Cùng dự cuộc họp có Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị; lãnh đạo các bộ, ngành liên quan và lãnh đạo tỉnh có tuyến đường đi qua; đại diện các nhà đầu tư, nhà thầu tư vấn thiết kế, nhà thầu giám sát, nhà thầu thi công.
Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn từ Ninh Bình đến Quảng Trị có tổng chiều dài là 480,5 km qua địa bàn các tỉnh Nam Định (5,2 km), Ninh Bình (24,5 km), Thanh Hóa (98,8 km), Nghệ An (87,9 km), Hà Tĩnh (107,14 km), Quảng Bình (124,41 km), Quảng Trị (32,53 km).
Việc xây dựng tuyến cao tốc được chia thành 10 dự án thành phần thuộc 02 giai đoạn: giai đoạn 2017 - 2020 có tổng chiều dài là 221,2 km gồm 05 dự án thành phần (01 dự án đầu tư PPP và 04 dự án đầu tư công); giai đoạn 2021 - 2025 có tổng chiều dài là 259,3 km gồm 05 dự án thành phần đầu tư công qua địa bàn các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị. Quy mô đầu tư giai đoạn hoàn chỉnh 06 làn xe cao tốc, phân kỳ đầu tư 04 làn xe với bề rộng nền đường 17m.
Tại cuộc họp, các bộ, ngành, địa phương báo cáo cho biết, các dự án cơ bản đang được triển khai thuận lợi cả về tiến độ, công tác giải phóng mặt bằng, tiến độ giải ngân, việc cấp mỏ vật liệu.., nhất là sau khi có chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, một số dự án tiến độ vẫn chậm, vẫn còn một số vướng mắc trong giải phóng mặt bằng ở một số vị trí, việc cấp mỏ vật liệu còn lúng túng về thủ tục, một số nhà đầu tư băn khoăn do giá vật liệu xây dựng trượt giá, đội vốn đầu tư...
Theo đó, các nhà đầu tư kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành xem xét cho nhà đầu tư được hưởng chính sách bù giá do trượt giá xây dựng như đối với các dự án đầu tư công; được hoàn thuế giá trị gia tăng. Các nhà đầu tư, nhà thầu đề nghị địa phương nỗ lực giải phóng, bàn giao dứt điểm mặt bằng cho dự án.
Về việc cấp mỏ vật liệu xây dựng, các nhà thầu đề nghị các bộ, ngành liên quan có hướng dẫn cụ thể trình tự xin cấp mỏ vật liệu theo quy định mới theo các Nghị quyết của Chính phủ; các địa phương hỗ trợ, cấp mỏ đủ trữ lượng, công suất khai thác và giúp đền bù giải phóng mặt bằng khai thác mỏ.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, qua việc kiểm tra các dự án xây dựng đường bộ cao tốc những ngày đầu năm cho thấy toàn quốc đang hưởng ứng mạnh mẽ, với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, toàn quân, toàn dân để thực hiện mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông, trong đó có xây dựng cao tốc mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.
Thủ tướng hoan nghênh sự vào cuộc rất tích cực của các bộ, ngành, địa phương; sự hào hứng, ủng hộ của nhân dân đối với các dự án.
Đối với công tác giải phóng mặt bằng, người dân đã rất ủng hộ sẵn sàng thực hiện, chính quyền địa phương phải chủ trì, chủ động triển khai thật nhanh. Nếu có vấn đề vường mắc thì chủ động phối hợp với các bộ, ngành để giải quyết theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, nếu vượt thẩm quyền thì nhanh chóng báo cáo, đề xuất với cấp có thẩm quyền.
Đối với vật liệu xây dựng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, nhất là địa phương phối hợp, rà soát lại công tác cấp mỏ, khai thác vật liệu, phục vụ dự án đặc biệt quan trọng, ý nghĩa này. Thủ tướng đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, xử lý nghiêm theo pháp luật, việc tổ chức, cá nhân được cấp mỏ vật liệu xây dựng nhưng cấu kết găm hàng, nâng giá, gây ảnh hưởng tới tình hình triển khai các dự án.
Các bộ, ngành, địa phương, các nhà thầu, chủ đầu tư, nhất là người đứng đầu phải chủ trì phối hợp chặt chẽ, thường xuyên trao đổi khi có phát sinh phải xử lý dứt điểm; các bên phải tạo điều kiện thuận lợi cho nhau trong thực hiện dự án.
Thủ tướng Phạm Minh Chính lưu ý hiện tượng các gói thầu bị chia nhỏ khiến tăng thủ tục, khó phối hợp, khớp nối trong thực hiện thi công; công tác tư vấn, thiết kế phải chấm dứt tình trạng manh mún, đảm bảo khách quan, minh bạch, tránh tiêu cực.
“Tinh thần là mọi việc đều có thể giải quyết; các bộ, ngành, địa phương phải tìm đầu ra cho các vấn đề, không được để ách tắc kéo dài”, Thủ tướng chỉ đạo.
Thủ tướng cũng lưu ý các bộ, ngành, địa phương, các nhà thầu tư vấn, thiết kết, giám sát phải lấy chất lượng công trình làm đầu; đảm bảo tiến độ; không được để đội giá bất hợp lý; đảm bảo an toàn; đảm bảo kỹ mỹ thuật, vệ sinh môi trường, đảm bảo cảnh quan; chống tham nhũng, tiêu cực; chống thông thầu, bán thầu; đảm bảo đời sống của công nhân.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng quy hoạch liên quan, mở các nút giao, tạo không gian phát triển mới, với phương châm “qua sông thì bắc cầu, qua núi thì khoét núi, qua đồng ruộng thì đổ đất, để xây dựng tuyến đường thẳng nhất, ngắn nhất có thể, không bám theo tuyến cũ và khu dân cư”.
Bên cạnh đó, khẩn trương tổ chức tái định cư cho nhân dân đảm bảo đúng chính sách, với mục tiêu đời sống vật chất, tinh thần, việc làm của người dân di dời phải cao hơn nơi ở cũ và cao hơn trước.
Về hợp tác công tư trong xây dựng các tuyến đường, Thủ tướng nhấn mạnh phải đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp. Trên cơ sở đó, các bộ, ngành và nhà đầu tư phải cùng nhau tính toán để có phương án tốt nhất có thể để thực hiện.
Đặc biệt, Thủ tướng đề nghị Bộ Công an vào cuộc điều tra, xử lý nghiêm theo pháp luật, việc tổ chức, cá nhân được cấp mỏ vật liệu xây dựng nhưng cấu kết găm hàng, nâng giá, gây ảnh hưởng tới tình hình triển khai các dự án.
Trước đó, cùng với kiểm tra tại các dự án Mai Sơn – Quốc lộ 45, Diễn Châu - Bãi Vọt, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác đã kiểm tra, thăm, chúc mừng năm mới, tặng quà động viên cán bộ, công nhân tham gia dự án cao tốc Bãi Vọt - Hàm Nghi tại xã Sơn Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông giai đoạn 2.
Dự án cao tốc đoạn Bãi Vọt- Hàm Nghi dài khoảng 35,28km; tổng mức đầu tư trên 6.000 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh Hà Tĩnh đã bàn giao trên 84,34% mặt bằng cho chủ đầu tư thực hiện dự án. Dự án đã được khởi công cùng 12 dự án khác trong cả nước vào ngày 1/1/2023.
Tại đây, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tỉnh Hà Tĩnh phải ưu tiên cấp mỏ nguyên liệu cho dự án; nỗ lực hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng để triển khai dự án đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.
Về vấn đề tái định cư các hộ dân trong phạm vi dự án, Thủ tướng yêu cầu chính quyền địa phương phải giải quyết thật tốt công tác này, nhất là giải quyết chu đáo việc di dời mồ mả; bố trí hạ tầng kỹ thuật và xã hội đầy đủ trong khu tái định cư.
Tại công trường, Thủ tướng Chính phủ tặng quà cho các hộ dân thuộc diện tái định cư; mong tỉnh sớm bố trí chỗ ở cho người dân phải di dời để ổn định cuộc sống. Người dân bày tỏ vui mừng, sẵn sàng nhường đất cho dự án, mong tỉnh sớm quan tâm bố trí chỗ ở mới.
* Trong chuyến công tác, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng đoàn công tác đã dâng hương, dâng hoa tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong đã hy sinh trong các cuộc kháng chiến cứu nước tại Khu di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, Hà Tĩnh.
Thủ tướng và đoàn đã dâng hương, đặt vòng hoa tại Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ thanh niên xung phong -nơi ghi danh hơn 4.000 liệt sĩ thanh niên xung phong trong cả nước và khu mộ 10 nữ Anh hùng liệt sĩ thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc.