Trẻ bị thuỷ đậu phải nhập viện. Ảnh: LH.
Vừa sinh con được 5 ngày, chị Đ.H (ở Bắc Giang) bị lây bệnh thuỷ đậu từ con gái lớn; nhưng chủ quan không có biện pháp cách ly an toàn với em bé mới sinh. Khoảng hơn một tuần sau, em bé cũng có biểu hiện mắc thuỷ đậu.
Lúc đầu, da trẻ xuất hiện các tổn thương dạng nốt phỏng ở da đầu, rồi lan ra toàn thân, liên tục có các cơn sốt 38.5 độ, kèm theo ho nhiều, thở mệt. Trẻ được gia đình đưa vào bệnh viện địa phương và được chẩn đoán viêm phổi trên bệnh nhân thủy đậu. Sau khi điều trị ở bệnh viện tuyến tỉnh 4 ngày, nhưng tình trạng suy hô hấp của trẻ ngày càng tăng; bệnh nhi đã được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương.
Ngay sau khi tiếp nhận, các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã thăm khám, thực hiện siêu âm, chụp X – quang phổi, xét nghiệm máu và tiến hành điều trị theo phác đồ bệnh thủy đậu. Rất may, sau 1 tuần điều trị, trẻ đã dần hồi phục, các nốt ban phỏng nước đã khô và đóng vảy, viêm phổi được kiểm soát.
ThS.BS Nguyễn Phương Thảo, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: “Trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh khi mắc thủy đậu rất dễ gặp những biến chứng khó lường, vì vậy, việc cha mẹ nhận biết được biểu hiện bệnh sớm, theo dõi dấu hiệu trở nặng để đưa con đến cơ sở y tế điều trị kịp thời là vô cùng cần thiết”.
Theo ThS.BS Nguyễn Phương Thảo, bệnh thủy đậu là bệnh truyền nhiễm lây qua đường hô hấp; xảy ra chủ yếu ở trẻ em, thường diễn biến lành tính; nhưng với các đối tượng như: Người có suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh, thủy đậu có thể tiến triển nặng dẫn đến các biến chứng nội tạng như: Viêm phổi, viêm cơ tim... có thể dẫn tới tử vong. Thủy đậu là bệnh dễ lây truyền; tỷ lệ lây nhiễm lên đến 90% ở những người chưa có miễn dịch. Bệnh thường xuất hiện thành dịch ở trẻ em lứa tuổi đi học.
Ở giai đoạn tiền triệu chứng, bệnh thường kéo dài 1- 2 ngày trước khi xuất hiện ban; người bệnh mệt mỏi, sốt từ 37,8°- 39,4°C.
Với bệnh thuỷ đậu, ban trên da xuất hiện đầu tiên trên mặt và thân, nhanh chóng lan ra tất cả các vùng khác trên cơ thể. Lúc đầu, ban có dạng dát sẩn, tiến triển đến phỏng nước trong vòng vài giờ đến một vài ngày; phần lớn các nốt phỏng có kích thước nhỏ 5 - 10 mm, có vùng viền đỏ xung quanh. Các tổn thương da có dạng tròn hoặc bầu dục; vùng giữa vết phỏng dần trở nên lõm khi quá trình thoái triển của tổn thương bắt đầu. Các nốt phỏng ban đầu có dịch trong, dạng giọt sương, sau đó dịch trở nên đục; nốt phỏng bị vỡ hoặc thoái triển, đóng vảy; vảy rụng sau 1 - 2 tuần, để lại một sẹo lõm nông. Ban xuất hiện từng đợt liên tiếp trong 2-4 ngày; trên mỗi vùng da có thể có mặt tất cả các giai đoạn của ban - dát sẩn, phỏng nước và vảy.
Theo đó, virus thủy đậu lây truyền qua đường hô hấp; nguồn lây lớn nhất là từ người bị thủy đậu; người bệnh có khả năng lây cho người khác khoảng 48 giờ trước khi xuất hiện ban, trong giai đoạn phát ban (thường kéo dài 4 - 5 ngày), và cho đến khi ban đóng vảy.
Để phòng bệnh thuỷ đậu, bác sĩ khuyến cáo, người dân cần tiêm phòng vaccine phòng bệnh, nhất là với trẻ em. Vaccine phòng thủy đậu được chỉ định cho tất cả trẻ em trên 1 tuổi (cho tới 12 tuổi) chưa mắc thủy đậu và người lớn chưa có kháng thể với Herpes zoster. Trẻ em cần được tiêm một liều vacicne và người lớn được tiêm hai liều.
Bên cạnh đó, trẻ cần thực hiện các biện pháp phòng lây nhiễm như: Tránh tiếp xúc người bệnh bị thủy đậu hoặc Zona; vệ sinh cá nhân hàng ngày để phòng bệnh.
Bác sĩ cũng chú ý, với trẻ mắc bệnh thủy đậu, cần được cách ly và kiểm soát tình trạng sốt và các biểu hiện kèm theo; vệ sinh cơ thể, chăm sóc da đúng cách (không nên kiêng tắm, kiêng nước như nhiều người truyền miệng)
Về quan niệm người mắc bệnh thủy đậu phải kiêng nước, kiêng gió nên không tắm, các bác sĩ khẳng định, đây là quan niệm chưa đúng. Khi trẻ mắc thủy đậu, cha mẹ càng nên vệ sinh cơ thể, chăm sóc da đúng cách để tránh nhiễm khuẩn khiến tình trạng của trẻ càng nặng hơn.
Cha mẹ có thể vệ sinh cho con bằng các cách như:
– Vệ sinh mắt mũi, răng miệng nhẹ nhàng cho trẻ hàng ngày từ 2-3 lần bằng nước muối 0,9% vì thủy đậu có thể mọc trong miệng, nếu không vệ sinh có thể gây bội nhiễm.
– Tắm cho trẻ bằng nước ấm đun sôi để nguội (hạn chế dùng xà phòng tránh gây viêm nhiễm khi xà phòng đọng lại ở các nốt bong tróc).
- Có thể cho trẻ vào chậu nước, lấy tay té nước lên người nhẹ nhàng, dùng khăn xô mềm vỗ nhẹ lên các vùng da để làm sạch, không cọ xát mạnh gây vỡ nốt phỏng.
- Sau khi tắm cho trẻ xong, cần dùng khăn xô hoặc khăn loại chất coton dễ thấm, thấm nhẹ nhàng toàn thân, mặc quần áo thoáng mát và có thể bôi xanh methylen để sát khuẩn da cho trẻ.
- Thường xuyên cắt móng tay cho con để trẻ không gãi mạnh làm vỡ các nốt thủy đậu, gây nhiễm trùng.
Bên cạnh đó, trẻ mắc thuỷ đậu cũng cần được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho con, không ăn kiêng, nếu trẻ đau miệng có thể cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, uống sữa, ăn cháo; nếu trẻ đang bú mẹ, vẫn cho con bú bình thường.
Cha mẹ cũng quan sát, nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường, cần đưa ngay đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị, tránh các biến chứng nặng.