Việt Nam có 24,7 triệu trẻ em, hầu hết các em đều tiếp cận với Internet và các thiết bị kỹ thuật số từ sớm. Sự phát triển mạnh mẽ của Internet và các thiết bị thông minh đã mở ra nhiều cơ hội để trẻ em học tập, tiếp cận nhiều thông tin hữu ích, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ khi trẻ còn thiếu kỹ năng, kiến thức để tự bảo vệ mình. Điều này dẫn tới các rủi ro trên môi trường mạng ngày càng gia tăng và cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý, giám sát của cha mẹ với hoạt động trực tuyến của con trẻ trên môi trường mạng.
Quang cảnh lễ công bố.
Thời gian gần đây, thị trường Việt Nam đã có sản phẩm, giải pháp công nghệ của các doanh nghiệp quốc tế và trong nước hỗ trợ cha mẹ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Các sản phẩm, giải pháp này có thể chặn, lọc nội dung độc hại; giới hạn truy cập các trang web không phù hợp với lứa tuổi và trở thành công cụ hữu ích để cha mẹ quản lý các hoạt động và bảo vệ an toàn cho trẻ em trên không gian mạng.
Tuy nhiên, nhiều người dùng còn băn khoăn và chưa có cơ sở trong việc chọn lựa các giải pháp công nghệ phù hợp, đảm bảo khả năng đáp ứng với các quy định hiện nay. Trong bối cảnh đó, chưa có một bộ Tiêu chuẩn cơ sở (TCCS), tài liệu yêu cầu kỹ thuật nào để tham chiếu, đánh giá chất lượng, đưa ra các yêu cầu cơ bản đối với một sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên mạng theo các tiêu chuẩn được lượng hoá, phù hợp với xu hướng và quy định của Việt Nam.
Trước tình hình này, VNISA đã giao nhiệm vụ cho CLB Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng (VCSC), tổ chức thuộc Hiệp hội, chủ trì chủ trì biên soạn dự thảo tiêu chuẩn cơ sở có tên gọi TCCS 03:2024/VNISA “Yêu cầu kỹ thuật cơ bản đối với sản phẩm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng” và các tài liệu liên quan. Dự thảo tiêu chuẩn đã được sự góp ý của các cơ quan, tổ chức có liên quan và được Hội đồng thẩm định TCCS của VNISA thông qua. Ngày 24/6/2024 Chủ tịch VNISA đã ký ban hành TCCS này.
Phát biểu tại sự kiện công bố TCCS, Chủ tịch Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam VNISA Nguyễn Thành Hưng cho biết: Thời gian vừa qua, Hiệp hội đã khuyến khích các đơn vị hội viên đầu tư nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em, tiến tới xây dựng hệ sinh thái các giải pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng tại Việt Nam.
Để góp phần nâng cao chất lượng các sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em và hỗ trợ phát triển thị trường trong lĩnh vực này, Hiệp hội đã tổ chức xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng đối với sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên mạng.
Theo Chủ tịch VNISA, đây là bộ tiêu chuẩn đầu tiên về lĩnh vực này tại Việt Nam. bộ tiêu chuẩn đã đưa ra các yêu cầu cơ bản đối với một sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên mạng theo các tiêu chí được chi tiết hóa, phù hợp với trình độ tiến bộ khoa học công nghệ, đáp ứng được yêu cầu quản lý, sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và thực tiễn thị trường sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em tại Việt Nam và cũng thuận lợi cho quy trình đánh giá, cấp chứng nhận hợp chuẩn của Hiệp hội sau này. VNISA tin tưởng rằng bộ tiêu chuẩn sẽ là những định hướng để nghiên cứu, phát triển sản phẩm và được sự đón nhận của đông đảo các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng tại Việt Nam.
Bộ tiêu chuẩn TCCS 03 được xây dựng với mục tiêu góp phần đánh giá chất lượng các sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; Xây dựng và thúc đẩy hệ sinh thái các sản phẩm, ứng dụng đáp ứng nhu cầu học tập, giải trí an toàn của trẻ em trên môi trường mạng theo tinh thần được nêu trong Quyết định 830/QĐ-TTg ngày 1/6/2021 phê duyệt Chương trình “Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021 – 2025”; Tăng mức độ tiếp cận với các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp đảm bảo an toàn cho trẻ em ở các trường học, gia đình.
Tiêu chuẩn TCCS 03:2024/VNISA quy định các yêu cầu cơ bản đối với sản phẩm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, bao gồm 5 nhóm: Yêu cầu về tài liệu; yêu cầu về tính năng; yêu cầu về tính tuân thủ và và đặc thù Việt Nam; yêu cầu về yếu tố an toàn thông tin của sản phẩm; yêu cầu về hiệu năng xử lý.
Ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch VNISA, Chủ nhiệm CLB VCSC chủ trì soạn thảo tiêu chuẩn cho biết: “TCCS 03 là bộ Tiêu chuẩn chất lượng đầu tiên áp dụng đối với các sản phẩm, dịch vụ trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Bộ Tiêu chuẩn được xây dựng dựa trên các xu hướng công nghệ mới nhất và cơ sở thực tiễn các sản phẩm, cũng như các quy định pháp lý tại Việt Nam hiện nay. Các yêu cầu nêu trong nội dung Tiêu chuẩn là căn cứ cho việc đánh giá chất lượng sản phẩm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng. Đồng thời, khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp bổ sung thêm các yêu cầu ở cấp độ cao hơn nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ của mình”.
Theo đó, các đơn vị nộp đăng ký tham gia với VNISA về đạt tiêu chuẩn kỹ thuật đã được công bố và sẽ được công bố vào tháng 11 tới đây.
Quang cảnh buổi tọa đàm.
Trong khuôn khổ sự kiện cũng diễn ra toạ đàm với chủ đề “Xây dựng hệ sinh thái sản phẩm – dịch vụ Bảo vệ trẻ em trên mạng: Cơ hội và thách thức” do ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ tịch VNISA, Chủ nhiệm CLB VCSC chủ trì. Các diễn giả tham gia toạ đàm đến từ Trung tâm VNCERT/CC (Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT), Công ty công nghệ thông tin VNPT (VNPT-IT), Công ty An ninh mạng SCS, Công ty FPT Telecom cùng các chuyên gia trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em đến từ tổ chức World Vision Việt Nam và ChildFund Việt Nam.
Các diễn giả tham gia đã đưa ra nhiều đánh giá, nhận định về cơ hội, thách thức và đặc thù trong phát triển các sản phẩm, dịch vụ bảo vệ trẻ em (BVTE) trên mạng; trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp cũng như các định hướng trong xây dựng hệ sinh thái sản phẩm - dịch vụ BVTE trên môi trường mạng trong thời gian tới.