Một binh sĩ Ukraine đang sử dụng UAV trên chiến trường ở miền Đông nước này. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine/X
Theo báo online độc lập Euromaidan Press (EP) ở Ukraine, trong cuộc xung đột Nga - Ukraine, mạng vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk đã trở thành một yếu tố công nghệ then chốt, quyết định sự sống còn của lực lượng Ukraine trên chiến trường. Nhưng liệu Ukraine có thực sự sụp đổ nếu mất đi nguồn kết nối internet vệ tinh này?
Kể từ khi xung đột với Nga nổ ra vào năm 2022, Starlink đã cung cấp khoảng 42.000 thiết bị đầu cuối, với 100.000 thiết bị khác được tài trợ bởi các tình nguyện viên và doanh nghiệp. Mạng vệ tinh này mang lại những lợi thế lớn cho Ukraine:
Thứ nhất, kết nối tốc độ cao: Với độ trễ chỉ 20 mili giây, Starlink vượt trội so với các hệ thống vệ tinh truyền thống, kết nối 150.000 người dân và lực lượng quân sự ngay cả ở các khu vực bị tàn phá.
Thứ hai, cuộc chiến thiết bị bay không người lái: Starlink là xương sống của hoạt động thiết bị bay không người lái, cho phép truyền dữ liệu thời gian thực, giúp Ukraine giám sát, xác định mục tiêu và dẫn đường cho hỏa lực pháo binh.
Thứ ba, chỉ huy chiến trường: Theo chuyên gia công nghệ quốc phòng của Ukraine Lyuba Shipovich, Starlink cho phép toàn bộ hệ thống chỉ huy quan sát những diễn biến ở tuyến đầu, tạo khả năng phối hợp, hiệp đồng theo thời gian thực.
Nguy cơ và thách thức
Nhưng sự phụ thuộc của Ukraine vào Starlink không phải không có rủi ro. Những diễn biến gần đây đã làm dấy lên lo ngại về tính ổn định của dịch vụ: Tỷ phú Musk đã từng gây tranh cãi khi được cho là vô hiệu hóa Starlink để ngăn chặn một cuộc tấn công của Ukraine vào tàu chiến Nga năm 2022. Ngoài ra, sự hỗ trợ của Mỹ cho Ukraine có dấu hiệu dao động, từ việc ngừng chia sẻ thông tin tình báo đến cắt giảm viện trợ.
Melinda Haring, thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, cảnh báo: "Việc mất Starlink sẽ thay đổi cuộc chơi". Chuyên gia Lyuba Shipovich thì nhấn mạnh rằng việc mất kết nối sẽ khiến quân đội Ukraine "bị mù", dẫn đến nhiều cuộc tấn công trệch mục tiêu hơn.
Mặc dù vậy, Ukraine không hẳn là hoàn toàn bất lực nếu mất Starlink: Lực lượng Ukraine đã sử dụng các giải pháp thay thế như cầu Wi-Fi, mạng LTE và thậm chí là vệ tinh ICEYE do cộng đồng dân sự tài trợ. Một đại diện quân đội Ukraine tiết lộ rằng họ đã hoạt động ở tỉnh Kursk của Nga trong gần một năm mà không cần Starlink.
Bên cạnh đó, châu Âu đang tích cực tìm kiếm các giải pháp thay thế, với các công ty như Eutelsat/OneWeb đang phát triển các mạng vệ tinh riêng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng sẽ rất khó để bắt kịp năng lực của Starlink trong thời gian ngắn.
Tóm lại, EP cho rằng dù Starlink là một ưu thế chiến lược quan trọng, Ukraine đã chứng minh khả năng thích ứng và sáng tạo của mình. Việc mất Starlink sẽ gây ra những thách thức lớn, nhưng không đồng nghĩa với việc tiền tuyến hoàn toàn sụp đổ.