Thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết: Trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, nước ta đã đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong đó, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một nội dung quan trọng trong các đột phá chiến lược và được xác định là động lực chính để tăng trưởng kinh tế.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt hi vọng các đại biểu, nhà nghiên cứu sẽ cùng nhau chia sẻ, bàn bạc việc thử nghiệm các chính sách có tính đột phá cùng thống nhất trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành. Trước mắt, Bộ Khoa học và Công nghệ đang tổ chức nghiên cứu để xây dựng việc thử nghiệm chính sách nhằm thương mại hóa các kết quả nghiên cứu có sử dụng ngân sách nhà nước; đồng thời sẽ cùng bàn việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ để hình thành và giải quyết các bài toán lớn cho đất nước.

Theo ông Hoàng Minh, Giám đốc Học viện Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, trong 10 năm tới, trên thế giới nhiều công nghệ sẽ được phát triển và ứng dụng rộng rãi; phân hóa mạnh mẽ trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giữa các nước sự dịch chuyển của chuỗi sản xuất cung ứng; chiến tranh thương mại và cạnh tranh trong sử dụng các nguồn tài nguyên, thị trường, công nghệ, nhân lực chất lượng cao giữa các nước sẽ ngày càng quyết liệt... mang lại cả thời cơ và thách thức đối với mọi quốc gia.

Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, tích cực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và kinh tế số... Đây là cơ hội thuận lợi để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phát triển nhanh chóng, rút ngắn khoảng cách so với thế giới và khu vực; đồng thời đặt ra những thách thức lớn đòi hỏi phải tập trung giải quyết ở tầm chiến lược. Do vậy, việc xây dựng và thực thi Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030 nhằm giúp đất nước tận dụng những thời cơ và ứng phó có hiệu quả với các thách thức, góp phần thực hiện mục tiêu đến 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

Nhấn mạnh việc cần phải xây dựng môi trường đổi mới sáng tạo, ông Phan Tiến Dũng, Trưởng ban Ứng dụng và Triển khai công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cho rằng, đổi mới sáng tạo có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và có tính liên ngành, do đó cần thành lập Hội đồng đổi mới sáng tạo Quốc gia do Thủ tướng làm Chủ tịch Hội đồng. Cùng với đó, nhà nước cần giao quyền Sở hữu trí tuệ của các kết quả nghiễn cứu sử dụng ngân sách nhà nước cho cơ quan chủ trì nghiên cứu để đẩy thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học; hoàn thiện thể chế chính sách để thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư cho khoa học công nghệ, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Tổ chức đào tạo nâng cao nhận thức, kỹ năng về thương mại hóa công ghệ và đổi mới sáng tạo cho các nhà quản lý và nhà khoa học.

Đóng góp ý kiến tại hội nghị, ông Lâm Quang Vinh, Trưởng Ban Khoa học và Công nghệ, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, cần nhanh chóng xây dựng một số tổ chức khoa học và công nghệ công lập, viện nghiên cứu đẳng cấp có đủ khả năng triển khai thực hiện một số ngành khoa học mũi nhọn. Để thực hiện được điều này thì việc xây dựng cơ chế, chính sách nhằm thu hút, tập hợp nhân tài, chuyên gia và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì vậy, cần phải tăng cường hợp tác hơn nữa giữa hai Đại học Quốc gia và hai Viện trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát triển đào tạo nguồn lực chất lượng cao góp phần nâng cao các yếu tố cạnh tranh cho quốc gia.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Huỳnh Thành Đạt cảm ơn các nhà khoa học, các chuyên gia đã tích cực trao đổi, thảo luận, đóng góp ý kiến. Các ý kiến đóng góp sẽ được Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp thu với tinh thần trách nhiệm cao nhất để xây dựng chính sách nhằm tạo môi trường thuận lợi nhất cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ; các chính sách nhằm phát triển thị trường khoa học và công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu; xây dựng Luật Vũ trụ quốc gia trong thời gian tới.