Phát triển xã hội học tập là phát triển nguồn lực đặc biệt của quốc gia

Hội nghị nhằm đánh giá những kết quả đạt được, tồn tại và hạn chế của việc triển khai Đề án; trên cơ sở đó đề ra những mục tiêu, giải pháp cho việc xây dựng Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Hữu Độ cho biết: Sau 8 năm triển khai thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012-2020”, mạng lưới cơ sở giáo dục, trong đó nòng cốt là cơ sở giáo dục thường xuyên được phát triển và mở rộng. Hiện cả nước có 17.459 cơ sở giáo dục thường xuyên, trong đó có 71 trung tâm giáo dục thường xuyên cấp tỉnh; 619 trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên cấp huyện; 10.469 trung tâm học tập cộng đồng; 5.642 trung tâm ngoại ngữ - tin học; 658 cơ sở, trung tâm thực hiện giáo dục kỹ năng sống.

Số lượng cơ sở giáo dục thường xuyên tư thục cũng tăng nhanh, đặc biệt là hệ thống trung tâm tin học, ngoại ngữ. Điều này đã hỗ trợ tích cực trong việc nâng cao trình độ ngoại ngữ, tin học cho học sinh, sinh viên, cán bộ công chức, giáo viên và mọi người dân theo hướng xã hội hoá. Trong 8 năm qua, có 8,4 triệu học viên đã tham gia các lớp học của những trung tâm này; riêng học viên ngoại ngữ là 7,1 triệu người. Mạng lưới cơ sở đào tạo thực hiện phương thức đào tạo từ xa, các cơ sở học tập thường xuyên của cơ quan, tổ chức, công ty... để bồi dưỡng thường xuyên cho người lao động cũng đã được hình thành và phát triển.

Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nhấn mạnh: Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012-2020” đã đóng góp quan trọng vào kết quả phổ cập giáo dục và xóa mù chữ. Theo đó, 63/63 tỉnh, thành phố đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi; đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học mức độ 2; đạt chuẩn phổ cập giáo dục Trung học Cơ sở mức độ 1; 21/63 tỉnh, thành phố (33,3%) đạt chuẩn phổ cập giáo dục Tiểu học mức độ 3 và 11/63 tỉnh, thành phố (17,5%) đạt chuẩn phổ cập giáo dục Trung học cơ sở mức độ 2; 3 tỉnh là: Bắc Ninh, Hà Nam, Ninh Bình đạt chuẩn phổ cập giáo dục Trung học cơ sở ở mức cao nhất - mức độ 3.

Về xóa mù chữ, 63/63 tỉnh, thành phố đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 1; trong đó, 34/63 tỉnh, thành phố đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Trong 8 năm qua, các địa phương đã tổ chức xóa mù chữ cho trên 300 nghìn người trong độ tuổi 15-60.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cũng chỉ ra một số hạn chế trong quá trình thực hiện Đề án. Trong đó, nhận thức và trách nhiệm đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập ở một số địa phương, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, đơn vị… còn chưa đồng bộ, đúng mức. Công tác đào tạo, bồi dưỡng ở một số nơi chưa gắn với yêu cầu công việc, vị trí việc làm, chức danh mà cán bộ, công chức đảm nhiệm. Các hoạt động học tập suốt đời ở ngoài nhà trường chưa đa dạng, phong phú, điều kiện hoạt động còn nhiều khó khăn. Nhiều trung tâm học tập cộng đồng hoạt động còn kém hiệu quả, chưa đáp ứng được nhu cầu học tập đa dạng của người dân. Sự tham gia của các cơ sở giáo dục đại học trong công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập còn hạn chế...

Tại hội nghị, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về các giải pháp trọng tâm của Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030”, trên cơ sở tiếp nối kết quả đạt được và khắc phục những hạn chế, khó khăn thời gian qua.

Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” đặt mục tiêu tạo chuyển biến cơ bản trong xây dựng xã hội học tập theo hướng hình thành hệ thống giáo dục mở, linh hoạt, liên thông, bảo đảm đến năm 2030, mọi người dân đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận giáo dục suốt đời có chất lượng. Điều này góp phần thực hiện thành công khâu đột phá chiến lược về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên nền tảng cách mạng công nghiệp 4.0.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn chia sẻ: Việc xây dựng xã hội học tập không chỉ là công việc của ngành giáo dục mà của cả xã hội, cả hệ thống chính trị, trong đó, vai trò của Bộ Giáo dục và Đào tạo là nòng cốt. Trong 8 năm qua, Đề án Xây dựng xã hội học tập đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng khích lệ, đem lại hiệu quả thực tiễn, có những bước phát triển cho việc hình thành xã hội học tập.

Bộ trưởng cũng cho rằng: Trong thời gian tới còn nhiều việc phải làm. Trước khi xây dựng được một xã hội học tập suốt đời, cần phải xây dựng được mỗi con người, mỗi cá nhân học tập suốt đời. Khả năng tự học, tự tích lũy kỹ năng của bản thân chính là một thứ năng lực gốc rễ để trang bị những kỹ năng, năng lực khác. Một dân tộc mà thiếu những con người tự học tập thì đó là một dân tộc thiếu năng lực để giải quyết vấn đề của mình. Nếu chúng ta có một xã hội học tập phát triển, năng động thì đó cũng được coi là nguồn lực của quốc gia. Do đó, phát triển xã hội học tập tốt cũng là phát triển nguồn lực đặc biệt của quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh: Chúng ta cần phát triển một xã hội hiếu học, trong đó, tập hợp những cá nhân hiếu học để tạo thành nhiều tập thể những người hiếu học, một xã hội hiếu học, một xã hội biết tạo ra những nhu cầu học tập và có đầy đủ khả năng để thỏa mãn mọi nhu cầu học tập. Ở tầm vĩ mô, công việc của Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các ban, ngành là thúc đẩy, khuyến khích và gia tăng các nhu cầu học tập bằng mọi cách. Nếu thực hiện được những mục tiêu đó, chúng ta sẽ có một xã hội học tập.