Bên tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Mexico City.
Tổng Bí thư Đảng PT Alberto Anaya Guitiérrez là một người có tình cảm đặc biệt với Việt Nam. Chúng tôi đã có dịp gặp ông ở Hà Nội một vài lần. Cách đây 14 năm, nhà báo Ngô Hà Thái cũng đã đến Mexco và gặp Tổng Bí thư Alberto Anaya Guitiérrez, cuộc gặp chính thức mở ra sự hợp tác giữa TTXVN và Đảng PT về một số lĩnh vực, trong đó có việc in Báo Ảnh Việt Nam tại Mexico và giúp đào tạo các biên tập viên tiếng Tây Ban Nha cho TTXVN. Chuyến thăm Mexico của chúng tôi lần này có sự quan tâm rất chu đáo của Tổng Bí thư Alberto Anaya Guitiérrez và Ban Lãnh đạo Đảng PT.
Trong cuộc tiếp chúng tôi ngay trước cuộc gặp của lực lượng cánh tả Mỹ Latin tại Mexico City, Tổng Bí thư Alberto Anaya Guitiérrez bày tỏ sự ngưỡng mộ, khâm phục cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, khẳng định sự thành công của Việt Nam từ một nước nghèo, lạc hậu, bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh trở thành một quốc gia có vị thế, vai trò ngày càng quan trọng đối với khu vực và thế giới. Tổng Bí thư khẳng định, Đảng Lao động Mexico (PT) và Liên minh cầm quyền tại Mexico mà PT là thành viên đánh giá cao những đóng góp to lớn của nền báo chí cách mạng Việt Nam, trong đó có TTXVN, trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước và kết nối thông tin giữa Việt Nam với thế giới.
Trao tặng đồng chí Alberto Anaya Guitiérrez, Tổng Bí thư Đảng Lao động Mexico ảnh kỷ niệm.
Trong cuộc gặp, chúng tôi tặng ông bức ảnh “Xe tăng Quân giải phóng tiến vào Dinh Độc lập trưa ngày 30/4/1975” của TTXVN. Tổng Bí thư Alberto Anaya Guitiérrez rất vui và nói: Bức ảnh này ghi dấu khoảng khắc thắng lợi của nhân dân Việt Nam trong cuộc chiến đấu giành độc lập, khoảnh khắc thất bại của Mỹ và chính quyền Sài Gòn! Chúng tôi sẽ treo bức ảnh này tại trụ sở của Đảng PT để ghi nhớ về điều ấy!
Khuôn viên tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Công viên Tự do các dân tộc tại trung tâm Thủ đô Mexico City, được xây dựng từ năm 2009, là một địa chỉ thân thuộc với mọi người Việt Nam và bạn bè Mexico. Hình ảnh Bác Hồ ngồi làm việc bên chiếc bàn nhỏ, rất bình dị thân thuộc, được nhà điêu khắc Ponzanelli sáng tác, phỏng theo tấm ảnh do nghệ sỹ Đinh Đăng Định chụp trong vườn Phủ Chủ tịch. Nhờ sự quan tâm của Đại sứ quán Việt Nam và các cơ quan, tổ chức của bạn, trong đó có Đảng PT, ba khu tưởng niệm tượng Bác Hồ đã được xây dựng ở các thành phố của Mexico. Ban lãnh đạo PT sau này còn tặng hai bức tượng Bác Hồ cho TTXVN và cho thành phố Hà Nội nhân 1.000 năm Thăng Long. Cùng các bạn Mexico, chúng tôi đã đến khuôn viên tưởng niệm, dâng hương tưởng nhớ Bác ở nơi cách Việt Nam nửa vòng trái đất nhưng vẫn ấm tình bè bạn.
Gặp mặt trong dịp Quốc Khánh Việt Nam.
