Thí sinh làm bài thi môn Toán tại điểm thi Trường Trung học Cơ sở Trần Văn Ơn (Quận 1, TP Hồ Chí Minh). Ảnh tư liệu: Hồng Giang/TTXVN
Nguyện vọng phù hợp
Với Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 ở bậc trung học phổ thông, ngoài học 8 môn và hoạt động giáo dục bắt buộc (Ngữ văn, Toán, Lịch sử, Ngoại ngữ 1, Giáo dục thể chất, Giáo dục quốc phòng an ninh, Hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp, Nội dung giáo dục của địa phương), học sinh được lựa chọn học 4 trong 9 môn tự chọn (Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Công nghệ, Tin học, Âm nhạc, Mỹ thuật), dựa vào thế mạnh và sở thích. Như vậy, ngoài phải chọn trường, học sinh còn phải cân nhắc, lựa chọn môn tự chọn phù hợp. Hỗ trợ học sinh, phụ huynh, các trường trung học phổ thông và trung học cơ sở tại TP Hồ Chí Minh đều đẩy mạnh hoạt động tư vấn chọn nguyện vọng cũng như định hướng nghề nghiệp cho học sinh khối 9.
Thầy Cao Đức Khoa, Hiệu trưởng Trường Trung học Cơ sở Huỳnh Khương Ninh (Quận 1) cho biết, khi Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố công bố chỉ tiêu tuyển sinh của từng trường trung học phổ thông công lập, nhà trường sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn cho học sinh, phụ huynh trong việc đăng ký nguyện vọng. Tuy nhiên, công tác tư vấn tuyển sinh cho học sinh khối 9 đã được nhà trường thực hiện xuyên suốt từ đầu năm học với nguyên tắc là chọn trường phù hợp với năng lực học tập, thuận tiện đi lại và mong muốn của học sinh, phụ huynh. Trong đó, yếu tố quan trọng nhất vẫn là lực học của các em. Phụ huynh, học sinh nên lắng nghe ý kiến tư vấn, phân tích từ giáo viên chủ nhiệm, giáo viên các bộ môn để đánh giá đúng năng lực và chọn trường vừa sức.
“Trước khi chọn nguyện vọng, các em học sinh cần tìm hiểu kỹ thông tin về chương trình giáo dục của trường trung học phổ thông, từ môi trường học, cơ sở vật chất đến việc tổ chức hoạt động giáo dục, tổ chức tổ hợp môn tự chọn. Trên cơ sở tham khảo điểm chuẩn những năm trước, các em có thể đặt nguyện vọng 1 vào trường mình mong muốn nhất. Ở nguyện vọng 2, các em chọn trường tương đương với sức học, còn nguyện vọng 3 là an toàn để chắc suất vào được trường công lập. Khoảng cách giữa nguyện vọng 1, 2 và 3 là từ 1,5-2 điểm”, thầy Khoa khuyên.
Tuy nhiên, theo thầy Khoa, ở giai đoạn này, việc học sinh cần tập trung nhất là chuẩn bị thật tốt về kiến thức. Bên cạnh vừa học vừa củng cố, học đến đâu chắc đến đó, các em cần rèn luyện thêm với bài thực tế, bởi định hướng ra đề thi năm nay sẽ tăng cường tính vận dụng thực tế.
Cô Vũ Thị Minh Hiếu, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Lương Định Của (thành phố Thủ Đức) cho biết, hoạt động tư vấn tuyển sinh vào lớp 10 được nhà trường thực hiện thường xuyên từ đầu năm học. Đặc biệt, qua học kỳ 2, trường tổ chức các đợt tư vấn hướng nghiệp chung cho cả phụ huynh và học sinh khối 9. Các thầy, cô giáo luôn nhấn mạnh với học sinh hai căn cứ quan trọng trong việc chọn nguyện vọng vào lớp 10, đó là phù hợp năng lực học tập và trường gần nhà để thuận tiện đi lại. Ngoài tìm hiểu các thông tin về điểm chuẩn, chương trình giáo dục ở trường trung học phổ thông, phụ huynh nên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm và các bộ môn Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ để được tư vấn, nắm được lực học thực tế của mỗi em.
