Cuộc chiến nhiều khó khăn
Điện Biên là tỉnh miền núi, biên giới nằm ở phía Tây Bắc Tổ quốc, với hơn 455 km đường biên giới giáp Lào và Trung Quốc (4 huyện, 29 xã biên giới). Đường biên giới với Lào dài hơn 414 km và đường biên giới với Trung Quốc dài hơn 40 km. Tình hình hoạt động của tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh Điện Biên tiếp tục diễn biến phức tạp về quy mô, tính chất và mức độ nguy hiểm. Nguồn ma túy (heroin, thuốc phiện, ma túy tổng hợp các loại) được mua bán, vận chuyển vào Điện Biên trên tuyến biên giới Việt - Lào đang có xu hướng hoạt động mạnh tại địa bàn các huyện Nậm Pồ, Mường Nhé, Điện Biên, Điện Biên Đông.
Mường Nhé là huyện duy nhất ở Điện Biên có đường biên giới với hai nước Lào và Trung Quốc dài hơn 130 km, 6 xã giáp biên. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển giao thương hàng hóa song tiềm ẩn nhiều yếu tố về an ninh trật tự, đặc biệt là tội phạm ma túy.
Theo Thiếu tá Chang Chùy Khai, Đội trưởng Đội Hình sự - Kinh tế - Ma túy, Công an huyện Mường Nhé, địa bàn huyện với đường biên giới dài, nhiều đường tiểu ngạch trong khi lực lượng đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy trên địa bàn còn mỏng nên công tác kiểm soát ma túy vào địa phương gặp nhiều khó khăn. Bởi vậy, lực lượng phòng, chống ma túy, Công an huyện Mường Nhé chủ yếu thực hiện biện pháp nghiệp vụ, tập trung vào các đối tượng cầm đầu hoạt động xuyên và liên biên giới để đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả hoạt động tội phạm về ma túy trên địa bàn.
Lực lượng chức năng huyện Mường Nhé tăng cường tuần tra, kiểm soát địa bàn, khu vực biên giới, mở nhiều đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy. Trong 5 tháng đầu năm 2024, Công an huyện phối hợp với các lực lượng bắt 31 vụ, với 35 đối tượng mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy.
Nậm Pồ cũng là địa bàn biên giới phức tạp bởi hoạt động mua bán trái phép các chất ma túy. Nhiều đối tượng nghiện ma túy có những hành vi như, mua bán, vận chuyển ma túy, trộm cắp tài sản gây mất an ninh trật tự… Trong 5 tháng đầu năm 2024, bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng phòng, chống ma túy, Công an huyện Nậm Pồ phối hợp với các lực lượng bắt giữ 30 vụ, 34 đối tượng, thu giữ hơn 1.500 gram heroin, trên 15.800 viên ma túy tổng hợp...
Trung tá Phạm Văn Quyền, Phó Trưởng Công an huyện Nậm Pồ cho biết, công tác đấu tranh tội phạm trên địa bàn huyện gặp nhiều khó khăn do lực lượng mỏng, đường biên giới dài. Tội phạm ma túy hoạt động với phương thức, thủ đoạn cũ, hành vi cũ nhưng được thực hiện theo một số hình thức mới tinh vi, xảo quyệt hơn. Quá trình mua bán ma túy, người mua, người bán không biết mặt nhau, chúng liên lạc với nhau chủ yếu qua mạng xã hội.
Theo Thượng tá Đỗ Ngọc Minh, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Điện Biên, với đặc thù địa bàn biên giới, địa hình phức tạp, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn tỉnh còn nhiều khó khăn, thách thức. Điện Biên nằm rất gần khu vực "Tam giác vàng" là trung tâm sản xuất ma túy lớn nhất thế giới, có đường biên giới dài, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn. Trong khi đó, công tác đấu tranh phòng, chống ma túy của Lào còn hạn chế nên ma túy thẩm lậu vào địa bàn rất khó kiểm soát. Các đối tượng phạm tội về ma túy hoạt động với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, liều lĩnh, sử dụng ứng dụng công nghệ trong "giao dịch" ma túy, trang bị vũ khí nóng sẵn sàng chống trả lại lực lượng chức năng khi bị phát hiện, truy bắt.
Bên cạnh đó, đời sống đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, biên giới còn khó khăn, dân trí thấp, nhận thức về pháp luật phòng, chống ma túy còn hạn chế. Số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy trên địa bàn còn cao. Các đối tượng truy nã thường chọn địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy ngoại biên, địa hình hiểm trở, giao thông độc đạo đi lại khó khăn, dân cư thưa thớt để lẩn trốn, sinh sống nên công tác xác minh, theo dõi gặp khó khăn. Nguồn cung ma túy bên kia biên giới dồi dào, lực lượng Công an, Biên phòng bố trí ở biên giới mỏng, trong đó, Điện Biên có tuyến biên giới dài, địa hình hiểm trở, giao thông chia cắt, gây khó khăn trong kiểm soát và phòng, chống ma túy.
Kiên quyết đấu tranh với tội phạm ma túy
Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Điện Biên tập trung đồng bộ các biện pháp, triển khai lực lượng nắm tình hình, kịp thời phân tích, dự báo và báo kịp thời phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội về ma túy. Qua đó lập nhiều chiến công lớn, triệt phá nhiều chuyên án, vụ án ma túy.
