Người dân mua sắm tại VinMart Võ Thị Sáu. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá sẽ được giao thẩm quyền cho Chính phủ quy định chi tiết trên cơ sở các nguyên tắc chặt chẽ được quy định tại luật. Đồng thời, dự thảo đề xuất tăng cường phân công, phân cấp, rõ trách nhiệm trong việc triển khai bình ổn giá trên phạm vi cả nước và trên địa bàn.
Bình ổn giá được xác định là một biện pháp nhằm ứng phó với những biến động bất thường của giá cả trong những bối cảnh kinh tế - xã hội nhất định.
Đồng thời, tại dự thảo luật quy định cơ chế để xử lý tình huống trong các trường hợp khẩn cấp do thiên tai, dịch bệnh hoặc các trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp. Trường hợp đó, cho phép Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét, quyết định hàng hóa, dịch vụ không thuộc danh mục để áp dụng trong thời hạn nhất định trên cơ sở đề nghị của các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh.
Theo Bộ Tài chính, các biện pháp bình ổn giá cơ bản được kế thừa như luật hiện hành, tuy nhiên có điều chỉnh theo nội dung chính sách như điều chỉnh biện pháp đăng ký giá gộp vào nội hàm biện pháp kê khai giá. Theo đó, biện pháp kê khai giá sẽ là biện pháp được thực hiện thường xuyên nhằm tạo kênh thông tin nắm bắt kịp thời các diễn biến về giá để đề xuất chủ trương bình ổn giá trong trường hợp cần thiết.
Bên cạnh đó, điều chỉnh biện pháp kiểm tra yếu tố hình thành giá trở thành một bước trong việc tổ chức thực hiện bình ổn giá, nhằm giúp cơ quan quản lý xác định rõ nguyên nhân gây biến động về giá, làm cơ sở cho việc lựa chọn các biện pháp bình ổn giá phù hợp với thực tế.
Dự thảo luật cũng bỏ các quy định về lập và sử dụng quỹ bình ổn giá. Hiện nay chỉ tồn tại Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, tuy nhiên gắn với quy định về đưa mặt hàng này vào diện quản lý theo giá tham chiếu thì đã có thể xem xét bỏ Quỹ Bình ổn giá để giá xăng dầu được vận động hoàn toàn theo cơ chế thị trường và tôn trọng các nguyên tắc thị trường.
Về thẩm quyền, trách nhiệm và tổ chức thực hiện bình ổn giá, Bộ Tài chính đề xuất, khi hàng hóa, dịch vụ có biến động tăng quá cao hoặc giảm quá thấp gây ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh, mặt bằng giá thị trường hoặc trong các trường hợp khẩn cấp, các cơ quan sẽ triển khai bình ổn giá.
Tại dự thảo luật đã quy định và phân định rõ về thẩm quyền quyết định chủ trương bình ổn giá của Thủ tướng Chính phủ, UBND cấp tỉnh; thẩm quyền đề xuất chủ trương bình ổn giá của Bộ Tài chính, sở tài chính; thẩm quyền trong việc thực hiện kiểm tra, đề xuất biện pháp bình ổn giá và tổ chức thực hiện của các bộ quản lý ngành, lĩnh vực và các sở quản lý ngành, lĩnh vực.
Theo Bộ Tài chính, quá trình thực hiện Luật Giá năm 2012 đến nay, điều hành, quản lý giá đã góp phần kiểm soát lạm phát, nhưng đã phát sinh một số quy định có cách hiểu khác nhau, không còn phù hợp thực tiễn gây khó khăn trong thực hiện.
Do đó, dự thảo Luật Giá (sửa đổi) gồm 7 chương, 76 điều, quy định Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về giá và thẩm định giá, ban hành các cơ chế, chính sách chung, phân công, phân cấp thẩm quyền, trách nhiệm các bộ, ngành, địa phương. Chính phủ và Thủ tướng sẽ chỉ quyết định giá đối với rất ít hàng hóa, dịch vụ đặc biệt quan trọng (như đất đai) và giao thẩm quyền định giá cụ thể cho các bộ.