Chân của bệnh nhân bị nhiễm liên cầu lợn. Ảnh: BV
Tham gia mổ lợn, chế biến tiết canh, liên hoan tất niên cùng bạn bè, nhưng chỉ 1 ngày sau, ông T.V.H. (nam, 50 tuổi, quê Giao Thủy, Nam Định) bỗng thấy đau mỏi người, đi ngoài phân lỏng 2 lần, kèm sốt cao rét run, người khó chịu, chân tay tím tái. Ông H. đã được người nhà đi cấp cứu tại Bệnh viện huyện Giao Thủy, sau đó được chuyển cấp cứu đến Bệnh viên Đa khoa tỉnh Nam Định.
Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị sốc nhiễm khuẩn theo dõi do liên cầu lợn (Streptococcus suis), được chỉ định dùng kháng sinh, vận mạch, đặt ống nội khí quản thở máy và chuyển cấp cứu lên Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.
Chỉ chưa đầy 5 giờ đồng hồ vận chuyển từ tuyến dưới lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khi vào Khoa Hồi sức tích cực, bệnh nhân đã trong tình trạng thở oxy FiO2 100%, đồng tử 2 bên giãn, mạch bẹn không bắt được, huyết áp không đo được, toàn thân nổi vân tím, ban xuất huyết hoại tử vùng mặt, tay và chân. Bệnh nhân được cấp cứu ngừng tuần hoàn, tim có đập trở lại. Mặc dù điều trị hồi sức tích cực, nhưng tình trạng bệnh nhân không cải thiện, bệnh nhân đã tử vong ngay trong ngày.
BS. Nguyễn Quốc Phương, Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viên Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Nguyên nhân bệnh nhân H. tử vong được đánh giá là sốc nhiễm khuẩn do liên cầu lợn có suy đa tạng – toan chuyển hoá – rối loạn đông máu nặng.
Theo đó, liên cầu lợn là một vi khuẩn cư trú tự nhiên ở đường hô hấp trên, đặc biệt là amidan, khoang mũi, đường sinh dục và tiêu hóa của lợn khỏe mạnh hoặc bị bệnh. Liên cầu lợn có 35 type huyết thanh, trong đó type 2 có độc lực cao nhất và thường gây bệnh ở người.
Người dân có nguy cơ nhiễm bệnh do các thói quen ăn uống có nguy cơ cao nhiễm liên cầu lợn như: Ăn các sản phẩm của lợn sống hoặc chưa nấu chín, bao gồm cả máu, nội tạng lợn (các trường hợp này thường gặp ở Châu Á, đặc biệt Việt Nam, Thái Lan...).
Các đối tượng như người chăn nuôi lợn, bác sĩ thú y, công nhân chế biến và vận chuyển thịt, người bán thịt và đầu bếp thì liên cầu lợn có thể truyền trực tiếp vào máu sau khi tiếp xúc với lợn hoặc thịt lợn mang mầm bệnh khi có có vết thương ở da.
Người bị nhiễm liên cầu lợn có thể biểu hiện dưới nhiều thể lâm sàng khác nhau như: Viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, hội chứng sốc nhiễm độc liên cầu khuẩn với suy đa cơ quan, viêm nội tâm mạc và viêm khớp (hông, khuỷu tay, cổ tay, xương cùng chậu, cột sống và ngón tay cái).
Theo BS. Nguyễn Quốc Phương, tỷ lệ tử vong do nhiễm liên cầu lợn rất cao. Người bị mắc liên cầu lợn có thể bị mất thính lực vĩnh viễn (điếc) và rối loạn tiền đình, là những di chứng thường được ghi nhận.
Hiện tại, chưa có vaccine phòng bệnh liên cầu lợn ở người. Vì vậy việc phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo an toàn lao động trong chăn nuôi, an toàn vệ sinh thực phẩm, chế biến, ăn các sản phẩm của lợn được chế biến chín, không ăn tiết canh, lợn ốm, chết...
BS. Nguyễn Quốc Phương cũng đặc biệt lưu ý, hiện đang là thời điểm chuẩn bị đến Tết cổ truyền, ở một số vùng nông thôn Việt Nam vẫn duy trì phong trào tự làm thịt lợn tại các gia đình, chế biến và ăn tiết canh. Đây là việc làm cực kỳ nguy hiểm, nguy cơ bị liên cầu khuẩn rất cao. Người dân không nên ăn tiết canh lợn, thịt lợn sống dưới mọi hình thức, kể cả với lợn được cho là khỏe, lợn nhà nuôi để tránh những hậu quả đáng tiếc.