Lo ngại về xung đột lợi ích khi tỷ phú Elon Musk tham gia chính quyền của ông Trump

Các chuyên gia đặc biệt quan ngại về vai trò của các doanh nhân Musk và Ramaswamy khi những người này được mô tả là "nằm ngoài chính phủ". Họ lo ngại về việc hai nhân vật này có thể không phải tuân theo các quy định công bố tài chính thông thường, mặc dù công việc của họ có thể tác động lớn đến chính phủ liên bang.

Trước đó, khi nói về các doanh nhân Musk và Ramaswamy, ôngTrump cho biết: "Hai người Mỹ tuyệt vời này sẽ mở đường cho chính quyền của tôi phá bỏ bộ máy quan liêu của chính phủ, cắt giảm các quy định dư thừa, cắt giảm chi tiêu lãng phí và tái cấu trúc các cơ quan liên bang".

Với tư cách là cố vấn bên ngoài chính phủ, tỷ phú Musk (chủ sở hữu Tesla, X và SpaceX) cùng doanh nhân Ramaswamy (người sáng lập công ty công nghệ sinh học Roivant Sciences) có thể không phải tuân theo các yêu cầu của liên bang mà theo đó bắt buộc các quan chức phải tiết lộ lợi ích tài chính cho Cơ quan Đạo đức chính phủ.

Hiện nay, theo Đạo luật Ủy ban cố vấn liên bang của Mỹ, một số vị trí cố vấn bên ngoài chính phủ vẫn phải tiết lộ lợi ích cá nhân, kể cả khi những người này được phân loại là "nhân viên chính phủ đặc biệt". Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết do chưa có nhiều thông tin về Bộ Hiệu quả Chính phủ do tỷ phủ Musk lãnh đạo nên không xác định được rõ liệu những người này có phải tuân thủ theo đạo luật trên hay không.

Trước đó, sau khi được bổ nhiệm làm người lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ, ông Musk đã đăng bài viết trên mạng xã hội X, trong đó cam kết sẽ minh bạch: "Mọi hành động của Bộ Hiệu quả Chính phủ sẽ được đăng trực tuyến để đảm bảo tính minh bạch tối đa".

Người phát ngôn nhóm chuyển giao quyền lực của ông Trump, ông Brian Hughes cho biết: "Nhóm chuyển giao sẽ đảm bảo Bộ Hiệu quả Chính phủ và những người liên quan tuân thủ mọi hướng dẫn pháp lý liên quan đến xung đột lợi ích".

Ông Kedric Payne, Giám đốc cấp cao về đạo đức tại Trung tâm Pháp lý chiến dịch, cảnh báo rằng nếu hai ông Musk và Ramaswamy không có nghĩa vụ công khai tài chính sẽ là điều đáng báo động. Hai người này được giao chức năng có thể cắt giảm các quy định và chi tiêu của chính phủ. Điều này có thể tác động trực tiếp đến lợi ích kinh doanh của họ mà công chúng không được biết. Ông Payne cho rằng những vấn đề trên nếu có sẽ đồng nghĩa với việc các doanh nhân này có thể có được nhiều hợp đồng hơn từ chính phủ cho doanh nghiệp của mình. Ông bình luận: "Nếu loại bỏ một số nhiệm vụ nhất định khỏi các cơ quan chính phủ, thì những nhiệm vụ đó có thể chuyển sang các hợp đồng tư vấn cho chính phủ".

Ông Payne nhấn mạnh yếu tố bất thường về vai trò cố vấn của doanh nhân Musk và Ramaswamy: "Việc các chuyên gia bên ngoài đưa ra lời khuyên cho chính phủ là điều bình thường... có thể chỉ là một cuộc họp, hoặc một điều gì đó kéo dài trong một khoảng thời gian… nhưng để những doanh nhân bên ngoài có lợi ích kinh doanh, có thể thay đổi cách họ được quản lý và có nhiều quyền lực như vậy, thì điều đó không bình thường".

Ông cũng kêu gọi minh bạch hóa về những nhân sự sẽ làm việc với tỷ phú Musk và doanh nhân Ramaswamy trong Bộ Hiệu quả Chính phủ, đồng thời cho rằng lợi ích của họ cũng cần được công khai.

Ông Noah Bookbinder, Chủ tịch tổ chức "Citizens for Responsible Ethics" tại Washington đồng quan điểm với những lo ngại của ông Payne về khả năng xung đột lợi ích liên quan đến lợi ích kinh doanh của hai doanh nhân Musk và Ramaswamy. Ông nhấn mạnh rằng cần có thêm thông tin chi tiết để xác định xem có bất kỳ hành vi vi phạm luật đạo đức liên bang nào hay không.

Ông Bookbinder nói: "Chúng ta vẫn chưa biết đầy đủ về cách thức các vị trí này sẽ hoạt động để biết liệu có thực sự xảy ra xung đột lợi ích hay không và những xung đột đó sẽ là gì". Ông cũng cảnh báo: "Nếu ông Musk và Ramaswamy ở những vị trí mà họ có thể tác động đến các quyết định của chính phủ và nếu một số quyết định đó có thể tác động đến doanh nghiệp của họ, thì có thể có nguy cơ xảy ra xung đột lợi ích bất hợp pháp".

Ông lo ngại những người khác trong chính phủ có thể cảm thấy bị “ép buộc” phải nhìn nhận theo hướng có lợi cho ông Musk vì nhân vật này có ảnh hưởng đáng kể đến ông Trump.