Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh: An ninh hàng không là bộ phận quan trọng của an ninh quốc gia. Là cửa ngõ giao thương chủ yếu, gắn liền với các sự kiện chính trị quan trọng, chiếm gần 70% lưu lượng xuất nhập cảnh, các cửa khẩu hàng không luôn là địa bàn mà nhiều loại đối tượng triệt để lợi dụng vi phạm pháp luật. Đây cũng là mục tiêu tiềm tàng của khủng bố, phá hoại, bất cứ vụ việc nào xảy ra tại cửa khẩu đường hàng không cũng để lại những hậu quả hết sức phức tạp.
Có vị trí đặc biệt quan trọng trong bảo vệ an ninh quốc gia, song từ trước đến nay chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết công tác bảo đảm an ninh trật tự tại cửa khẩu đường hàng không.
Nghị định số 140/NĐ-CP ngày 25/6/2004 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Biên giới quốc gia đã quy định Cơ quan An ninh Bộ Công an chủ trì quản lý, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong khu vực cửa khẩu đường hàng không, song chưa quy định cụ thể, chi tiết phạm vi khu vực cửa khẩu, công tác quản lý người, phương tiện ra vào khu vực cửa khẩu, cơ quan chủ trì, quản lý khu vực cửa khẩu cũng như trách nhiệm của các bộ, ngành có liên quan, gây khó khăn cho triển khai lực lượng, biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại đây.
Trước tình hình đó, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan trình Chính phủ ban hành Nghị định số 93/2022/NĐ-CP ngày 7/11/2022 về quản lý, bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không. Đây là văn bản quan trọng, tạo cơ sở pháp lý cho lực lượng Công an triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh hàng không trong mọi tình huống.
Để tổ chức triển khai có hiệu quả Nghị định 93/2022/NĐ-CP, Thứ trưởng Lương Tam Quang đề nghị Cục Quản lý xuất nhập cảnh phổ biến, quán triệt sâu những nội dung của Nghị định, nhất là sự cần thiết ban hành quy định về phạm vi các khu vực tại cửa khẩu đường hàng không; cơ quan có thẩm quyền giải quyết phạm vi các khu vực; việc xử lý vụ việc liên quan đến an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không; trách nhiệm của Bộ Công an, các bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có cửa khẩu đường hàng không, giải đáp các ý kiến.
Thứ trưởng Lương Tam Quang nhấn mạnh, sau hội nghị, Cục Quản lý xuất nhập cảnh chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan, Công an các địa phương tiếp tục phổ biến các quy định của Nghị định đến các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp liên quan; tạo thống nhất về nhận thức, tổ chức thực hiện Nghị định; khẩn trương xác định ranh giới, phạm vi các khu vực cửa khẩu đường hàng không, tiến hành đặt biển báo theo quy định tại Nghị định.
Bên cạnh đó, các đơn vị sớm nghiên cứu, đề xuất xây dựng Thông tư hướng dẫn thi hành các nội dung Nghị định liên quan đến công tác Công an, trong đó, tập trung vào các biện pháp cụ thể bảo vệ an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không; rà soát các văn bản hướng dẫn có liên quan để đề xuất, sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh hoặc ban hành mới phù hợp với các quy định của Nghị định nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành tại cửa khẩu đường hàng không gồm Công an cửa khẩu, Cảng vụ hàng không, Cơ quan hải quan, Cơ quan Kiểm dịch y tế biên giới, Cơ quan Kiểm dịch động vật, thực vật…
Công an các đơn vị, địa phương tập trung thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 617 ngày 16/12/2022 của Bộ Công an về triển khai thực hiện Nghị định 93/2022/NĐ-CP; tập trung một số công tác trọng tâm như: có hình thức tuyên truyền, phổ biến sâu, rộng nội dung của Nghị định 93/2022/NĐ-CP; tổ chức có hiệu quả các mặt công tác bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu đường hàng không theo chức năng, nhiệm vụ; phối hợp chặt chẽ với Công an cửa khẩu thực hiện hiệu qủa Nghị định 93/2022/NĐ-CP; rà soát, bố trí phương tiện, cơ sở vật chất, kỹ thuật tại các cửa khẩu hàng không bảo đảm thực hiện Nghị định 93/2022/NĐ-CP.
Thứ trưởng Lương Tam Quang đề nghị các cơ quan, doanh nghiệp Hàng không, cơ quan Hải quan phối hợp chặt chẽ với Công an cửa khẩu trong tổ chức, thực hiện Nghị định.
Đặc biệt, vào dịp Tết Nguyên đán Quý Mão sắp đến, lưu lượng nhập cảnh thời gian tới dự kiến sẽ gia tăng cũng là thời gian cao điểm các loại tội phạm, vi phạm pháp luật xảy ra tại cửa khẩu. Thứ trưởng Lương Tam Quang đề nghị Công an các đơn vị, địa phương thực hiện có hiệu quả cao điểm đấu tranh phòng, chống tội phạm bảo đảm an ninh, trật tự Tết Nguyên đán và các hoạt động lễ hội đầu Xuân; chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh, trấn áp các loại tội phạm; xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có khu vực cửa khẩu đường hàng không.
Ngày 7/11/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 93/2022/NĐ-CP. Nghị định được ban hành có ý nghĩa quan trọng đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Nghị định đã thống nhất nhận thức, khái niệm, xác định rõ phạm vi, ranh giới, thẩm quyền xác định khu vực cửa khẩu, khu vực cách ly xuất nhập cảnh.
Cùng với cửa khẩu biên giới đất liền, cửa khẩu cảng, loại hình cửa khẩu đường hàng không đã có vị trí pháp lý đầy đủ về tiêu chí xác định, phạm vi khu vực, góp phần hoàn thiện các quy định về các loại hình cửa khẩu của Việt Nam.
Nghị định quy định thống nhất luồng di chuyển hành khách, hàng hóa tại cửa khẩu. Quy định trên phù hợp với khuyến cáo của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế ICAO và thực tiễn công tác quản lý của Việt Nam; làm cơ sở thống nhất để các cơ quan quản lý Nhà nước tại cửa khẩu triển khai, bố trí lực lượng, phương tiện tại cửa khẩu.
Nghị định xác định rõ các biện pháp đặc thù bảo đảm an ninh, trật tự tại cửa khẩu, trong đó có các biện pháp giám sát, bảo đảm an ninh, trật tự bằng phương tiện công nghệ. Bên cạnh đó là phân định rõ cơ chế chủ trì, cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan chức năng thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh; khắc phục triệt để những tồn tại kéo dài trong công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan chức năng; quy định cụ thể đối tượng được vào, ra khu vực cách ly xuất nhập cảnh, đưa việc quản lý khu vực cách ly xuất nhập cảnh vào nề nếp, chặt chẽ. Những quy định trên được triển khai trong thực tiễn sẽ góp phần khắc phục triệt để bất cập phát sinh, tạo cơ sở thuận lợi triển khai hiệu quả các biện pháp bảo đảm an ninh.