Trụ sở Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga tại Moskva. Ảnh: AFP/TTXVN
Động thái này nhằm kiềm chế sự biến động mạnh mẽ của đồng rúp, vốn đang đối mặt với áp lực lớn từ các lệnh trừng phạt của phương Tây và căng thẳng địa chính trị leo thang.
Đồng rúp lao dốc: Hệ lụy từ áp lực kép
Ngày 27/11, đồng rúp Nga giảm sâu xuống mức kỷ lục 114 rúp đổi 1 USD, phản ánh sự mất giá chưa từng thấy kể từ khi các lệnh trừng phạt quốc tế gia tăng. Tình hình này đã khiến Ngân hàng Trung ương Nga phải nhanh chóng đưa ra biện pháp can thiệp, tạm ngừng mua ngoại tệ để giảm áp lực lên thị trường hối đoái.
Song song với việc tạm dừng mua USD, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục bán ngoại tệ nhằm bổ sung cho Quỹ tài sản quốc gia. Hiện tại, các giao dịch bán ngoại tệ đạt giá trị khoảng 8,4 tỷ rúp (tương đương 74 triệu USD) mỗi ngày. Tuy nhiên, các giao dịch mua USD bị trì hoãn này sẽ chỉ được thực hiện lại vào năm 2025, khi tình hình tài chính ổn định hơn.
Chiến lược quen thuộc trong bối cảnh mới
Đây không phải lần đầu tiên Ngân hàng Trung ương Nga sử dụng biện pháp này. Năm ngoái, cơ quan này cũng từng ngừng mua USD từ tháng 8 đến hết năm để ngăn chặn đồng rúp suy yếu sau các lệnh trừng phạt liên quan đến cuộc xung đột với Ukraine.
Tuy nhiên, tình thế hiện tại có phần khác biệt. Lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhắm vào Gazprombank, ngân hàng lớn thứ ba của Nga và đóng vai trò chủ chốt trong xử lý thanh toán xuất khẩu năng lượng. Hạn chế này không chỉ khiến dòng tiền ngoại tệ khó đổ vào Nga mà còn làm phức tạp thêm các giao dịch thương mại quốc tế.
Theo các nhà phân tích tại Rosbank, xu hướng đồng rúp mất giá có thể kéo dài tới năm 2025 nếu các yếu tố địa chính trị và hạn chế giao thương không được cải thiện.
Đồng rúp yếu: Lợi ích ngắn hạn, rủi ro phía trước
Dù đồng rúp yếu gây nhiều lo ngại, các chuyên gia cho rằng đây lại là yếu tố tích cực giúp Nga cải thiện ngân sách. Phần lớn doanh thu xuất khẩu năng lượng của Nga được thanh toán bằng USD và euro, nên khi quy đổi sang rúp, số tiền này tăng lên đáng kể, bù đắp phần nào tác động từ lãi suất cao.
Bộ trưởng Tài chính Nga Anton Siluanov cũng nhấn mạnh rằng tỷ giá hối đoái yếu sẽ mang lại lợi ích cho các nhà xuất khẩu, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế chịu nhiều sức ép. Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng đây chỉ là giải pháp tạm thời, không thể thay thế sự ổn định dài hạn của đồng tiền.
Trước những dự báo rằng đồng rúp có thể giảm xuống mức 119,8 rúp đổi 1 USD vào năm 2025, Nga đang đối mặt với bài toán khó: làm thế nào để vừa kiểm soát tỷ giá, vừa duy trì ngân sách và kích thích kinh tế trong bối cảnh quốc tế không thuận lợi.
Ngân hàng Trung ương Nga tuyên bố rằng quyết định mua lại ngoại tệ sẽ dựa trên tình hình thực tế của thị trường tài chính. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, khi các yếu tố địa chính trị chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, việc ổn định tỷ giá đồng rúp sẽ vẫn là thách thức lớn đối với Moskva trong thời gian tới.
Trong bối cảnh này, động thái tạm dừng mua ngoại tệ có thể giúp giảm thiểu tác động tức thời, nhưng liệu chiến lược này có thực sự hiệu quả hay chỉ là giải pháp “giảm đau” tạm thời, câu trả lời sẽ dần hé lộ vào năm tới.