Để giải tỏa băn khoăn đó, nhiều trường Trung học Phổ thông ở Hà Nội đã chủ động xây dựng các tổ hợp, cung cấp thông tin và tư vấn kỹ lưỡng cho học sinh và phụ huynh.
Với Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, học sinh phải học 8 môn bắt buộc, ngoài ra được lựa chọn một số môn học theo năng lực, sở thích. Theo đó, 8 môn học bắt buộc, gồm: Ngữ văn; Toán; Ngoại ngữ 1; Giáo dục thể chất; Giáo dục quốc phòng và an ninh; hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp; Giáo dục của địa phương và Lịch sử.
Bên cạnh các môn học bắt buộc, học sinh được lựa chọn 4 trong 9 môn học gồm: Địa lý; Giáo dục kinh tế và pháp luật; Vật lý; Hóa học; Sinh học; Công nghệ; Tin học; Âm nhạc; Mỹ thuật. Việc không bắt buộc học tất cả các môn học trong chương trình sẽ giúp giảm áp lực cho học sinh, song cũng khiến gia đình và học sinh đứng trước nhiều sự lựa chọn không dễ quyết định. Nhiều phụ huynh cho rằng, ngoài khả năng của con, gia đình cần cân nhắc kỹ bởi tổ hợp môn học có liên quan đến việc xét tuyển đại học, nghề nghiệp sau này.
Anh Lê Thanh Hải (phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy) cho biết, con anh vừa thi đỗ lớp 10 Trường Trung học Phổ thông Tây Hồ (quận Tây Hồ). Mặc dù nhà trường đã có thông báo về các tổ hợp môn học trên website ngay từ khi có điểm chuẩn để phụ huynh và học sinh nghiên cứu, tìm hiểu, song việc lựa chọn môn học không dễ dàng, nhất là với gia đình có con đầu bước vào bậc học Trung học Phổ thông.
“Nếu dựa vào ý thích của con thì không chắc chắn bởi con chưa có suy nghĩ chín chắn, còn nếu lựa chọn tổ hợp môn học theo định hướng nghề nghiệp của cha mẹ thì chưa chắc con đã thích, dễ thay đổi trong ba năm cấp Trung học Phổ thông”, anh Lê Thanh Hải băn khoăn.
Em Nguyễn Tùng Lâm, học sinh lớp 10 Trường Trung học Phổ thông Hoàng Cầu (quận Đống Đa) bày tỏ thích thú với chương trình giáo dục mới khi được học môn mình thích và giảm áp lực khi không phải học quá nhiều môn. “Chúng em có nhiều lợi thế khi chương trình đã triển khai được 2 năm. Em đã hỏi kinh nghiệm của các anh, chị lớp 11 và 12 cùng các năng lực, sở thích của bản thân để đưa ra lựa chọn cho mình. Em cũng mong các trường đại học sớm công bố đề án tuyển sinh năm 2025 và định hướng các năm tiếp theo để em chủ động xây dựng kế hoạch học tập phù hợp với định hướng nghề nghiệp”, Tùng Lâm chia sẻ.
Ngay sau khi công bố điểm chuẩn tuyển sinh lớp 10 năm học 2024 - 2025, các trường Trung học Phổ thông đã xây dựng tổ hợp môn học lựa chọn, đáp ứng nhu cầu của học sinh, bảo đảm phù hợp với điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất. Bên cạnh đó, trong những ngày tổ chức xác nhận nhập học, nhiều trường bố trí các bàn thông tin, tư vấn về chương trình học, đặc biệt là về các môn học lựa chọn.
Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Trương Định (quận Hoàng Mai) Lê Việt Dương cho biết, với kinh nghiệm triển khai trong 2 năm học vừa qua, nhà trường đã sớm xây dựng các tổ hợp môn học cho học sinh lớp 10 năm học 2024 - 2025 theo nhóm môn lựa chọn về Khoa học Tự nhiên hoặc Khoa học Xã hội. Theo ông, học sinh cần chọn tổ hợp môn học theo năng lực học tập, sở trường và định hướng nghề nghiệp. Trong thời gian tiếp nhận hồ sơ, học sinh lớp 10 trúng tuyển, trường bố trí nhiều phòng thông tin tư vấn cho phụ huynh và học sinh về cơ cấu chương trình học, trong đó có việc lựa chọn tổ hợp môn học theo định hướng nghề nghiệp.
Công tác tư vấn lựa chọn tổ hợp môn học cũng được Trường Phổ thông Võ thuật Bảo Long (huyện Gia Lâm) triển khai chu đáo. Bên cạnh việc xây dựng các tổ hợp gồm các môn học bắt buộc và môn học lựa chọn, công khai để học sinh, phụ huynh học sinh tìm hiểu, nhà trường đã tổ chức 1 buổi gặp gỡ, tư vấn. Đội ngũ phụ trách tư vấn đều là các tổ trưởng, nhóm trưởng có chuyên môn, kỹ năng tốt và tinh thần trách nhiệm, tận tình lắng nghe chia sẻ của học sinh, từ đó hiểu rõ thêm về năng lực, sở trường và định hướng nghề nghiệp tương lai.
Học sinh không chỉ được tư vấn về tổ hợp môn học theo năng lực và định hướng nghề nghiệp, nhà trường còn giới thiệu các môn thể thao, chương trình giáo dục kỹ năng sống nhằm trang bị tối ưu kỹ năng mềm cho các em - Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Võ thuật Bảo Long Nguyễn Thị Hoa thông tin.
Thực tế, việc đưa ra quyết định chọn tổ hợp môn học để theo học suốt 3 năm cấp Trung học phổ thông không phải là điều dễ dàng với các gia đình và học sinh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để có quyết định chính xác, bên cạnh sự tư vấn của nhà trường, học sinh hãy cân nhắc thật kỹ theo năng lực bản thân, không nên chạy theo số đông hoặc trào lưu. Học sinh cũng nên tìm hiểu về yêu cầu của các ngành nghề đào tạo mà mình dự định theo học xem bản thân mình đáp ứng được ở mức độ nào, tránh việc thay đổi giữa chừng gây thiệt thòi và lãng phí thời gian.