Trong thời gian thăm Mexico, chúng tôi có dịp dự lễ kỷ niệm Quốc khánh Việt Nam do Đại sứ quán Việt Nam tổ chức. Đây là một cuộc gặp đông đảo, ấm áp của bạn bè Mexico và cộng đồng người Việt ở đây. Phát biểu tại cuộc gặp, ông Fernando Gonzalez Saiffe, Tổng Vụ trưởng Vụ châu Á - Thái Bình Dương, Bộ Ngoại giao Mexico, người từng có thời gian làm việc tại Việt Nam chia sẻ: Việt Nam và Mexico có nhiều điểm tương đồng về lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và những quan điểm cốt lõi trong quan hệ quốc tế. Đây chính là nền tảng vững chắc để hai nước nâng cấp quan hệ lên đối tác toàn diện trong thời gian tới.
Tại cuộc gặp mặt, Đại sứ Việt Nam Nguyễn Văn Hải khẳng định, suốt chặng đường đấu tranh giành độc lập dân tộc và phát triển đất nước, Việt Nam đã nhận được sự giúp đỡ và ủng hộ vô cùng quý báu của các bạn Mexico. Mối quan hệ tốt đẹp này ngày càng được mở rộng trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, kinh tế đến ngoại giao văn hóa. Liên quan thương mại song phương, Đại sứ cho biết Mexico hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam tại Mỹ Latinh, đồng thời Việt Nam cũng bạn hàng lớn thứ hai của Mexico trong ASEAN. Kim ngạch thương mại song phương đang phát triển ngày càng mạnh mẽ hơn khi hai nước cùng là thành viên của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Theo tham tán thương mại Đại sứ quán Việt Nam Lưu Vạn Khang, quan hệ thương mại giữa hai nước vẫn đang còn nhiều tiềm năng to lớn. Sự quan tâm đến thị trường Việt Nam của các doanh nghiệp Mexico đang tăng lên. Sắp tới, một đoàn các doanh nghiệp giày da Mexico với đơn hàng số lượng rất lớn sẽ sang Hà Nội làm việc với các đối tác Việt Nam.
Trò chuyện với chúng tôi, bác Nguyễn Hữu Động, Chủ tịch Hội người Việt tại Mexico, người đã hơn 30 năm định cư tại Mexico, tâm sự: Hàng năm, ông luôn mong chờ ngày kỷ niệm Quốc khánh để được gặp đông đủ bà con, được nói chuyện bằng tiếng quê hương và được nghe những thông tin cập nhật về tình hình đất nước.
Ông nhắc lại lời Bác Hồ trong Thư Chúc tết kiều bào năm 1946: “Tổ quốc và Chính phủ luôn nhớ thương các đồng bào, như bố mẹ thương nhớ những người con đi vắng. Đó là nhân tâm thiên lý, đó là tình nghĩa một nhà". Bác Nguyễn Hữu Động cho biết, đây là câu nói đã theo ông trong suốt những năm tháng sống xa Tổ quốc.
Gặp gỡ với các sinh viên Việt Nam đang theo học tại Đại học tự trị Zacatecas.
Chúng tôi đã đi nhiều nơi, gặp nhiều người Mexico bình thường. Điều dễ nhận thấy là tình cảm thân thiện của họ - dù là người lái taxi, nhân viên khách sạn, người bán hàng - dành cho cho chúng tôi, những người khách từ Việt Nam tới. Tại tiêm phở King của người Việt mới mở, khách Mexico rất thích các món ăn Việt Nam. TS Naya của đại học tự trị Zacatecas khi trò chuyện với chúng tôi rất khen các sinh viên Việt Nam thông minh và chịu khó. TS Ruben Zardoya, Giám đốc Đại học Emiliano Zapata ở Monterrey thì khẳng định, trường của ông rất sẵn sàng đón nhận và tạo điều kiện tốt nhất để cho sinh viên Việt Nam sang theo học.
