Tân Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine là ai?

Quyết định không gây ngạc nhiên

Trong bài phát biểu đăng trên website của Văn phòng Tổng thống Ukraine vào lúc 18 giờ 38 phút ngày 8/2, theo giờ địa phương, ông Zelensky cho biết đã bổ nhiệm Đại tướng Oleksandr Syrskyi làm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine thay cho tướng Valerii Zaluzhnyi.

Khi công bố quyết định nêu trên, Tổng thống Ukraine gọi tướng Syrskyi là vị chỉ huy chiến trường có nhiều kinh nghiệm nhất, đồng thời nhắc lại những thành tựu đạt được dưới sự lãnh đạo của tướng Syrskyi, bao gồm chiến dịch phòng thủ ở Kiev (vào mùa xuân năm 2022) và chiến dịch phản công giải phóng Kharkiv (vào tháng 9/2023).

Người đứng đầu nhà nước Ukraine cũng xác nhận ông mong chờ sớm nhìn thấy thay đổi trong lực lượng vũ trang Ukraine, bao gồm một hệ thống luân chuyển hiệu quả phải được thiết lập trong quân đội, các vấn đề hậu cần phải được giải quyết, nhất là việc các tướng lĩnh quân đội phải biết rõ về mặt trận mình đảm trách.

Xem phát biểu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về việc cách chức tướng Valerii Zaluzhnyi và bổ nhiệm tướng Syrskyi làm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine. Nguồn: Văn phòng Tổng thống Ukraine.

'Theo tờ The Kyiv Independent ngày 9/2, việc bổ nhiệm tướng Syrskyi làm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine không hoàn toàn gây ngạc nhiên bởi ông được coi là một trong những ứng cử viên hàng đầu thay thế tướng Zaluzhnyi, đặc biệt vì tướng Syrskyi được biết đến là người có quan hệ tốt với Văn phòng Tổng thống.

Trước đó vào hôm 31/1, báo Bưu điện Washington của Mỹ là phương tiện truyền thông chính thức đầu tiên tiết lộ về việc Tổng thống Ukraine sắp thay thế Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang nước này, tướng Zaluzhnyi.

Hai ngày sau, báo trên trích dẫn hai nguồn tin quen thuộc với cuộc thảo luận cho biết chính phủ Ukraine đã thông báo với Nhà Trắng về quyết định của ông Zelensky sa thải Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, tướng Zaluzhnyi.

Trong các kịch bản nhân sự lan truyền trên các nền tảng truyền thông, bao gồm cả mạng xã hội, tướng Syrskyi nổi lên là ứng cử viên thay thế hàng đầu. Sau quyết định của Tổng thống Ukraine hôm 8/2, dự kiến, tân Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, tướng Zaluzhnyi sẽ giới thiệu đội ngũ lãnh đạo mới trong những ngày tới.

Thân thế sự nghiệp của tân Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine

Tướng Syrskyi sinh năm 1965 tại một ngôi làng nhỏ ở vùng Vladimir của Nga. Vào những năm 1980, ông học tại trường chỉ huy vũ khí tổng hợp cấp cao Moskva, sau đó tiếp tục học chuyên ngành quân sự ở Ukraine, tốt nghiệp loại xuất sắc và bắt đầu thăng tiến trong quân đội.

Tính đến năm 2013, năm hòa bình cuối cùng ở Ukraine, ông Syrskyi là thiếu tướng và phó Giám đốc Trung tâm chỉ huy chính của lực lượng vũ trang Ukraine. Tướng Syrskyi chịu trách nhiệm về sự hợp tác quân sự của Ukraine với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), tham gia vào các cuộc đàm phán nhằm đưa quân đội Ukraine đến gần hơn với các tiêu chuẩn của liên minh quân sự này.

Khi Nga tấn công khu vực Donbas ở phía Đông Ukraine vào năm 2014, tướng Syrskyi được bổ nhiệm làm Chỉ huy phó Chiến dịch phòng thủ của Ukraine, 3 năm sau thì nắm quyền chỉ huy.

Trong những năm đầu tiên Nga tấn công chiếm giữ miền Đông Ukraine, tướng Syrskyi đóng vai trò then chốt trong các trận chiến giành các thành phố Debaltseve, Vuhlehirsk và các làng Ridkodub, Lohvinove ở tỉnh Donetsk. Năm 2015, tướng Syrskyi đã điều phối thành công việc rút các binh sĩ Ukraine khỏi Debaltseve, nơi gần như bị bao vây chặt, nhờ đó đã được thưởng Huân chương Bohdan Khmelnytsky, một phần thưởng quân sự của Ukraine.

Vào tháng 8/2019, tướng Syrskyi trở thành người đứng đầu Lực lượng Mặt đất Ukraine và Nhóm Chiến dịch và chiến lược Khortytsia.

Vai trò của tướng Syrskyi trong cuộc chiến tổng lực của Ukraine

Vào mùa xuân năm 2022, sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, tướng Syrskyi chịu trách nhiệm bảo vệ Kiev. Ông đã ra lệnh cho tất cả các trung tâm huấn luyện quân sự thành lập các tiểu đoàn lâm thời đặc biệt và chuyển các khẩu đội pháo thường được sử dụng để huấn luyện tới thủ đô.

Báo Bưu điện Washington cho biết tướng Syrskyi đã chia thành phố và vùng xung quanh thành các khu vực nhỏ và giao cho các tướng lĩnh từ các trung tâm huấn luyện quân sự lãnh đạo từng khu vực, tạo ra một chuỗi mệnh lệnh rõ ràng mà tất cả các đơn vị quân đội và cơ quan an ninh Ukraine sẽ tuân theo. Đặc biệt, các quyết định chiến thuật sẽ được các sĩ quan ở thực địa đưa ra ngay lập tức mà không cần phải tham khảo ý kiến của Sở chỉ huy.

Dưới sự lãnh đạo của tướng Syrskyi, Nga đã không thể chiếm Kiev trong cái gọi là “kế hoạch 3 ngày” như truyền thông phương Tây đề cập đến và cuộc xung đột giữa hai nước vốn được nhìn nhận là theo kiểu “chớp nhoáng” đã kéo dài gần 2 năm mà chưa có dấu hiệu kết thúc.

Tướng Syrskyi cũng chỉ huy cuộc phản công ở tỉnh Kharkiv vào mùa thu năm 2022, giải phóng Izium, Balakliia, Kupiansk và các thành phố khác mà Nga chiếm được khi bắt đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine. Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 2/2023, tướng Syrskyi cho biết: “Kết quả thật đáng kinh ngạc. Vào ngày đầu tiên, chúng tôi đã tiến được 18 km, tới gần Balakliia”.

Tướng Syrskyi còn chỉ huy nhóm quân phía Đông vào năm 2023, chiến đấu ở những khu vực nóng nhất của mặt trận, bao gồm cả trận Bakhmut ở tỉnh Donetsk. Sau 10 tháng giao tranh căng thẳng và tổn thất đáng kể cho cả hai bên, Nga đã chiếm được Bakhmut vào tháng 5/2023. Ukraine nhanh chóng phát động một chiến dịch phản công với những bước tiến nhỏ ở hai sườn phía Bắc và phía Nam, nhưng cho đến nay vẫn chưa giải phóng được thành phố.

Từ mùa thu năm 2023, nhóm Chiến dịch và chiến lược Khortytsia dưới sự chỉ huy của tướng Syrskyi đã chiến đấu gần Kupiansk và Lyman ở tỉnh Kharkiv, nơi lực lượng Ukraine đang phòng thủ, đối mặt với các cuộc tấn công tăng cường của phía Nga.