Với tinh thần nhiệt huyết và khả năng nhanh nhạy trong tiếp thu kỹ năng số, đoàn viên, thanh niên không chỉ chủ động ứng dụng công nghệ vào học tập, lao động để phát triển bản thân mà còn hướng đến trách nhiệm với cộng đồng. Thông qua nhiều mô hình hỗ trợ thiết thực, các đoàn viên, thanh niên đã đồng hành cùng người dân, đặc biệt là người lớn tuổi, người ở nông thôn hoặc sống neo đơn, từng bước tiếp cận công nghệ, sử dụng dịch vụ số và thực hiện thủ tục hành chính dễ dàng hơn.
Đồng hành cùng người dân trong kỷ nguyên số
Đoàn viên hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công xã Bình Phước, tỉnh Vĩnh Long.
Phong trào “Bình dân học vụ số” góp phần phổ cập tri thức và kỹ năng số đến mọi tầng lớp nhân dân, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện và bền vững. Đặc biệt, từ khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động, các Trung tâm Phục vụ hành chính công phải tiếp nhận lượng lớn thủ tục trực tuyến, công tác xử lý hồ sơ gặp khó khăn hơn do nhiều người dân chưa quen. Sự đồng hành của đoàn viên, thanh niên đã giúp người dân thích ứng nhanh, lan tỏa tri thức số và mở rộng cơ hội số cho cộng đồng.
Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Long Châu mỗi ngày tiếp nhận lượng lớn người dân đến thực hiện thủ tục hành chính. Nhằm tạo thuận lợi, địa phương phối hợp với Đoàn cơ sở và các trường đại học huy động đoàn viên, sinh viên tình nguyện hỗ trợ trực tiếp tại bộ phận "một cửa". Các bạn trẻ hướng dẫn người dân nộp hồ sơ trên Cổng Dịch vụ công quốc gia, cài đặt và sử dụng ứng dụng VNeID, khai thác thông tin cá nhân số, thực hiện thanh toán trực tuyến và xác thực định danh điện tử. Với khả năng tiếp thu nhanh các kỹ năng số, đoàn viên, sinh viên đồng hành, hướng dẫn tận tình để người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp rút ngắn thời gian thao tác mà còn giảm tải công việc cho đội ngũ chuyên viên, tạo điều kiện tập trung xử lý hồ sơ nhanh chóng, đúng quy định.
Đoàn viên đến tận khu dân cư hỗ trợ người dân cài đặt và kích hoạt sổ sức khỏe điện tử trên ứng dụng VNeID tại xã Phú Quới, tỉnh Vĩnh Long.
Bí thư Đoàn phường Long Châu Nguyễn Thị Diệu Phước cho biết, lực lượng đoàn viên tham gia hỗ trợ tại bộ phận hành chính công giúp người dân dần làm quen với thao tác số, từ sử dụng điện thoại thông minh và mạng xã hội đến tiếp cận dịch vụ công trực tuyến và thanh toán online. Hoạt động này giúp nâng cao nhận thức, kỹ năng số cho người dân, đáp ứng yêu cầu thích ứng trong bối cảnh chuyển đổi số. Đây là cơ hội để đoàn viên đóng góp thiết thực vào xây dựng chính quyền số hiện đại, thân thiện và gần gũi.
Phó Chủ tịch UBND phường Long Châu Lê Hoàng Nam cho biết, sau khi triển khai mô hình chính quyền hai cấp, lượng hồ sơ trực tuyến tăng nhanh trong khi nhiều người dân còn hạn chế thao tác công nghệ. Sự hỗ trợ của đoàn viên tại bộ phận “một cửa” góp phần giảm áp lực cho cán bộ, giúp quy trình xử lý hồ sơ thông suốt, tránh ùn ứ. Nhờ đó, người dân không phải chờ lâu và tiếp cận rõ hơn thủ tục trực tuyến.
Ông Lê Hoàng Nam nói: “Qua thời gian dài tham gia hỗ trợ, đoàn viên, thanh niên không chỉ nhiệt tình mà luôn học hỏi từ cán bộ chuyên môn để hướng dẫn người dân chính xác hơn. Nhờ các bạn trẻ đồng hành, người dân được hỗ trợ, yên tâm và hợp tác. Hoạt động này cũng giúp sinh viên tiếp cận thực tế, hiểu rõ mô hình chính quyền hai cấp và các thủ tục hành chính, rèn luyện tác phong trách nhiệm - yếu tố quan trọng cho nghề nghiệp sau này”.
Với phương châm “Hiểu địa bàn - Vững công nghệ - Hỗ trợ tận tâm - Lan tỏa hiệu quả”, thời gian qua, đoàn viên, sinh viên tỉnh Vĩnh Long trở thành “cánh tay nối dài” của chính quyền trong thúc đẩy chuyển đổi số. Ngay khi mô hình chính quyền hai cấp vận hành, Tỉnh đoàn triển khai các đội hình thanh niên tình nguyện trực 100% tại Trung tâm Hành chính công cấp xã, phường để hỗ trợ tuyên truyền, phổ cập kiến thức công nghệ thông tin, hướng dẫn sử dụng thiết bị thông minh, dịch vụ công trực tuyến. Đến nay, toàn tỉnh có 643 đội hình “Bình dân học vụ số”, “Thanh niên tình nguyện hỗ trợ vận hành mô hình chính quyền hai cấp” và “Tổ công nghệ số cộng đồng”, thu hút hơn 95.698 lượt đoàn viên, thanh niên tham gia, hỗ trợ hơn 48.352 lượt người dân tiếp cận và sử dụng các ứng dụng số. Với sự vào cuộc mạnh mẽ của tuổi trẻ, phong trào “Bình dân học vụ số” tại Vĩnh Long đã lan tỏa rộng khắp, góp phần thu hẹp khoảng cách số, thúc đẩy chính quyền số vận hành hiệu quả ngay từ cơ sở, tạo nền tảng xây dựng cộng đồng số thích ứng linh hoạt.
