Nậm Hàng - xã phấn đấu về đích nông thôn mới giai đoạn 2020 - 2025 của huyện.

Tới thăm xã Nậm Hàng trong những ngày đầu năm, dọc trên tuyến đường trung tâm xã đâu đâu cũng thấy rợp sắc lá cờ đỏ sao vàng bay phấp phới và hệ thống cơ sở hạ tầng xây dựng khang trang. Người dân ai nấy cũng phấn khởi trước những thay đổi rõ nét của quê hương, đặc biệt náo nức hy vọng một năm mới phát triển, mùa màng bội thu.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Giáp, Bí thư Đảng ủy xã Nậm Hàng phấn khởi cho biết, vượt qua khó khăn, lãnh đạo và cán bộ xã Nậm Hàng đã không quản ngại nắng mưa xuống cơ sở, tổ chức giao ban hàng tuần, hàng tháng tại các thôn, bản để nắm bắt nguyện vọng, thắc mắc của người dân và kịp thời giải quyết những khúc mắc. Mưa dầm thấm lâu, dần dần bà con hiểu và hưởng ứng tham gia phong trào xây dựng nông thôn mới.

Sau thời gian triển khai thực hiện, xã Nậm Hàng đạt 14/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Đời sống của người dân được cải thiện rõ rệt, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 15 triệu đồng/người (2015) lên 28 triệu đồng/người (2020). Tỷ lệ hộ nghèo của giảm từ 32,5% (2015) xuống còn 11,3% (2020).

Trong phát triển kinh tế, xã có 2 hợp tác xã nông nghiệp được thành lập và hoạt động có hiệu quả. Thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, xã đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng trồng cam tại bản Phiêng Luông I, cánh đồng sản xuất lúa hàng hóa tập trung ở bản Nậm Cầy, phát triển chăn nuôi đại gia súc tập trung theo hướng hàng hóa. Từ đó, tạo thu nhập ổn định cho người dân, cải thiện đời sống.

Điển hình gia đình ông Lò Văn Bóng, bản Nậm Dòn, xã Nậm Hàng từ năm 2017 trồng 80 cây xoài, 150 cây vải và trồng thí điểm bưởi da xanh. Sau hơn 4 năm trồng ông thấy bước đầu mang lại hiệu quả, nhất là cây bưởi da xanh năm vừa rồi cho quả to, thơm ngọt và không dính cùi. Ngoài việc trồng trọt gia đình ông kết hợp thêm chăn nuôi gần 10 bò.

Ông Bóng chia sẻ, năm 2020, kết hợp từ trồng cây ăn quả và chăn nuôi gia đình ông thu về được 150 triệu đồng, góp phần cải thiện đời sống cho gia đình. Năm nay, ông hy vọng thời tiết thuận lợi để xoài và vải đậu sai quả, một mùa bội thu.

Ông Đinh Văn Xanh, Chủ tịch UBND xã Nậm Hàng cho biết, xây dựng nông thôn mới có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, thời gian tới xã tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả của các hình thức tổ chức sản xuất, tổ chức thực hiện hiệu quả các đề án phát triển kinh tế tập thể, kinh tế trang trại; tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích thành lập mới hợp tác xã, các tổ đội sản xuất trong các lĩnh vực thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi. Phát triển chi hội nghề nghiệp chăn nuôi trâu, bò vỗ béo bản Nậm Dòn.

Dù còn nhiều khó khăn nhưng huyện Nậm Nhùn đang nỗ lực, quyết tâm thực hiện thắng lợi Chương trình xây dựng nông thôn mới. Mục tiêu trong nhiệm kỳ 2020 - 2025, huyện phấn đấu không còn xã dưới 15 tiêu chí và thêm 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Nậm Nhùn tiếp tục đầu tư, ưu tiên nguồn lực cho những xã gần đạt chuẩn. Đồng thời, Nậm Nhùn duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí đối với xã đã đạt chuẩn; đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới”.