Đây là vụ việc mà cử tri huyện Lạc Dương đã kiến nghị tới ông Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Nội chính Trung ương và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng trong cuộc tiếp xúc cử tri, ngày 1/7 vừa qua.
Theo văn bản số 1838/CAT-PA03-Đ2, ngày 8/7 về việc định hướng báo chí trong đăng tải tin, bài phản ánh vụ việc liên quan đến “tín dụng đen” tại địa phương, Công an tỉnh Lâm Đồng khẳng định không có căn cứ để xử lý hình sự việc cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự của vụ việc trên.
Trước đó, vào tháng 1/2013, vợ chồng bà Kơ Să K’Them (sinh năm 1967, ở xã Lát, huyện Lạc Dương) có vay bà Nguyễn Thị Lệ Hồng (sinh năm 1967 ở Phường 2, thành phố Đà Lạt) 100 triệu đồng. Đến tháng 2/2013, bà K’Them tiếp tục vay bà Hồng 170 triệu đồng. Theo bà K’Them, trong tổng số tiền 270 triệu đồng, bà chỉ thực nhận 179 triệu đồng, còn 91 triệu đồng trừ luôn vào tiền lãi trong 6 tháng.
Đến tháng 2/2016, hai bên chốt nợ tiền gốc và lãi là 375 triệu đồng. Do bà K’Them không có tiền trả, nên 2 bên thống nhất lập hợp đồng chuyển nhượng 2 lô đất (tổng diện tích 2.100 m2) đang trồng cây ngắn ngày và cà phê của gia đình bà K’Them cho bà Hồng với giá 500 triệu đồng. Hợp đồng viết tay có chữ ký của chồng và 3 người con bà K’Them. Sau khi trừ khoản nợ 375 triệu đồng, bà Hồng đưa cho bà K’Them 125 triệu đồng cho đủ 500 triệu đồng, bằng 100% giá trị 2 lô đất thời điểm đó. Do vướng quy định chính sách của tỉnh về hạn điền đất với đồng bào dân tộc (Quyết định 08/2015/QĐ-UBND ngày 30/1/2015 UBND tỉnh Lâm Đồng: khi người dân tộc thiểu số chuyển nhượng nhà ở, đất ở thì phải có nhà ở, đất ở khác và phải được UBND xã xác nhận) nên 2 bên chưa làm thủ tục sang tên quyền sử dụng đất.
Đến tháng 7/2019, bà K’Them có đơn gửi Công an huyện Lạc Dương, tố cáo bà Hồng chiếm đoạt tài sản. Qua xác minh, Công an huyện xác định đơn tố cáo không có căn cứ, việc vay mượn giữa 2 bên là giao dịch dân sự, đề nghị đương sự gửi đơn đến Tòa án để được giải quyết. Sau đó gia đình bà K’Them đã rút đơn, nên Tòa án nhân dân huyện không xem xét giải quyết.
Đến tháng 12/2020, bà Nguyễn Thị Lệ Hồng thấy chính sách của UBND tỉnh đã cho phép mua bán đất của các hộ người dân tộc nên làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân huyện Lạc Dương, yêu cầu bà K’Them làm thủ tục sang tên lô đất đã mua bán trước đó. Tòa án xác định hợp đồng mua bán trên vô hiệu, do vi phạm điều cấm của Luật (đất chuyển nhượng đang bị thế chấp tại ngân hàng). Hai bên đều có lỗi như nhau nên mỗi bên chịu một nửa giá trị tài sản. Tài sản thẩm định tại thời điểm Tòa án giải quyết 2 lô đất trên là 7,704 tỷ đồng. Do bà Hồng đã thanh toán 100% giá trị tài sản thời điểm mua bán, nên để giữ lại 2 lô đất trên, gia đình bà K’Them phải trả cho bà Hồng 3,602 tỷ đồng và 500 triệu đã nhận trước đó.
Theo kết luận của Công an tỉnh Lâm Đồng, việc gia đình bà K’Them phải thanh toán số tiền 4,102 tỷ đồng trên để được toàn quyền sử dụng 2 lô đất đang tranh chấp là tiền trượt giá đất, chứ không phải tiền lãi do vay mượn số tiền 270 triệu đồng. Việc bà K’Them tố cáo bà Hồng chiếm đoạt 300 triệu đồng, nhưng sau đó đã chủ động rút đơn nên việc tố cáo đã kết thúc.
Công an tỉnh Lâm Đồng xác minh, từ năm 2013- 2024, chưa có đơn thư nào của bà K’Them cũng như những người vay nợ bà Hồng tố cáo bà Hồng cho vay nặng lãi. Qua kiểm tra, xác minh, Công an tỉnh nhận thấy không có căn cứ để xử lý hình sự việc cho vay nặng lãi trong vụ việc này.
Hiện bà Nguyễn Thị Lệ Hồng và bà Kơ Să K’Them đều có đơn kháng án bản án của Tòa án nhân dân huyện Lạc Dương. Bà Hồng yêu cầu tiếp tục thực hiện giao dịch dân sự, còn bà K’Them đề nghị hủy bản án. Tòa án nhân dân tỉnh Lâm Đồng đang xem xét giải quyết vụ án theo trình tự phúc thẩm.