Theo tờ Kyiv Post (Ukraine) ngày 11/8, trong những ngày gần đây, Ukraine đã tạo nên một cú sốc lớn khi phát động cuộc tấn công xuyên biên giới vào khu vực Kursk của Nga, làm dấy lên nhiều câu hỏi về mục tiêu và chiến lược của họ. Cuộc tấn công này không chỉ gây bất ngờ cho Nga mà còn cho các nhà quan sát phương Tây. Vậy điều gì đã khiến cuộc tấn công này trở nên khác biệt và nó có ý nghĩa gì đối với cuộc chiến hiện tại?
Điểm mới chiến thuật
Mặc dù chúng ta chỉ có thể thấy một phần nhỏ những gì đang diễn ra ở Kursk, nhưng có một số khía cạnh từ hoạt động tác chiến mới này của Ukraine là rõ ràng.
Thứ nhất, đây là chiến dịch đa lữ đoàn. Cuộc tấn công vào Kursk khác biệt so với các cuộc đột kích trước đó của Ukraine, chẳng hạn như những cuộc tấn công vào tháng 5/2023 và tháng 3/2024. Một điểm nổi bật là việc triển khai các lữ đoàn có kinh nghiệm chiến đấu.
Theo thông tin hiện có, ít nhất hai lữ đoàn đã tham gia vào chiến dịch này: Lữ đoàn cơ giới 22 và Lữ đoàn tấn công đường không 82. Cả hai lữ đoàn này đều là những đơn vị tinh nhuệ, cho thấy rằng Ukraine đã sử dụng lực lượng có kinh nghiệm thay vì những đơn vị mới hoặc chưa được kiểm chứng như trong các chiến dịch trước.
Thứ hai, Ukraine đã tấn công bằng lực lượng cơ giới hóa, có tính cơ động cao. Chiến thuật cơ động là một điểm khác biệt quan trọng trong cuộc tấn công này. Ukraine đã sử dụng lực lượng cơ giới hóa, có khả năng di chuyển nhanh chóng và khai thác các khoảng trống trong phòng thủ của Nga. Đây là chiến thuật cần thiết để tạo ra bất ngờ và tăng cường chiều sâu thâm nhập vào lãnh thổ đối phương. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức lớn về hậu cần, vì lực lượng cơ giới hóa yêu cầu cung cấp liên tục về nhiên liệu và đạn dược, đồng thời cũng cần bảo trì định kỳ.
Thứ ba, Ukraine dường như đã triển khai một lượng lớn năng lực phòng không. Ít nhất một máy bay chiến đấu và hai trực thăng của Nga được cho là đã bị phía Ukraine bắn hạ, cho thấy khả năng phòng không của Ukraine đang hoạt động hiệu quả. Điều này cho thấy sự chuẩn bị tốt hơn và có thể là kết quả của sự bất ngờ và sốc gây ra trong hệ thống chỉ huy của Nga.
Thứ tư, các lực lượng Ukraine đã thâm nhập sâu vào lãnh thổ Nga. Quân đội Nga ngày 11/8 dường như thừa nhận rằng Ukraine đã có thể xâm nhập vào lãnh thổ của mình tới 30 km ở nhiều nơi.
Mục tiêu và chiến lược của Ukraine
Mặc dù chưa có thông báo chính thức từ phía Ukraine, có một số mục tiêu chiến lược có thể được dự đoán từ cuộc tấn công này.
Đầu tiên, Ukraine có thể đang tìm cách thu hút lực lượng Nga khỏi các cuộc tấn công khác vào các khu vực khác. Điều này có thể khiến Nga phải điều chỉnh lực lượng của mình, làm giảm áp lực ở các mặt trận khác.
Thứ hai, cuộc tấn công có thể nhằm làm rối loạn kế hoạch của Nga và buộc họ phải điều chỉnh cách bố trí quân đội. Điều này có thể tạo ra cơ hội cho Ukraine khai thác các khoảng trống trong phòng thủ của Nga.
Thứ ba, mục tiêu của Ukraine có thể là nâng cao tinh thần cho người dân trong bối cảnh giao tranh kéo dài. Một cuộc tấn công thành công có thể là cách để khích lệ tinh thần và tạo động lực cho cả quân đội và người dân.
Cuối cùng, cuộc tấn công có thể là một phần của chiến lược dài hạn nhằm chuẩn bị cho các cuộc đàm phán trong tương lai. Việc chiếm giữ lãnh thổ Nga có thể cung cấp cho Ukraine đòn bẩy trong các cuộc đàm phán nếu tình hình yêu cầu phải giải quyết xung đột.
Phản ứng của Nga
Nga đã phản ứng nhanh chóng với cuộc tấn công, nhưng các thông tin hiện có cho thấy họ vẫn đang trong giai đoạn ứng phó với cú sốc này. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng An ninh Quốc gia và mô tả cuộc tấn công là “hành động khiêu khích quy mô lớn”. Trong khi đó, các hoạt động tấn công của Nga ở miền Đông Ukraine vẫn tiếp tục không bị ảnh hưởng đáng kể.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ ngày 11/8 cho biết Điện Kremlin đã hạ thấp quy mô các sự kiện ở vùng Kursk. Theo đó, chính quyền Nga đã khuyến nghị các đại biểu và thượng nghị sĩ nước này không bình luận về các sự kiện ở khu vực Kursk "cho đến khi có một cuộc họp đặc biệt" hoặc thảo luận chúng một cách ngắn gọn nhất có thể và chỉ đề cập đến các tuyên bố chính thức.
Hãng thông tấn TASS cũng ngày đưa tin quân đội Nga ngăn chặn nỗ lực của phía Ukraine đột phá sâu vào khu vực Kursk. Thống đốc vùng Kursk của Nga cho biết các biện pháp đang được tiến hành để ổn định tình hình.
Thách thức với Ukraine
Ukraine đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì động lực của cuộc tấn công. Đảm bảo cung cấp hậu cần, duy trì an ninh hành lang và xử lý các điểm yếu trong chiến dịch là những vấn đề quan trọng. Việc phân bổ nguồn lực giữa chiến dịch ở Kursk và các hoạt động ở miền Đông Ukraine cũng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc.
Ngoài ra, Ukraine cũng cần chú ý đến vấn đề chính trị và chiến lược liên quan đến phản ứng quốc tế, đặc biệt là từ các đồng minh và đối tác như Mỹ. Cuộc tấn công có thể làm gia tăng sự chú ý từ các ứng cử viên tổng thống Mỹ và có thể ảnh hưởng đến các chính sách hỗ trợ Ukraine trong tương lai.