Nuôi tôm thâm canh ở huyện Tân Phú Đông (Tiền Giang).
Từ đầu năm đến nay, các huyện, thị đầu nguồn gồm Cai Lậy, Cái Bè, Tân Phước, thị xã Cai Lậy đã đưa trên 3.200 ha mặt nước vào nuôi thủy sản nước ngọt với các đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao như cá tra, trê lai, rô đồng, cá lóc, cá mè, cá chép, cá sặc rằn,…
Trong số đó, nhiều nhất là huyện Cái Bè với khoảng 1.680 ha mặt nước nuôi thủy sản nước ngọt. Ngoài ra, còn có hàng trăm lồng bè nuôi thủy sản nước ngọt trên sông Tiền, tập trung tại huyện Cai Lậy, chủ yếu nuôi cá điêu hồng và cá trê lai, cá tra.
Nhằm nâng cao hiệu quả nuôi thủy sản nước ngọt, tạo công ăn việc làm và thu nhập cao cho nông dân vừa đổi mới diện mạo nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới thành công, ngành nông nghiệp phối hợp cùng các địa phương chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng thủy sản, kỹ thuật ương dưỡng cá giống, nhân rộng những mô hình nuôi hiệu quả kinh tế cao.
Đồng thời, kiện toàn kênh mương thủy lợi kết hợp phát triển giao thông nông thôn, tạo thuận lợi cho giao thương, phát triển kinh tế - xã hội và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Điều này giúp nghề nuôi thủy sản nước ngọt ở các huyện, thị vùng kiểm soát lũ đầu nguồn sông Tiền phát triển một cách bền vững và hiệu quả.
Đặc biệt, trong xu thế phát triển hiện nay cũng như nhằm phát huy tiềm năng nghề nuôi thủy sản nước ngọt đầu nguồn sông Tiền một cách bền vững, địa phương đang hình thành những vùng chuyên sản xuất và cung ứng con giống đáp ứng hậu cần vùng nuôi cho các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và vùng Đông Nam bộ như vùng sản xuất cá giống ở Tân Hội (thị xã Cai Lậy), vùng sản xuất theo mô hình cá + lúa ở xã Hậu Mỹ Bắc A (huyện Cái Bè), vùng chuyên sản xuất cá cảnh ở Mỹ Hội (Cái Bè) và các xã Mỹ Thành Nam, Mỹ Thành Bắc (huyện Cai Lậy)…
Gần đây, nông dân các địa phương trên còn đưa thêm nhiều đối tượng thủy sản nước ngọt có giá trị kinh tế cao vào nuôi, tạo ra những mô hình sản xuất mới và hiệu quả như nuôi ếch đồng, nuôi lươn, nuôi rắn ri voi,… thiết thực giúp nhiều nông hộ vượt qua khó khăn, thách thức, tạo dựng cơ nghiệp bền vững.
Nhiều điển hình nông dân chuyển đổi sản xuất sang nuôi thủy sản nước ngọt tạo dựng cơ nghiệp, trở thành tỷ phú nông thôn như nông dân Nguyễn Văn Trước, cư ngụ tại xã Hậu Mỹ Bắc A, huyện Cái Bè đã mở rộng diện tích gần 30 ha mặt nước chuyên sản xuất và cung ứng các loại giống thủy sản nước ngọt như cá tra, cá mè, cá chép, các loại cá cảnh… Trung bình, mỗi năm ông cung ứng cho thị trường từ 25 đến 30 tấn cá giống các loại, thu lãi hàng tỷ đồng.
Theo gương ông Trước, tại xã Hậu Mỹ Bắc A, nông dân đã mở rộng diện tích mặt nước ương dưỡng, sản xuất cá giống lên hàng trăm ha, trở thành vùng sản xuất cá giống nước ngọt lớn nhất tỉnh Tiền Giang hiện nay.
Nông dân Trần Thanh Long, cư ngụ tại ấp 6, xã Mỹ Thành Nam, huyện Cai Lậy, chỉ có khoảng 500 m2 đất thổ cư. Sau nhiều trăn trở, suy tính, tìm hiểu những mô hình mới, cách làm hay trong nông dân, ông Trần Thanh Long quyết định đầu tư nuôi rắn ri voi sinh sản, cung ứng con giống cho bà con có nhu cầu.
Cụ thể, ông xây 3 hồ nuôi, mỗi hồ dài khoảng 2 m và rộng 1 m, diện tích 2 m2/hồ. Trong hệ thống hồ, ông thả nuôi được chừng 300 con rắn ri voi bố mẹ.
Mỗi năm, gia đình ông Trần Thanh Long cung ứng hàng ngàn con giống cho nhu cầu nuôi rắn ri voi trong nhân dân, thu hàng trăm triệu đồng trong đó lãi ròng trên 70% tổng thu. Ông Trần Thanh Long vui mừng cho biết, mô hình nuôi rắn ri voi thích hợp với điều kiện sản xuất đất hẹp, người đông như hộ của ông, dễ làm, dễ thực hiện vừa mang lại lợi nhuận lớn.
Nhìn chung, nuôi thủy sản nước ngọt tại các huyện, thị đầu nguồn sông Tiền mang lại lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với trồng lúa năng suất cao độc canh, phù hợp với những địa bàn đất hẹp, người đông. Điều này vừa giúp tháo gỡ những khó khăn trong phát triển kinh tế gia đình cho các hộ nông dân vừa thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai địa bàn ngập lũ đầu nguồn sông Tiền.
Theo đánh giá của ngành nông nghiệp tỉnh, chuyển đổi sản xuất những địa bàn khó khăn vùng kiểm soát lũ đầu nguồn sông Tiền từ độc canh cây lúa sang đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, vật nuôi hoặc nuôi thủy sản nước ngọt là hướng đi đúng, được khuyến khích. Từ đó, tạo nguồn nông sản hàng hóa có giá trị đáp ứng nhu cầu thị trường; thúc đẩy tiến trình đổi mới nông nghiệp - nông thôn và xây dựng nông thôn mới.
Trước mắt, nghề nuôi thủy sản nước ngọt phát triển đã đóng góp đáng kể giúp giảm nghèo nông thôn, người dân tạo dựng cơ nghiệp vững chắc, là tiền đề để các huyện, thị trong vùng hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới.