Quan chức Hamas, ông Osama Hamdan phát biểu tại một cuộc họp báo ở Beirut, Liban, ngày 12/11. Ảnh: Reuters
Dưới đây là những đề xuất khác nhau của Ai Cập.
Từ bỏ quyền lực
Hai nguồn tin an ninh Ai Cập cho biết Cairo đang đề xuất Hamas và PIJ từ bỏ quyền lực ở Dải Gaza để đổi lấy lệnh ngừng bắn vĩnh viễn.
Tuy nhiên, nguồn tin cho biết giới chức Hamas và PIJ đã bác bỏ đề xuất này. Các quan chức của hai bên cũng công khai phủ nhận đề xuất trên.
Lãnh đạo của hai bên đã nhiều lần khẳng định tương lai hậu xung đột ở Gaza phải do chính người Palestine quyết định, chứ không phải theo mệnh lệnh của nước ngoài.
Về phần mình, Israel đã yêu cầu tiêu diệt Hamas và PIJ. Trong đó, các trợ lý của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng điều này đòi hỏi phải phá huỷ mọi khả năng quản lý và quân sự của tổ chức này.
Hiện chưa rõ liệu đề xuất xoá bỏ quyền lực của Hamas có đáp ứng được những đề xuất đó hay không.
Lệnh ngừng bắn nhiều giai đoạn
Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry. Ảnh: AFP
Hai nguồn tin an ninh Ai Cập cũng cho biết Cairo đang đề xuất một lệnh ngừng bắn nhiều giai đoạn. Trong đó, lệnh ngừng bắn tạm thời ban đầu kéo dài trong khoảng thời gian 1 hoặc 2 tuần.
Lệnh ngừng bắn tạm thời này có thể được gia hạn.
Giới chức Palestine cho biết đây là lệnh ngừng bắn 3 giai đoạn. Trong thời gian ngừng bắn nhân đạo kéo dài 10 ngày đầu tiên, Hamas sẽ trả tự do cho tất cả phụ nữ, trẻ em và người già bị bắt giam.
Đổi lại, Israel sẽ trả tự do cho một số lượng tù nhân Palestine đã thỏa thuận, chấm dứt mọi cuộc giao tranh, di dời xe tăng ra bên ngoài lãnh thổ đông dân cư, cho phép cung cấp viện trợ y tế, thực phẩm, nhiên liệu và khí đốt nấu ăn.
Thoả thuận cũng cho phép người dân quay trở lại phía Bắc Gaza.
Ở giai đoạn thứ hai, Hamas sẽ phóng thích tất cả nữ binh sĩ Israel. Đổi lại, Israel sẽ thả một nhóm người Palestine khác đang bị bắt giam.
Hai bên cũng sẽ bàn giao các thi thể con tin vốn bị bắt giữ từ ngày 7/10.
Giai đoạn ngừng bắn thứ 3 có thể kéo dài một tháng và chờ đàm phán. Hamas sẽ trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ để đổi lấy số lượng tù nhân Palestine đã thỏa thuận.
Israel sẽ rút xe tăng khỏi Gaza và cả hai bên sẽ dừng mọi hoạt động thù địch.
Hamas từ chối ngừng bắn tạm thời
Binh sĩ Israel tiến hành chiến dịch quân sự tại Dải Gaza ngày 25/12/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Các nguồn tin Ai Cập cho biết cả Hamas và PIJ đang tổ chức các cuộc đàm phán riêng với các nhà hòa giải Ai Cập ở Cairo. Song họ sẽ không ngừng giao tranh trừ khi Israel chấm dứt các hành động thù địch.
Trong cuộc họp báo ở Liban, khi được hỏi về các sáng kiến được đưa ra cho lệnh ngừng bắn, ông Osama Hamdan, quan chức cấp cao của Hamas, nói với các phóng viên: “Có rất nhiều đề xuất đang được trình bày và chúng tôi đang giải quyết những ý tưởng đó trên cơ sở rằng chúng tôi muốn chấm dứt toàn diện hành động thù địch chứ không phải ngừng bắn tạm thời. Chúng tôi luôn hoan nghênh những ý tưởng có thể dẫn đến lệnh ngừng bắn hoàn toàn”.
Hamas và PIJ cũng khẳng định thỏa thuận trao đổi tù nhân sẽ dẫn đến việc trả tự do cho tất cả người Palestine trong các nhà tù của Israel. Một quan chức cấp cao của nhóm PIJ nhấn mạnh bất kỳ cuộc trao đổi tù nhân nào cũng phải dựa trên nguyên tắc “Tất cả vì tất cả”. nghĩa là thả tất cả tù nhân Palestine ở Israel để đổi lấy tự do cho tất cả con tin bị Hamas và PIJ giam ở Gaza.
Trong khi đó, Israel đã để ngỏ khả năng thực hiện một lệnh ngừng bắn tạm thời, nhưng đã bác bỏ yêu cầu của phong trào Hồi giao Palestine về việc chấm dứt chiến tranh và rút lực lượng khỏi Gaza.
Giai đoạn cuối cùng
Một nguồn tin Ai Cập cho biết ý tưởng về một chính quyền Gaza thời hậu chiến đã được đề xuất. Giới chức Palestine cho biết vấn đề này không phải là một phần hay một điều kiện của đề xuất ngừng bắn.
Ai Cập cũng đã thúc đẩy các cuộc đàm phán để thành lập một chính phủ kỹ trị nhằm xử lý viện trợ cứu trợ và tái thiết Gaza cũng như tổ chức một cuộc bầu cử lập pháp.
Giai đoạn cuối cùng của đề xuất sẽ chứng kiến việc Israel rút quân khỏi Gaza và cho phép người dân sơ tán trở lại quê hương.
Trở ngại của đề xuất hoà bình
Cựu phóng viên kênh NBC News, ông Martin Fletcher nhận định kế hoạch hòa bình của Ai Cập là đề xuất toàn diện đầu tiên trong nỗ lực chấm dứt xung đột Israel – Hamas. Ông Fletcher mô tả kế hoạch này giống như “tia sáng” trong cuộc khủng hoảng khu vực.
Theo ông Fletcher, kế hoạch hòa bình này là cơ hội tốt nhất để mở cánh cửa đối thoại giữa hai bên, nhằm chấm dứt cuộc xung đột đang gây thảm họa nhân đạo ở Gaza.
Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất với kế hoạch hòa bình này lại đến từ chính Israel và Hamas.
Trong đó, Thủ tướng Israel Netanyahu dường như rất lạnh nhạt với sáng kiến này. Ông không bình luận trực tiếp về các bước trong kế hoạch, song nói rằng sẽ quyết tâm thúc đẩy cuộc chiến của Israel ở Gaza.
“Chúng ta sẽ mở rộng cuộc chiến trong những ngày tới và đây sẽ là trận chiến lâu dài. Nó chưa tới gần thời điểm kết thúc”, ông nói.
Giới quan sát cho rằng đề xuất của Ai Cập không đáp ứng được mục tiêu cao nhất mà Israel đề ra là xóa sổ Hamas. Yêu cầu rút toàn bộ quân khỏi Gaza dường như cũng đi ngược lại quyết tâm của Israel là duy trì kiểm soát quân sự hậu xung đột ở dải đất.
Ông Gershon Baskin, người từng thay mặt Israel đàm phán thỏa thuận thả con tin, cũng cho rằng thỏa thuận này “thực sự là chiến thắng đối với Hamas và người Israel rất khó chấp nhận nó”.
Cuộc xung đột kéo dài đã tàn phá phần lớn Gaza. Theo cơ quan y tế ở Gaza do Hamas điều hành, cuộc xung đột còn cướp đi sinh mạng của hơn 21.000 người Palestine và khiến gần như toàn bộ 2,3 triệu người dân của vùng lãnh thổ này phải sơ tán. Các quan chức Liên hợp quốc cảnh báo 1/4 dân số Gaza đang chết đói và số lượng hàng viện trợ ít ỏi được phép vào vùng lãnh thổ Palestine bị bao vây này chỉ như “muối bỏ biển”.
Chính quyền Israel cho biết, hơn 200 xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo hôm qua đã được phép vào dải Gaza, trong đó gần 1/3 là qua cửa khẩu Kerem Shalom. Được phép mở cửa từ hôm 17/12, cửa khẩu này đã giúp tăng gấp đôi lượng thực phẩm và thuốc men đến dải Gaza.