Tuổi trẻ vững vàng trong kỹ năng số
Đoàn viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long phổ cập kỹ năng số cho học sinh.
Phong trào “Bình dân học vụ số” tại Vĩnh Long trở thành dấu ấn nổi bật, thu hút sự tham gia chủ động, sáng tạo của đoàn viên, thanh niên. Ở nhiều cơ sở Đoàn, phong trào được triển khai gắn với đặc thù chuyên môn, phát huy sở trường từng nhóm đoàn viên và thể hiện vai trò tuổi trẻ trong lan tỏa kỹ năng số.
Tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vĩnh Long, phong trào phát triển với hơn 100 đoàn viên, sinh viên có nền tảng công nghệ tốt tham gia. Lực lượng này trực tiếp tuyên truyền, hướng dẫn người dân kỹ năng số cơ bản, nhận diện thông tin xấu độc, bảo mật dữ liệu cá nhân và phòng tránh lừa đảo trực tuyến, giúp người dân tự tin thực hiện thủ tục trực tuyến và tiếp cận tiện ích công nghệ số.
Phó Bí thư Đoàn trường Trần Văn Diễn cho biết, dựa trên thế mạnh công nghệ của sinh viên và giảng viên, nhà trường trang bị kiến thức nền tảng về công nghệ số, chuyển đổi số trong giáo dục, AI, an toàn thông tin, đồng thời rèn luyện kỹ năng thực hành như tạo học liệu điện tử, phân tích dữ liệu, sử dụng nền tảng dạy - học trực tuyến và kỹ năng giao tiếp số. Sinh viên tự tin thiết kế bài giảng số hóa, tổ chức lớp học kết hợp trực tiếp - trực tuyến, hỗ trợ cộng đồng cài đặt ứng dụng, sử dụng dịch vụ công và thanh toán không tiền mặt. Tùy ngành học, sinh viên còn đảm nhiệm các phần việc chuyên sâu như: Sinh viên kỹ thuật sửa chữa thiết bị sẽ hỗ trợ cài đặt phần mềm; sinh viên sư phạm lan tỏa phương pháp học tập số; sinh viên kinh tế - xã hội tư vấn thương mại điện tử và quảng bá sản phẩm địa phương trên nền tảng số.
Đoàn trường định hướng mở rộng phong trào bền vững thông qua các hoạt động như xây dựng “Góc học tập số” tại thư viện và trung tâm học tập cộng đồng, tổ chức lớp học trực tuyến về tin học cơ bản, kỹ năng tìm kiếm thông tin và bảo mật cá nhân, duy trì định kỳ “tình nguyện số” để sinh viên hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến và thương mại điện tử. Trường định hướng tích hợp nội dung kỹ năng số vào chương trình đào tạo, rèn luyện khả năng sử dụng AI giúp sinh viên phát triển toàn diện và sẵn sàng thích ứng với môi trường số hiện đại.
Theo Tỉnh đoàn Vĩnh Long, nhiệm kỳ 2022-2025, toàn tỉnh có 77,5% thanh thiếu nhi tham gia hoạt động nâng cao năng lực số, 74% thanh niên sử dụng dịch vụ công trực tuyến và 92% có tài khoản thanh toán điện tử. Điều này cho thấy sự chuyển biến trong nhận thức và thói quen số của giới trẻ, khẳng định vai trò dẫn dắt của tổ chức Đoàn trong xây dựng công dân số. Việc trang bị kỹ năng số không chỉ phục vụ học tập, công việc mà còn là trách nhiệm cộng đồng, tạo nền tảng để đoàn viên, thanh niên, sinh viên vững vàng trong kỷ nguyên số, trở thành “đại sứ” lan tỏa kiến thức số đến cộng đồng.
Bí thư Tỉnh đoàn Vĩnh Long Trần Trí Cường cho biết, phong trào “Bình dân học vụ số” là nhiệm vụ trọng tâm nhằm phát huy vai trò tiên phong, sáng tạo của đoàn viên, thanh niên trong chuyển đổi số quốc gia. Thời gian tới, Tỉnh đoàn tiếp tục duy trì và nhân rộng đội hình hỗ trợ kỹ năng số ở cơ sở, tổ chức đoàn viên đến nhà hoặc điểm tiếp dân lưu động hướng dẫn người dân thực hành dịch vụ công trực tuyến... Đoàn thanh niên lồng ghép chuyển đổi số vào các hoạt động như “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, “Ngày Chủ nhật xanh” và “Chiến dịch mùa hè xanh” để tối ưu nguồn lực và tăng hiệu quả truyền thông. Tỉnh đoàn tiếp tục lan tỏa mô hình qua nội dung số trên facebook, zalo, video ngắn, truyền thông trực tiếp bằng trò chơi tương tác để thu hút thanh thiếu nhi tham gia đội hình, tạo hạt nhân hướng dẫn trong gia đình và khu dân cư. Địa phương cũng đưa nội dung kỹ năng số vào sinh hoạt chi đoàn, chi hội, câu lạc bộ, phát động chương trình “Công dân số” tại khu dân cư và trường học, tạo môi trường thực hành thường xuyên cho đoàn viên, thanh niên.
Với cách làm linh hoạt và hướng tới hiệu quả thực chất, Tỉnh đoàn Vĩnh Long kỳ vọng thanh niên tiếp tục là nguồn cảm hứng lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”, giúp người dân tự tin làm chủ công nghệ và sẵn sàng bước vào kỷ nguyên số.