Theo thầy Nguyễn Tấn Tài, Hiệu trưởng Trường Trung học Phổ thông Trần Quang Khải (Quận 11), một nội dung quan trọng trong tư vấn tuyển sinh là giúp phụ huynh, học sinh khối 9 hiểu rõ về Chương trình giáo dục phổ thông mới, nhất là việc lựa chọn môn phù hợp, bởi điều này liên quan đến cả quá trình học tập sau này của các em. Trường cũng chủ động phối hợp với các trường trung học cơ sở để tư vấn tuyển sinh, tham quan tìm hiểu chương trình giáo dục của nhà trường cho học sinh lớp 9. Trước khi đăng ký nguyện vọng, phụ huynh và học sinh nên dành thời gian tìm hiểu về các trường, từ chương trình học, môi trường học tập đến các hoạt động ngoại khóa…
Nhiều điểm mới
Theo dự thảo phương án tuyển sinh lớp 10 năm 2025-2026 của Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh, công tác tuyển sinh lớp 10 sẽ được thực hiện theo 2 hình thức thi tuyển và xét tuyển. Trong đó, thi tuyển áp dụng với các trường trung học phổ thông công lập; xét tuyển áp dụng với các trường trung học phổ thông tư thục, trung tâm giáo dục thường xuyên, Trường Trung học cơ sở-Trung học phổ thông Thạnh An của huyện Cần Giờ.
Theo đó, Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập năm học 2024 – 2025 của TP Hồ Chí Minh dự kiến diễn ra vào đầu tháng 6, với 3 môn thi gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ. Thí sinh có nguyện vọng vào lớp 10 chuyên hoặc tích hợp sẽ thi thêm môn tương ứng.
Học sinh sẽ được đăng ký tối đa 8 nguyện vọng thi tuyển, gồm 3 nguyện vọng lớp 10 thường, 2 nguyện vọng vào lớp 10 chuyên và 3 nguyện vọng lớp 10 tích hợp. So với năm trước, tổng số nguyện vọng học sinh được đăng ký không thay đổi, nhưng tăng số nguyện vọng tích hợp, giảm nguyện vọng chuyên. Tương tự năm trước, sau giai đoạn tuyển sinh chính thức, tùy tình hình nộp hồ sơ nhập học thực tế tại các trường trung học phổ thông, Sở sẽ quyết định tuyển sinh đợt bổ sung cho các trường.
Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm nay cũng là kỳ thi đầu tiên thực hiện theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh cho biết, đề thi năm nay sẽ tăng cường tính vận dụng, theo định hướng đánh giá năng lực học sinh, bám sát yêu cầu, mục tiêu đánh giá năng lực học sinh của chương trình mới. Trong đó, đề thi môn Toán sẽ điều chỉnh tăng số lượng bài toán thực tế; đề thi môn Ngữ văn thay đổi cấu trúc; đề thi Tiếng Anh có thêm câu hỏi mới về viết cụm từ. Kiến thức trong đề thi nằm trong chương trình cấp trung học cơ sở, chủ yếu tập trung ở lớp 8 và lớp 9.
Tỷ lệ tranh suất vào lớp 10 công lập của TP Hồ Chí Minh năm nay được dự báo “dễ thở” hơn năm trước do số lượng học sinh lớp 9 năm nay giảm đáng kể. Năm học 2024-2025, TP Hồ Chí Minh có gần 90.000 học sinh lớp 9 dự kiến tốt nghiệp trung học cơ sở, giảm khoảng 26.000 em so với năm trước. Hiện tại, Sở Giáo dục và Đào tạo TP Hồ Chí Minh chưa công bố chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 công lập, tuy nhiên, điểm mới đáng chú ý là chỉ tiêu tuyển sinh năm nay sẽ được xác định dựa trên khả năng tiếp nhận của từng trường trung học phổ thông (điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên…) chứ không bị giới hạn theo mục tiêu về tỷ lệ phân luồng như các năm trước. Qua thống kê chỉ tiêu tuyển sinh theo đề xuất của các trường, Sở dự kiến học sinh trúng tuyển lớp 10 công lập năm nay sẽ đạt trên 70% số học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở, cao hơn mức 65% của năm ngoái.
Từ năm học 2025-2026, TP Hồ Chí Minh sẽ dừng tuyển sinh các lớp chuyên trong 4 trường trung học phổ thông là: Nguyễn Hữu Huân, Nguyễn Thượng Hiền, Mạc Đĩnh Chi và Gia Định. Như vậy, Thành phố chỉ còn lớp 10 chuyên ở hai trường chuyên là Trung học Phổ thông chuyên Trần Đại Nghĩa và Trung học Phổ thông chuyên Lê Hồng Phong.