Đổi mới để nâng cao hiệu quả kinh tế hợp tác xã

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn cho biết, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình, chiến lược phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2021 - 2030. Mục tiêu đến năm 2030, tỉnh có khoảng 800 hợp tác xã và 1.000 tổ hợp tác; trong đó, có 90% hợp tác xã hoạt động hiệu quả. Đến năm 2045, 90% hợp tác xã hoạt động hiệu quả, các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ.

Thống kê cho thấy, tính đến tháng 9/2023, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk có 746 hợp tác xã, 5 liên hiệp hợp tác xã và 403 tổ hợp tác; trong đó, có 612 hợp tác xã, 3 liên hiệp hợp tác xã và 403 tổ hợp tác đang hoạt động. Toàn tỉnh có khoảng 69.791 thành viên hợp tác xã, tổ hợp tác.

Giai đoạn 2021 - 2023, tỉnh Đắk Lắk hỗ trợ thành lập mới 57 hợp tác xã, tổng kinh phí 600 triệu đồng. Ngoài ra, 3 năm qua, tỉnh đã hỗ trợ cho 31 hợp tác xã ứng dụng đổi mới công nghệ, xây dựng nhãn hiệu, xây dựng mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi sản xuất các sản phẩm nông sản chủ lực địa phương với tổng kinh phí hơn 3,4 tỷ đồng; lựa chọn 5 hợp tác xã để hoàn thiện, nhân rộng mô hình hợp tác xã kiểu mới. 

Giai đoạn 2021 - 2023, tỉnh Đắk Lắk hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho 68 hợp tác xã. Thông qua chương trình khuyến công, toàn tỉnh có 10 hợp tác xã được hỗ trợ máy móc thiết bị tiên tiến, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất với kinh phí 2,16 tỷ đồng. Tỉnh đã tổ chức 125 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về sản xuất kinh doanh, khởi nghiệp sáng tạo, dạy nghề… cho hơn 5.040 lượt người tham gia.

Các chính sách khác như hỗ trợ đưa lao động trẻ về làm việc tại khu vực kinh tế tập thể; miễn giảm tiền thuê đất, khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế; hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng chế biến sản phẩm cho hợp tác xã nông nghiệp... được các cấp, ngành, địa phương đẩy mạnh thực hiện. Giai đoạn 2021 - 2023, Quỹ phát triển hợp tác xã tỉnh Đắk Lắk đã giải ngân cho 32 hợp tác xã vay 19,3 tỷ đồng; hỗ trợ giải quyết việc làm cho 8 hợp tác xã vay vốn hơn 1,3 tỷ đồng.

Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận về thực trạng hoạt động của hợp tác xã trong các lĩnh vực nông nghiệp, thương mại dịch vụ, xây dựng, giao thông; cơ chế, chính sách về tiền tệ, tín dụng ngân hàng hỗ trợ kinh tế tập thể, hợp tác xã; vai trò của Liên minh Hợp tác xã, Hội Nông dân trong xây dựng và phát triển các mô hình hợp tác xã, tổ hợp tác.

Cùng đó, đại diện UBND cấp huyện và hợp tác xã tiêu biểu cũng đã giới thiệu mô hình hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; công tác phát triển hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị; vai trò của kinh tế hợp tác xã trong xây dựng nông thôn mới.

Theo các đại biểu, dư địa, không gian, tiềm năng sản xuất, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã của tỉnh Đắk Lắk còn rất lớn, nhất là hợp tác xã lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, năng lực nội tại của hợp tác xã còn yếu, hiệu quả hoạt động chưa cao, mô hình tổ chức còn lỏng lẻo, chưa phù hợp. Phần lớn hợp tác xã, tổ hợp tác có quy mô nhỏ, vốn ít, phạm vi hoạt động hẹp; tính liên kết trong nội bộ hợp tác xã chưa thật sự chặt chẽ.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Hoài Dương cho biết, hợp tác xã nông nghiệp chiếm gần 70% số lượng hợp tác xã toàn tỉnh và có vai trò quan trọng trong việc cơ cấu lại sản xuất, liên kết sản xuất, bao tiêu nông sản, giải quyết việc làm cho người dân.

Để nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, các bộ, ngành Trung ương cần nghiên cứu, có cơ chế đặc thù thực hiện chính sách hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng, chế biến sản phẩm; có các chương trình tín dụng ưu đãi cho vay với hình thức tín chấp trong khu vực kinh tế tập thể; chính sách đất đai ưu đãi riêng đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, nhất là hợp tác xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khuyến khích tích tụ đất đai để hình thành chuỗi sản xuất, cung ứng dịch vụ chế biến và tiêu thụ sản phẩm quy mô lớn.

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn nhấn mạnh, để kinh tế tập thể của tỉnh phát triển bền vững, ổn định, các cấp, ngành, địa phương cần tiếp tục tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ bản chất mô hình hợp tác xã kiểu mới; nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với hợp tác xã; tạo môi trường pháp lý thuận lợi để kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển nhanh và bền vững.

Cùng đó, toàn tỉnh xây dựng các mô hình hợp tác xã kiểu mới; phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bảo vệ lợi ích thành viên trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ hợp tác; huy động nguồn lực hỗ trợ, nhân rộng mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Dịp này, UBND tỉnh Đắk Lắk tặng bằng khen cho 6 tập thể, 4 cá nhân có thành tích xuất sắc trong hỗ trợ, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021 - 2023.