Trong những ngày ở Mexico, chúng tôi nhận được sự quan tâm rất chu đáo của TS Hồ Quang Minh. Trên cương vị của mình, anh đã dành nhiều tâm sức cho chuyến đi của chúng tôi. TS Hồ Quang Minh và vợ, bác sĩ Nguyễn Thị Phương Lan cũng là những người có nhiều đóng góp cho quan hệ Việt Nam - Mexico.
Thăm trung tâm châm cứu Việt Nam tại Zacatecas.
Gần 1/4 thế kỷ trước, anh chị là những người trực tiếp cùng các đồng nghiệp tham gia xây dựng các trung tâm châm cứu Việt Nam ở đây theo sự thỏa thuận giữa Đảng Lao động Mexico và Bộ Y tế Việt Nam. Hiện nay ở Mexico có ba trung tâm châm cứu, trong đó hai trung tâm mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh được thành lập ở thành phố Monterrey và ở thủ đô. Trung tâm thứ ba được thành lập năm 2003 tại Zacatecas, trong Trường Đại học tự trị của thành phố này. Trong thời gian hoạt động, các bác sỹ Việt Nam tại ba trung tâm nói trên đã tiến hành gần hàng trăm ngàn lượt điều trị cho người Mexico, với nhiều loại bệnh khác nhau. Viện Châm cứu Việt Nam còn giúp Đại học tự trị Zacatecas thực hiện Chương trình đào tạo Thạc sỹ về Châm cứu và Đông Y. Các Trung tâm Châm cứu còn tổ chức nhiều cuộc triển lãm, chiếu phim, tiếp xúc, tuyên truyền với các cơ quan truyền thông của nước bạn, tham gia các hội thảo, hội nghị khoa học để giới thiệu về Việt Nam và tăng cường tình hữu nghị giữa hai nước.
TS Hồ Quang Minh còn là người có nhiều đóng góp cho quan hệ việt Nam - Mexico, đặc biệt là quan hệ của Đảng PT với Việt Nam. Ông cũng là người giúp đưa 30 sinh viên Việt Nam sang Đại học tự trị Zacatecas học tập. Một số cháu tốt nghiệp đã trở về Việt Nam. Việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực giáo dục đang được ông cùng với Đại sứ quán Việt Nam, với sự giúp đỡ của Đảng PT, tiếp tục mở rộng với các cơ sở giáo dục khác. Những cố gắng bền bỉ đó có những hứa hẹn tốt đẹp.
Thăm trung tâm châm cứu Hồ Chí Minh tại Mexico City.
Đại sứ Mexico tại Việt Nam Alejandro Negrín Muñoz đã nói trong cuộc gặp rất chân tình với chúng tôi trước chuyến thăm: Người dân Mexico và cá nhân tôi có một tình cảm đặc biệt với Việt Nam! Chúng tôi đã cảm nhận sâu sắc và sinh động điều đại sứ nói trong những ngày ở thăm Mexico. Chúng tôi cũng chia sẻ tầm nhìn của nhà ngoại giao kỳ cựu và rất cởi mở này về quan hệ hai nước trong thời kỳ mới: Năm 2025, Mexico và Việt Nam sẽ kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Chúng ta sẽ tiến tới một mối quan hệ tốt đẹp hơn trong mốc thời gian kỷ niệm này. Việc củng cố và phát triển mối quan hệ giữa Mexico và Việt Nam, đặc biệt là trong những năm gần đây, đạt được nhiều thành tựu ấn tượng. Những mục tiêu mà tôi đang thực hiện trên cương vị Đại sứ Mexico tại Việt Nam là nâng tầm quan hệ song phương và ký kết nhiều thỏa thuận trong các lĩnh vực khác nhau nhằm tăng cường và củng cố quan hệ giữa hai nước, đặt nền móng cho một tương lai, nơi người dân Việt Nam và Mexico có thể thực sự hiểu, trân trọng và tôn vinh di sản phong phú của nhau.