Hội đồng Xét xử bắt đầu phần luận tội các bị cáo.
Cụ thể, Viện Kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh đề nghị Hội đồng Xét xử tuyên phạt bị cáo Đặng Việt Hà mức án 20 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. Trần Kỳ Hình bị đề nghị 18-19 năm tù về tội “Nhận hối lộ”, 5-6 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; tổng hợp hình phạt bị cáo phải chấp hành là 23-25 năm tù.
Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng Xét xử tuyên phạt bị cáo Đỗ Trung Học (cựu Trưởng phòng Tàu sông Cục Đăng kiểm Việt Nam, đã bỏ trốn) mức án 20 năm tù; Trần Anh Quân (cựu quyền Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam) 17-18 năm tù về tội “Nhận hối lộ”. Bị cáo Nguyễn Vũ Hải (cựu Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam) bị đề nghị 4-5 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Bị cáo Trần Lập Nghĩa (cựu Giám đốc các Trung tâm Đăng kiểm 62-03D - Long An; 71-02D - Bến Tre; 83-02D - Sóc Trăng) bị đề nghị 12-13 năm tù về tội “Nhận hối lộ”, 12-13 năm tù về tội “Giả mạo trong công tác”, 4-5 năm tù về tội “Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác”. Tổng hợp hình phạt, bị cáo Nghĩa bị đề nghị phải chấp hành là 28-30 năm tù.
Các bị cáo còn lại bị Viện Kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh đề nghị mức án từ 1 năm tù treo đến 20 năm tù giam.
Theo cáo trạng, xuất phát từ quá trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, tổ công tác của Phòng Cảnh sát Giao thông, Công an TP Hồ Chí Minh phát hiện hai xe ô tô 50H-100.20 và 51D-325.89 có dấu hiệu cơi nới thành thùng so với quy chuẩn nên tiến hành dừng phương tiện để kiểm tra theo quy định. Kết quả kiểm tra xác định số đo kích thước thành, thùng xe trùng khớp với số đo kích thước trong giấy chứng nhận kiểm định. Tuy nhiên, lại sai lệch so với số đo theo thông số kỹ thuật của xe trên cơ sở dữ liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam nên chuyển cơ quan điều tra để tiến hành xác minh, làm rõ.
Từ dấu hiệu tội phạm này, Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an TP Hồ Chí Minh đã tiến hành điều tra, xác định hành vi phạm tội có tổ chức xuyên suốt từ Cục Đăng kiểm Việt Nam đến các trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới, chi cục đăng kiểm phương tiện thủy nội địa tại TP Hồ Chí Minh và các địa phương trên cả nước. Qua quá trình điều tra, cơ quan tố tụng đã khởi tố 254 bị can về 11 tội danh.
Theo đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh, đây là vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế có quy mô đặc biệt lớn và gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực quản lý Nhà nước đối với hoạt động đăng kiểm phương tiện xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa. Các bị cáo trong vụ án đều có chuyên môn, nghiệp vụ, nhưng chỉ vì động cơ tư lợi cá nhân, nhận thức chưa đầy đủ, đã thực hiện hành vi phạm tội xuyên suốt từ Cục trưởng, đến trưởng phòng và nhân viên. Trong đó có bị cáo được hưởng lợi không nhiều nhưng hành vi ảnh hưởng đến tính mạng người dân, môi trường sống, niềm tin của nhân dân, nên cần có hình phạt nghiêm khắc để răn đe.
Trong đó, Viện Kiểm sát xác định trong thời gian giữ chức Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, bị cáo Đặng Việt Hà đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra giám sát để các phòng trực thuộc Cục Đăng kiểm, trung tâm đăng kiểm, chi cục đăng kiểm trên cả nước xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong thời gian dài. Khi phát hiện, bị cáo Hà không chấn chỉnh, xử lý mà “vì vụ lợi cá nhân” tiếp tục đưa ra các chủ trương, chỉ đạo cán bộ Phòng Kiểm định xe cơ giới, các trung tâm đăng kiểm nhận hối lộ. Số tiền này được chia mức hưởng lợi theo nguyên tắc phải đảm bảo lợi ích của bị cáo Hà là cao nhất. Viện Kiểm sát xác định Đặng Việt Hà phải chịu trách nhiệm hình sự về tổng số tiền nhận hối lộ hơn 40 tỷ đồng, hưởng lợi gần 8,8 tỷ đồng và 13.000 USD.
Các bị cáo tại phiên toà.
Đối với bị cáo Trần Kỳ Hình (cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, người tiền nhiệm của Đặng Việt Hà), Viện Kiểm sát xác định bị cáo vì động cơ vụ lợi cá nhân đã nhận tiền hối lộ tổng cộng hơn 6,5 tỷ đồng và 23.000 USD của doanh nghiệp, các đơn vị đăng kiểm để bỏ qua sai phạm trong việc cấp phép đủ điều kiện hoạt động trung tâm đăng kiểm, sai phạm trong quá trình kiểm định phương tiện. Ngoài ra, Hình còn lợi dụng chức vụ quyền hạn vị trí công tác làm trái quy định, duyệt cấp đủ năng lực cho các cơ sở không đủ điều kiện, tạo điều kiện cho cơ sở đóng tàu hoạt động trái pháp luật, làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các chi cục đăng kiểm và Cục đăng kiểm Việt Nam.
Về hình phạt, Viện Kiểm sát nhân dân TP Hồ Chí Minh cho rằng cần có sự phân hóa trách nhiệm xử lý nghiêm đối với người đứng đầu, xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo có vai trò đồng phạm, thực hiện theo chỉ đạo. Ngoài ra, Viện Kiểm sát cũng ghi nhận, tất cả bị cáo trong vụ án đều có nhiều tình tiết giảm nhẹ như nhân thân tốt, lần đầu phạm tội, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Các bị cáo Đặng Việt Hà, Trần Kỳ Hình, Nguyễn Vũ Hải (cựu Cục phó Cục Đăng kiểm Việt Nam)... có nhiều thành tích trong công tác, đã khắc phục hậu quả nên đề nghị Hội đồng Xét xử ghi nhận, xem xét giảm một phần hình phạt cho các bị cáo.