Trong 5 tháng đầu năm 2024, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh phối hợp với các lực lượng đấu tranh, phát hiện 486 vụ, bắt 567 đối tượng có hành vi phạm tội về ma túy, thu 15.825 gram heroin; 22.229 gram ma túy tổng hợp; 3.448 cây thuốc phiện… Một số chuyên án, vụ án điển hình như: lực lượng Công an tỉnh Điện Biên phối hợp Bộ đội Biên phòng tỉnh, Cục Hải quan tỉnh phá chuyên án 124D bắt một đối tượng về hành vi mua bán trái phép chất ma túy; thu giữ 17 bánh hồng phiến (có khối lượng 8.023 gram); phối hợp với các lực lượng chức năng phá chuyên án 224T, bắt một đối tượng về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy; thu giữ 4 bánh heroin (có khối lượng 1.235 gram)…
Bên cạnh công tác đấu tranh với tội phạm ma túy, lực lượng Công an cùng chính quyền các cấp tỉnh Điện Biên đẩy mạnh xây dựng mô hình "Xã biên giới sạch về ma túy", trong đó thực hiện nhiều biện pháp phòng ngừa tội phạm ma túy. Lực lượng chức năng lập hồ sơ quản lý người nghiện ma túy theo quy định, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân.
Trung tá Vũ Văn Hưng, Trưởng Công an huyện Mường Nhé cho biết, Công an huyện đã tham mưu cho UBND huyện xây dựng các mô hình xã bản sạch về ma túy. Năm 2023 đã triển khai tại 4 xã Mường Nhé, Nậm Kè, Leng Su Sìn, Chung Chải. Các xã còn lại trong huyện sẽ chọn mỗi xã 2 bản để thực hiện mô hình.
Theo Thượng tá Đỗ Ngọc Minh, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Công an tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Công an tỉnh Phong Sa Lỳ, U Đôm Xay (Lào) đấu tranh, triệt phá các chuyên án chung, tập trung điều tra mở rộng bắt các đối tượng trong đường dây. Trong đó, lực lượng chức năng chú trọng hợp tác với Công an các tỉnh Bắc Lào nắm tình hình các tuyến, địa bàn thẩm lậu ma túy từ Lào vào địa bàn tỉnh Điện Biên; tham mưu cử nhiều tổ công tác sang phối hợp Công an Lào thực hiện công tác phòng, chống ma túy nhằm giúp nước bạn xây dựng mô hình "Cụm bản sạch về ma túy" tương tự mô hình "Xã biên giới sạch về ma túy" Công an tỉnh đang thực hiện.
Nỗ lực vì bình yên của nhân dân
Thượng tá Đỗ Ngọc Minh cho biết, Công an tỉnh tiếp tục triển khai đấu tranh hiệu quả với các đối tượng phạm tội về ma túy theo đúng tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an "đánh cả đường dây, bắt đối tượng chủ mưu cầm đầu". Trong đó, tiến hành rà soát tuyến, địa bàn, các đường dây ma túy mới nổi để xác lập chuyên án, triển khai đồng bộ biện pháp nghiệp vụ đấu tranh; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy, phối hợp đấu tranh đảm bảo đồng bộ, liên hoàn.
Lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh tăng cường công tác quản lý địa bàn, rà soát, phát hiện, xử lý nghiêm hành vi lợi dụng các loại hình kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự để lôi kéo, chứa chấp và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; rà soát, thống kê, bổ sung, lập danh sách người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy, đặc biệt là các đối tượng có biểu hiện loạn thần, "ngáo đá". Qua đó đề ra phương án quản lý chặt chẽ, nhất là tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp, tập trung đông học sinh, sinh viên, công nhân, người lao động... lập hồ sơ đề nghị xác định tình trạng nghiện và tham mưu áp dụng biện pháp cai nghiện cho phù hợp.
Lực lượng phòng, chống ma túy, Công an tỉnh tăng cường hợp tác quốc tế với các tỉnh Bắc Lào và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) trong công tác đấu tranh phòng, chống ma túy, phối hợp trao đổi thông tin và điều tra bắt giữ tội phạm ma túy, ngăn chặn hiệu quả tình trạng ma túy thẩm lậu qua biên giới vào địa bàn tỉnh. Duy trì trao đổi thông tin tình hình, kết quả công tác phòng, chống ma túy với lực lượng phòng, chống ma túy các tỉnh Bắc Lào và tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.
Để công tác phòng, chống ma túy có hiệu quả, theo Thượng tá Đỗ Ngọc Minh cần đẩy mạnh công tác vận động quần chúng chung tay tham gia; nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến trong công tác phòng, chống ma túy, nhất là mô hình xã, phường, thị trấn sạch ma túy; kịp thời động viên, khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống ma túy. Bên cạnh đó, cần tăng cường nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy phù hợp đặc điểm, tình hình, phong tục tập quán của từng địa bàn với phương châm hướng về cơ sở; tập trung vào khu vực, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, nhóm nguy cơ cao, nhất là thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên; tăng cường ứng dụng công nghệ 4.0, hệ thống mạng xã hội, trang thông tin điện tử, nền tảng di động… trong công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy.